تمام موجودات در فصل بهار از خواب بيدار مي شوند اما هستند عده اي که با آمدن بهار انرژي بدنشان را از دست مي دهند؛ زياد مي خوابند و تغيير فصلي را به بدترين شکل ممکن يعني کسالت و خواب آلودگي شديد تجربه مي کنند. اما خوب است بدانيد خواب آلودگي در فصل بهار طبيعي است.
بسياري از افراد از اين تغييرات خلقي شکايت دارند هرچند در بسياري از موارد با گذشت فصل اين عارضه از بين مي رود. اين اختلال که مي تواند جزو دسته اختلالات خلقي محسوب شود، اختلال فصلي ناميده مي شود. واقعيت اين است که در فصل بهار به علت افزايش طول روز و تابيدن بيشتر نور خورشيد اختلال خلقي در برخي افراد ايجاد مي شود.
در واقع ساعت بيولوژيک بدن که با ساعت هاي طولاني شب تنظيم شده است حالا در فصل بهار نمي تواند با طولاني شدن روز هماهنگ شود، بنابراين فرد در اولين مرحله به اختلال خواب از نوع پرخوابي دچار مي شود.
از سوي ديگر گردش خون در بدن در فصل زمستان و بهار تفاوت عمده اي مي کند. در فصل زمستان گردش خون در بدن کمتر و خون رساني به مغز بيشتر مي شود اما در فصل بهار گردش خون در اندام ها بيشتر مي شود و خون کمتري به مغز مي رود؛ به اين ترتيب به دليل نرسيدن اکسيژن کافي به مغز فرد احساس خواب آلودگي بيشتري مي کند.
در فصل بهار مويرگ ها گشاد مي شود و خون بيشتري را از خود عبور مي دهد. از سوي ديگر سوخت و ساز بدن در فصل بهار بيشتر و مصرف اکسيژن توسط اندام ها باعث مي شود مغز اکسيژن کمتري دريافت کند. اگر بدن فرد نتواند با تغييرات فصلي همراه شود، انرژي اش به سرعت تحليل مي رود و حتي با وجود خواب و استراحت طولاني، کسل مي ماند.
مجموعه عواملی چون ایجاد ریزگردها، طولانی بودن روز، استراحت كمتر و فعالیت بیشتر همه و همه باعث خواب آلودگی افراد می شود كه این وضعیت تا خرداد ماه ادامه دارد.
خواب بهاری در عمل مصداق بیشتری دارد و همه ما به نوعی آن را تجربه کرده‌ایم. چه بسیار زمان‌هایی که سر کلاس، محل کار، در اتوبوس و تاکسی، خواب بهاری پلک‌های ما را سنگین و چشم‌های ما را قرمز کرده است.
کسالت بهاری از دیدگاه پزشکی بیماری محسوب نمی‌شود، بلکه این حالت ناشی از تغییرات بدن به واسطه گذر از فصل زمستان به فصل بهار است. این تغییرات تنها مختص انسان نیست، بلکه در میان جانوران نیز تغییرات چشمگیری در این زمینه مشاهده می‌شود.
حالات خواب آلودگی، در مبتلایان به کم خونی و کم بود آهن، سفید پوستان و سالمندان بیش تر است.
برای درمان خواب‌آلودگی بهار خرما بخورید
طب اسلامی راه‌حلی برای برطرف کردن این مشکل دارد که در ادامه به چند نمونه از آن ها اشاره خواهیم کرد:
یکی از دلایلی که سبب خواب‌آلودگی در این فصل می‌شود، کمبود فیبر موجود در موادخوراکی است.
از امام رضا(ع) روایت شده كه ايشان بر سر سفره‌ای که سبزی تازه در آن وجود نداشت، نمی‌نشستند. همان‌طور که می‌دانید فیبر موجود در سبزی‌ها برای آرامش اعصاب و از بین بردن تنش‌های عصبی بسیار مهم است.
برای برطرف شدن خواب آلودگی همچنین می‌توانید بعد از طلوع خورشید پیاده‌روی کنید. همچنین تنفس هوای پاک صبحگاهی، روح را سرزنده مي‌كند و موجب نشاط می‌شود.
