در فصول پاییز و زمستان که طول روز کوتاه است زمینه ریتمی مغزی و تغییرات هورمونی در بعضی افراد تغییر میکند و در نتیجه دچار افسردگی میشوند این افراد معمولا در تابستان و بهار نشانهای از افسردگی ندارند.
آیا به هنگام تغییر فصل از بهار و تابستان به پاییز و زمستان، دچار تغییرات روحی و اخلاقی شده اید؟
آیا متوجه شده اید که در طی زمستان و پاییز، بی حال تر هستید؟
آیا طی زمستان و پاییز بیشتر می خوابید، اما به هنگام بیداری باز هم احساس خستگی می کنید؟
آیا به هنگام زمستان و پاییز، احساس اضطراب، غمگینی یا افسردگی را بیشتر احساس می کنید؟
آیا در طی زمستان و پاییز فعالیت های ثمربخش و خلاقانه شما کاهش می یابد؟
آیا در طی زمستان و پاییز متوجه شده اید که کنترل شما بر اشتها و وزنتان کمتر شده است؟
آیا به هنگام زمستان و پاییز، مشکلات حافظه ای و تمرکزی بیشتری پیدا می کنید؟
آیا دریافته اید به هنگام زمستان و پاییز، کمتر بیرون می روید و فعالیت اجتماعی تان کاهش یافته است؟
آیا به هنگام زمستان و پاییز، مقابله با فشارهای روحی و عصبی را سخت می یابید؟ آیا به هنگام زمستان و پاییز، امیدواری تان به آینده کاهش می یابد و از زندگی تان کمتر لذت می برید؟
اگر پاسخ شما به دو مورد یا بیشتر از سوالات فوق، «بله» باشد، احتمالا شما نیز یکی از هزاران افرادی باشید که گرفتار «اختلال خلقی فصلی» یا disorder affective seasonal هستند. در حال حاضر این اصطلاح برای نوع خاصی از افسردگی به کار می رود که در اثر کاهش نور آفتاب در فصول سرد سال و کوتاه شدن طول روز بروز می کند.
یک روانپزشک اظهار کرد: حساسیت به تغییرات ناشی از نور خورشید موجب بروز افسردگی فصلی میشود. زمینه این نوع افسردگی ژنتیک افراد است و شیوع آن در خانم ها 2 برابر آقایان است.
دکتر غلامرضا حاجتی در گفتوگو با ایسنا گفت: افسردگی فصلی یکی از انواع افسردگی است که به دلیل یک اختلال دو قطبی بروز میکند و استرسهای روانی زندگی فرد نقشی در این بیماری ندارد چرا که علت اصلی آن کاهش نسبی نور در محیط به دلیل تغییر فصل است.
وی با بیان این که علت این افسردگی در اثر تغییرات میزان نور خورشید است، عنوان کرد: بنابراین نور درمانی در درمان این بیماری نقش مهمی دارد. روشن کردن چراغها هنگام بیدار شدن از خواب تا قبل از رفتن به رختخواب به صورت قوی و پرنور از راهکارهای درمان به شمار می رود.
این روانپزشک اختلال خواب، کاهش انرژی، کم حوصلگی، گریه کردن و حساسیت به نور را از علائم شایع افسردگی فصلی عنوان کرد و افزود: بیحوصلگی، خلق پایین، عدم تمرکز، اختلال خواب عمدتا پرخوابی و گاهی کم خوابی، کم اشتهایی و کاهش وزن ، کاهش انرژی و گاهی نیز افکار آسیب به خود و در نتیجه خودکشی از علائم این نوع از افسردگی است.
دکتر حاجتی با بیان این که مبتلایان به افسردگی فصلی به تغییرات ریتمهای شبانه روز حساسیت بیشتری نشان میدهند، تشریح کرد: در فصول پاییز و زمستان که طول روز کوتاه است زمینه ریتمی مغزی و تغییرات هورمونی در بعضی افراد تغییر میکند و در نتیجه دچار افسردگی میشوند این افراد معمولا در تابستان و بهار نشانهای از افسردگی ندارند.
وی در رابطه با درمان این بیماری به افرادی که دچار افسردگی فصلی میشوند، توصیه کرد: برای درمان این نوع افسردگی باید پس از بیدار شدن از خواب در فصول پاییز و زمستان با لامپهای روشن محیط خانه را روشن کنند تا محیط پر نور باشد چرا که حساسیت مغزی افراد مبتلا به افسردگی فصلی به دریافت نور بیشتر است.
این روانپزشک افزود: افسردگی فصلی با استفاده از داروهای ضد افسردگی قابل درمان است و طول درمان کوتاه تری نسبت به انواع دیگر دارد و معمولا در همان فصل درمان میشود.