۱۳ تیر؛ تیر روز یا جشن تیرگان
http://forum.moshaver.co/imported/20...f0f676c6-1.jpg
جشنتیرگان در تیر روز از تیرماه برابر با ۱۳ تیر در گاه‌شماری ایرانی برگزار می‌شود. این جشن در گرامیداشت تیشتر، ستاره‌ی باران‌آور در فرهنگ ایرانی، است.
فرهنگ ایرانی پر است از جشن‌ها و آئین‌هایی که به مناسبت‌های گوناگون و در فصل‌های مختلف سال برگزار می‌شده است. یکی از این آئین‌ها که البته امروزه به فراموشی سپرده شده است، جشن تیرگان است که ایرانیان باستان آن را در روز سیزدهم تیر برگزار می‌کردند. در واقع جشن فرخنده‌ی تيرگان از روز تير از ماه تير آغاز می‌شود و به مدت ۹ روز ادامه دارد.
این جشن در کنار آب‌ها، همراه با مراسمی وابسته با آب و آب‌پاشی و آرزوی بارش باران در سال پیش رو همراه بوده و همچون دیگر جشن‌هایی که با آب در پیوند هستند با نام عمومی «آبریزگان» یا «آب‌پاشان» یا «سرشوران» یاد شده است.
ابوریحان بیرونی در کتاب آثارالباقیه راجع به جشن تیرگان چنین می‌گوید:
هنگامی که افراسیاب پادشاه توران بر لشگر ایرانیان غلبه می‌کند، منوچهر، پادشاه ایران، به جنگل‌های مازندران پناه می‌برد. افراسیاب لشکر منوچهر را محاصره می‌کند و منوچهر به ناچار پیکی به نزد افراسیاب فرستاده و از او می‌خواهد که از کشور ایران به اندازه پرتاب یک تیر واگذارد و باقی را بگیرد. افراسیاب با کمال میل این پیشنهاد را می‌پذیرد، منوچهر فکر می‌کند که چه کسی را برای پرتاب تیر انتخاب کند تا اینکه یکی از فرشتگان خداوند به نام اسفندارمذ پیش منوچهر آمده و آرش را که مردی خداپرست و دین‌دار بود و در یکی از غارهای کوه البرز مشغول عبادت بود، برای این کار انتخاب می‌کند، چنانکه در اوستا آمده است، آرش را حاضر می‌کنند و منوچهر تیر و کمان را به او داده و می‌گوید تو باید به فرمان خداوند این تیر را پرتاب کنی و کشور ما را از چنگال اهریمن رها سازی. آرش برهنه می‌شود و به بالای بلندترین نقطه‌ی کوه رویان می‌رود و خطاب به مردم می‌گوید:ای مردم بدن من را ببینید که سالم است و در آن هیچ زخم و جراحتی وجود ندارد، اما بدانید که هنگامی که من این تیر را رها کنم تکه تکه خواهم شد و خود را فدای شما خواهم کرد.
آرش کمان را می‌گیرد و با تمام نیرو آن را می‌کشد، به گونه‌ای که تمام رگ‌های بدنش بیرون می‌زنند و پاره پاره می‌شوند. او تیر را رها می‌کند و خداوند به باد فرمان می‌دهد که تیرش را از کوه رویان بردارد و به شهر فرغانه، شهری در خاور افغانستان کنونی که فاصله آن تا جای پرتاب تیر هزار فرسنگ بود، ببرد. تیر پس از چند روز حرکت در این شهر به درخت گردوئی برخورد می‌کند و این درخت گردو مرز بین ایران و توران می‌شود. افراسیاب ناگزیر لشکر خود را از ایران بیرون می‌برد و ایرانیان آزاد می‌شوند.
امروز بر خلاف گذشته، جشن تیرگان در روز ۱۰ تیرماه برگزار می‌شود. اما در گذشته‌ها این جشن در روز ۱۳ تیرماه برگزار می‌شد. دلیل این اختلاف زمان در برگزاری جشن این است که در زمان باستان، هر ماه ۳۰ روز بوده است اما به دلیل تغییراتی که در تقویم سال‌شمار ایرانی بوجود آمده است، شش ماه اول سال، هر ماهش ۳۱ روز رقم خورده است که مطابق با سال‌شمار قدیم، جشن تیرگان سه روز جلوتر، یعنی در دهم تیرماه برگزار می‌شود.