از نظر علمی نیز ثابت شده است که پیاده‌روی در هنگام صبح موجب افزایش هورمون سراتونین مي‌شود که همان هورمون ایجاد کننده شادی در بدن است.
خواب آلودگی در فصل بهار را می‌توان با مصرف خوراکی‌هایی که ویتامین B دارند نیز برطرف كرد. مصرف خوراکی‌هایی که حاوی آهن هستند مانند حبوبات، سبزی‌ها، گوشت، برگه‌زردآلو، گروه لبنیات مانند ماست و شیر بدون چربی، سبوس گندم و نخودفرنگی هم خستگی را برطرف مي‌كند.
توصیه شده در بهار خرما بیشتر میل کنید. این ماده خوراکی دارای 13ماده حیاتی از جمله فسفر و پتاسیم بوده که برای تقویت اعصاب و معده موثر است.
پهمچنین از امام صادق(ع) نقل شده که انجیر و آلو را در این فصل فراموش نکنید؛ زیرا کلید درمان بسیاری از بیماری‌های اعصاب است. همچنین این امام معصوم(ع) توصیه کردند برای آرامش روح و تقویت آن سیب را ببویید و سپس میل کنید.
راهکارهایی برای از بین بردن خواب آلودگی
ورزش های سبک، مصرف ویتامین c، مصرف ۲ لیتر آب در روز و مصرف سبزیجات و میوه جات تازه سبب سازگاری بدن با این فصل است.
خواب کافي ولی نه بيش از اندازه، در رفع کسالت موثر است. زيرا خواب زياد قشر مغز را بي حس مي کند و باعث خواب آلودگي بيشتر مي شود. به همين دليل است که هر قدر فرد بيشتر بخوابد، بيشتر احساس کسالت و خواب آلودگي مي کند. شستن دست و صورت پس از بيدار شدن با آب سرد بسيار مهم است و داشتن تحرک بدني هم به فرد در رفع کسالت کمک مي کند. پرورش گل و گياه در يک باغچه کوچک و يا نگهداري از گلدان و همزيستي با گياهان هم در رفع اختلال بسيار موثر است. چرت ۱۵ دقيقه اي بين روز بسيار مفيد است. قبل از رفتن به رختخواب غذاي پرحجم مصرف نکنيد. پس از خواب نيز يک دوش آب ولرم در رفع خواب آلودگي و کسالت موثر است.
عوامل جسمانی (فیزیولوژیک)
· تنظیم خواب: خواب به موقع، خواب اول شب، خواب به اندازه نیاز و خواب با شکم خالی و پرهیز از خواب بین الطلوعین
· رعایت برنامه غذایی: خوراک سالم و حلال، سبزیجات و صیفیجات، خوراکی‌های طبیعی، شام سبک وپرهیز از خوراکی‌های مصنوعی و چرب، پرخوری، بدخوری.
· ورزش: مانند ورزش صبحگاهی، کوه، شنا و...
· حجامت یا اهدای خون: که علاوه بر تأمین سلامتی از غلظت خون می‌کاهد.
· توجه به فضای محیط: مانند رنگ روشن، نور کافی، درجه حرارت متناسب، بوی مطبوع، زیبایی محیط، گل و گیاه و فضای سبز و...
· رعایت بهداشت فردی، نظافت بدن و لباس و محیط
· رعایت نظم و آراستگی فردی و محیط پیرامون و پرهیز از شلختگی
· اقدام برای درمان بیماری‌ها و حفظ سلامت از جمله عفونت چشم که مستقیما موجب خواب آلودگی و کسالت است.
عوامل غیر جسمی و غیرمادی
· دعا و درخواست طراوت روحی از خدای متعال.
· معاشرت با انسان‌های سرزنده، نشیط و موفق.
· ارتباطات اجتماعی و هم‌صحبتی با دیگران.
· تفریح و استفاده از لذائذ حلال.
· استقبال از برنامه‌های رقابتی.
نظرت چیه؟