معلول علل گوناگون است: انگل های بخصوص انگلهای خونخوار مثل ژیاردیا ، یبوست و کم اشتهایی، فقر آهن، کمبود غذایی، بد غذایی، نارسائی قلبی و کبدی و یا علل عارضی دیگر، خونریزیهای زایمان، عمل جراحی، اهداء پی در پی خون و یا بیماریهای خطرناک مثل سرطان خون و ... و کم خونب و ضعف ناشی از فقر غذائی و بد غذائی ، رقم بیشتری را تشکیل میدهد. کمبود کلسیم آهن و سایر املاح و ویتامین ها از چهره و لب و ناخن بیمار ، هویدا است و بیشتر غذاهای مقوی توصیه می شود و مراعات دستورات غذایی+ شیرین بیان، خارخاصک با شیر، مسمّن ، حرمل، سبوچک و زنیان با شیر و حب نشا و قهو های مفید است. مصرف عسل و مومیائی و هفت درمانه برای تقویت مغز و استخوان در خونسازی و . . . سودمند است. شربت یا پودر حرمل، رب توت، بلوط، شیرین بیان، دمکرده ی گزنه، سبوچک، جگره بره، پاچه ی بره و گوسفند، شیر و ماست تازه، خوب جویدن نان و سایر خوراکیها ، آ ب درمانی و نفس درمانی و نرمش در هوای سالم ، و آبتنی با آب ولرم و مصرف شیرینی طبیعی مانند خرما و انجیر و کشمش بعد از غذا و چشیدن ذره ای نمک پیش از غذا. طول درمان: یکماه تا 4 -5 (به تدریج) و اثر درمان 70 در صد است