آئین‌های جشن تیرگان
- آب‌پاشی (رسمي كه در كشور ما در چند سال اخير شديدا از آن سواستفاده مي شود)
- فال کوزه
- دستبند تیر و باد
پاسخ : ۱۳ تیر؛ تیر روز یا جشن تیرگان
جشن تیرگان در ایران باستان، روز دهم تیر بوده است. این روز به روایت ابوریحان بیرونی در آثار الباقیه، روز بزرگداشت مقام نویسندگان بوده است. دلیل این نامگذاری این است كه تیر (سیاره عطارد)، كاتب ستارگان است. به همین مناسبت هم در تقویم ملی كشورمان، روز چهاردهم تیرماه به عنوان روز قلم نامگذاری شده است.
جشن تیرگان (سیزدهم به تقویم زرتشتی، دهم تیر به تقویم خورشیدی) كه در ایران باستان روایتی نه روز و به روایت دیگری دو روز طول می‌کشیده، در كنار جشن‌های نوروز، سده و مهرگان، از اهمیت بسیار بالایی برخوردار بوده و باشکوه فراوان برگزار می‌شده است. در باورهای مردم ایران باستان دو روایت در مورد علت برگزاری جشن تیرگان وجود دارد: نخست اینكه به باور پیشینیان، در این روز «تیشتر» فرشته باران به نبرد با «اپوش» دیو خشكسالی می‌پردازد و با یاری اهورا سرانجام پیروز می‌شود و مردم سالگرد این پیروزی را هرساله جشن می‌گرفتند. باور دوم مربوط می‌شود به ماجرای آرش كمانگیر و پرتاب تیر او. جریان از این قرار است كه در نبرد میان افراسیاب پادشاه توران و منوچهر پادشاه ایران، كه سال‌ها به طول انجامیده بود، در تیرماه پادشاه ایران شكست می‌خورد و در نبرد سختی كه در مازندران درمی‌گیرد، دو سپاه تصمیم به صلح و سازش می‌گیرند و بنا را بر این می‌گذارند كه جهت مشخص شدن مرز میان دو كشور، تیری از جانب مازندران به سمت خراسان رها شود و محل فرود آمدن آن، محل مرز دو كشور را تعیین كند.
به فرمان سپندارمذ (ایزد بانوی زمین)، این تیر توسط آرش كمانگیر پهلوان نامدار ایرانی از بالای كوه دماوند پرتاب می‌شود و خود او بی‌جان روی زمین می‌افتد و تیر پرتاب شده پس از گذشت زمان در كناره رود جیحون فرود می‌آید و آنجا به‌عنوان مرز ایران و توران تعیین می‌شود. از آن پس به این مناسبت جشن باشكوهی برگزار می‌کردند. در برگزاری این جشن، آیین‌های مخصوصی نیز اجرا می‌شده كه از جمله آنها می‌توان به آب‌پاشی، فال كوزه، دستبند تیر و باد و خوردن میوه و گندم پخته اشاره كرد. این جشن به‌طور معمول در كنار آب‌ها برگزار می‌شد و آب‌پاشی و خیس كردن دیگران، یكی از مراسم رایج در آن بود. مردم در این جشن با پاشیدن آب به یكدیگر، آرزوی باران و دوری از خشكسالی می‌کنند.
این جشن به دلیل وجود این رسم با نام‌هایی چون «آبریزگان» یا «آب پاشان» یا «سرشوران» نیز یاد شده است.
آیین دیگری كه در این جشن اجرا می‌شد، فال كوزه بود. روز پیش از جشن برای برگزاری این آیین، دوشیزه‌ای انتخاب می‌شد كه كوزه سبزرنگ دهان‌گشادی را از آب چشمه پرکرده، دستمالی ابریشمی روی آن می‌انداختند و نزد كسانی می‌برد كه آرزو یا نیتی در دل خود داشتند. آنها نیز جسم كوچكی چون انگشتر، سكه، سنجاق و مانند آن در آن می‌انداختند و آن دختر درنهایت كوزه را زیر درختی همیشه سبز مانند سرو می‌برد و آنجا می‌گذاشت. سپس در روز جشن، كوزه را از زیر درخت به میان جمع آورده و سالخوردگان با صدای بلند شعرهایی را می‌خواندند. در پایان هر شعر، آن دختر یكی از آن اجسام را از كوزه درمی‌آورد و صاحب آن جسم متوجه می‌شد كه آن شعر مربوط به او و خواست و آرزوی او بوده است.
http://forum.moshaver.co/imported/20...d95aac51-1.jpg
http://forum.moshaver.co/imported/20...982d8682-1.jpg
آیین دیگر، دستبند تیر و باد بوده كه در آن مردم در آغاز جشن، بعد از خوردن شیرینی، دستبندی كه تیر و باد نام داشت و از هفت طناب با هفت رنگ متفاوت بافته شده بود را به دست خود می‌بستند ونه روز بعد به جای بلندی می رفته و آن را به دست باد می‌سپردند و به همراه آن آرزوهای خویش را هم طلب می كردند. این كار به همراه خواندن اشعار خاصی انجام می‌گرفته است.
http://forum.moshaver.co/imported/20...4817b4cc-1.jpg
خوردن میوه و گندم پخته از دیگر رسم های این جشن است. این رسم كه ابوریحان بیرونی نیز آن را نقل كرده، به این صورت بوده كه جهت گرامیداشت خاطره رنج های منوچهر در جنگ با افراسیاب، مردم پوشاك كشاورزان و دهقانان را بر تن كرده و محصولات را به صورت ابتدایی آن، یعنی به صورت میوه و گندم پخته مصرف می‌كردند. اگرچه نمی‌توان نشانی از این جشن در كتاب‌های تاریخی و ادبی قرن هشتم به بعد پیدا كرد، اما این جشن هم اكنون نیز در میان بعضی مردمان برگزار می‌شود. از جمله آنها می توان به موارد زیر اشاره كرد.
- مردم مازندران (مردم فیروزكوه، ساری، سنگسر و سوادكوه) كه این جشن را با نام تیرماه، سیزده شو برگزار می‌كنند.
- مردم فراهان، كه آن را روز اول تیر ماه برگزار می‌كنند.
- مردم كاریزات (بخشی در۱۲۰ کیلومتری یزد) كه آن را در روز اول تیرماه، با نام «آب، تیر، ماهی» برگزار می‌كنند.
- ارامنه اصفهان و بعضی نقاط جهان، كه آن را روز سیزدهم ژانویه برگزار می‌كنند.
-زرتشتیان كرمان كه آن را با نام تیر و جشن و در دهه دوم تیرماه برگزار می‌كنند.
http://forum.moshaver.co/imported/20...57f1db38-1.jpg
http://forum.moshaver.co/imported/20...cdd13d75-1.jpg
درين پيكار،در اين كار،دل خلقی است درمشتم،اميد مردمی خاموش هم پشتمكمان كهكشان در دست،كمان داری كمان گيرمشهاب تيزرو تيرم؛ستيغ سربلند كوه مأوايم؛به چشم آفتاب تازه رس جايممرا تير است آتش پر؛مرا باد است فرمان بر...
از منظومه آرش کمان گیر؛
سیاوش کسرایی
آنچه مسلم است این كه اگر چه این جشن هم اكنون به طور عمومی در میان مردم ما برگزار نمی‌شود، اما همین برگزاری محدود، پس از گذشت سال ها، نشان از قدمت و اهمیت جشن در میان پیشینیان ما دارد و بر ماست كه اگر چه آن را برگزار نمی‌كنیم، یادش را به عنوان آیینی كهن گرامی داریم.
پاسخ : ۱۳ تیر؛ تیر روز یا جشن تیرگان
کاربران تهرانی در پارک آب وآتش منتظر حضور گرمتان هستیم .
از ورود خانم ها وآقایان بد حجاب به جشن معذوریم .
|winksmiley|
پاسخ : ۱۳ تیر؛ تیر روز یا جشن تیرگان
نقل قول:
نوشته اصلی توسط
ستیلا
کاربران تهرانی در پارک آب وآتش منتظر حضور گرمتان هستیم .
از ورود خانم ها وآقایان بد حجاب به جشن معذوریم .
|winksmiley|
آبجي اينم بگو بهشون كه حدود 2 كيلومتر همت شرقو بيان بالا ميشه ستاد سابق پليس 110 تهران كه البته الان رفت شريعتي
به هرحال ماهم در خدمتيم....
منظور واقعا از پذيرش بدحجابا معذوريم|yeah|
پاسخ : ۱۳ تیر؛ تیر روز یا جشن تیرگان
نقل قول:
نوشته اصلی توسط
سهيل
آبجي اينم بگو بهشون كه حدود 2 كيلومتر همت شرقو بيان بالا ميشه ستاد سابق پليس 110 تهران كه البته الان رفت شريعتي
به هرحال ماهم در خدمتيم....
منظور واقعا از پذيرش بدحجابا معذوريم|yeah|
آب‌پاشی (رسمي كه در كشور ما در چند سال اخير شديدا از آن سواستفاده مي شود)
پیرو فرمایشات شما گفتم .
وگرنه از افتخارات بنده اینه که هنوز بچه هام رو به این جا نبردم ..
چون اصلا این پارک رو مناسب بچه ها وجوون ها نمیبینم .
خوش بختانه ما رو اصلا راه نمیدن به این پارک با چادر ....
به جاش با بچه ها تو حیاط آب بازی می کنم .
پاسخ : ۱۳ تیر؛ تیر روز یا جشن تیرگان
نقل قول:
نوشته اصلی توسط
ستیلا
آب‌پاشی (رسمي كه در كشور ما در چند سال اخير شديدا از آن سواستفاده مي شود)
پیرو فرمایشات شما گفتم .
وگرنه از افتخارات بنده اینه که هنوز بچه هام رو به این جا نبردم ..
چون اصلا این پارک رو مناسب بچه ها وجوون ها نمیبینم .
خوش بختانه ما رو اصلا راه نمیدن به این پارک با چادر ....
به جاش با بچه ها تو حیاط آب بازی می کنم .
قصد جسارت نداشتم.خواستم از تريبون شما كه مقبوليت داره يه چيزايي رو به بقيه بگم.فرمايش شما كاملا متينه...جاي تاسف داره كه اسم ديگه اين پارك ، پارك حضرت ابراهيم (ع) هست.كاشكي حداقل حرمت سرشون بشه بعضي از افراد...
به هرحال براتون شادي و بهروزي ارزومندم
پاسخ : ۱۳ تیر؛ تیر روز یا جشن تیرگان
اصن نمیدونستم همچین جشن و روز خاصی هست
ولی جالبه که 13 تیر واسه من یه روز خاص و مهمه
طوری که خوابم نبرده از دیشب
مطلب جالبی بود ممنون
پاسخ : ۱۳ تیر؛ تیر روز یا جشن تیرگان
نقل قول:
نوشته اصلی توسط
رزمریم
اصن نمیدونستم همچین جشن و روز خاصی هست
ولی جالبه که 13 تیر واسه من یه روز خاص و مهمه
طوری که خوابم نبرده از دیشب
مطلب جالبی بود ممنون
مباركه پس شيرينيش فراموش نشه
پاسخ : ۱۳ تیر؛ تیر روز یا جشن تیرگان
نقل قول:
نوشته اصلی توسط
سهيل
مباركه پس شيرينيش فراموش نشه
ممنون ولی شیرینی نداره:29:
پاسخ : ۱۳ تیر؛ تیر روز یا جشن تیرگان
نقل قول:
نوشته اصلی توسط
رزمریم
ممنون ولی شیرینی نداره:29:
پس بهترينهارو براتون ارزومندم:53:
پاسخ : ۱۳ تیر؛ تیر روز یا جشن تیرگان
نقل قول:
نوشته اصلی توسط
رزمریم
ممنون ولی شیرینی نداره:29:
|nono||wubsmiley|
پاسخ : ۱۳ تیر؛ تیر روز یا جشن تیرگان
نقل قول:
نوشته اصلی توسط
ستیلا
|nono||wubsmiley|
|sadsmiley|:o
