خط خوانا این احساس را به ما می دهد که نویسنده، مرتب و منظم و به فکر خواننده بوده است. خط ناخوانا و کج ومعوج و به اصطلاح خرچنگ قورباغه ای اگر دلالت بر کم سوادی نویسنده آن نکند، حداقل حاکی از بی سلیقگی، شتابزدگی یا بی نظمی اوست.
توانایی اندیشیدن خودآگاهانه و گفتار، عطیه ای الهی بود که انسان را «انسان» کرد. شاید نزدیک به یکصدهزار سال پیش ، مرکز گفتار در مغز فعال شد..
امری که همزمان با پیدایش اندیشه انتزاعی در انسان بود. به این ترتیب انسان توانست با واژه ها بیندیشد و این به مفهوم اندیشه ای دقیق و واضح بود که قابل مقایسه با اندیشیدن به وسیله تصاویر و عواطف نبود. بشر توانست از ناخودآگاهی به آگاهی برسد، توانست فکر خود را به دیگران هم انتقال دهد. انسان ها قادر به برنامه ریزی و هماهنگ کردن کارها با یکدیگر شدند. به وسیله زبان، آموخته ها و سنت های جامعه به نسل های بعد منتقل شد. این نخستین انقلاب ارتباطی بود، سپس حدود ۵ هزار سال پیش دومین انقلاب ارتباطی رخ داد و آن پیدایش نگارش بود. واژه ها به صورت تصویر و سپس به صورت نمادها و سرانجام به شکل ترکیبی از حروف الفبا بازنمایی شدند و ابتدا روی الواح گلی و سنگ نوشته ها و سپس روی پوست و کاغذ عینیت یافتند. بشر توانست بنویسد. فرهنگ بشری به این ترتیب به صورتی دقیق تر ثبت و امکان حفظ و انتقال آن برای قرن ها امکان پذیر شد. جادوی نوشتن، اندیشه و احساس را به نوشتار تبدیل کرد اما هر انسان ضمن نوشتن نه تنها اندیشه و احساسی را بر صفحه کاغذ نقش می کند بلکه از طریق دستخط خویش، شخصیت، حالت عاطفی و سلامت یا بیماری جسمی و روانی اش را هم به نمایش می گذارد. هر کسی با دیدن دستخط دیگری تا حدودی می تواند استنباط هایی درباره صاحب دستخط داشته باشد. خط خوش، احساس خوبی در خواننده پدید می آورد. خط خوانا این احساس را به ما می دهد که نویسنده، مرتب و منظم و به فکر خواننده بوده است. خط ناخوانا و کج ومعوج و به اصطلاح خرچنگ قورباغه ای اگر دلالت بر کم سوادی نویسنده آن نکند، حداقل حاکی از بی سلیقگی، شتابزدگی یا بی نظمی اوست.
اما به جز این موارد کلی، دانشی به نام «خط شناسی» یا «گرافولوژی» وجود دارد که جزو علوم رفتاری طبقه بندی می شود و با در نظرگرفتن قواعد تجربی قادر به پیش بینی شخصیت، وضعیت روانی و حالت جسمی نویسنده است.
یکی از باارزش ترین مثال ها که در واقع جزو نشانه های کلاسیک بیماری پارکینسون است، حروف کوچک و ریزنگاری یا «میکروگرافیا» است. بیماری پارکینسون همراه است با مشکلات چشمگیر در زمینه های حرکتی، شناختی و خلقی و یکی از نشانه های آن عبارت است از دست نوشته های بسیار ریز یا درهم رفته که «میکروگرافیا» خوانده می شود. گاهی فرد به حدی ریز می نویسد که خودش هم قادر به خواندن دوباره آن نمی شود.
در «لرزش بنیادی»، دست نوشته لرزان و متشنج می شود. لرزش بنیادی یک نابسامانی دستگاه عصبی است که معمولا در دست ها ظاهر می شود و به صورت لرزش دست است مخصوصا هنگامی که فرد می کوشد کاری را با دست ها انجام دهد؛ از جمله نوشتن. این لرزش جنبه خانوادگی دارد و برخلاف پارکینسون که لرزش دست ها هنگام استراحت بیشتر می شود، در لرزش بنیادی هنگام فعالیت لرزش روی می دهد.
فشار بر قلم هنگام نوشتن، نشان دهنده سطوح انرژی است و نوشتن با فشار زیاد به نحوی که حروف پررنگ تر بر صفحه کاغذ نقش ببندد، نمایانگر سطح بالای انرژی. برعکس، فشار کم بر کاغذ فقدان انرژی یا خستگی را نشان می دهد.
وضعیت دیگری که با دستخط کند و آشفته و نابسامان در کودکان مرتبط است «دیس پراکسیا» یا کنش پریشی است. طبق بررسی ها ۵ درصد کودکان دبستانی دچار دیس پراکسیا یا نابسامانی رشدی در هماهنگی هستند. مبتلایان به «دیس لکسیا» یا خوانش پریشی نیز دستخط بد یا ناخوانایی دارند.
«دیستونیا» هم می تواند باعث دستخط لرزان شود. در دیستونیا ماهیچه ها به صورتی غیرارادی دچار انقباض می شود که چرخش غیرقابل مهار در سمت مبتلا را در پی دارد. اگر دست نوشته شما از نیمه کاغذ به بعد به علت انقباض غیرارادی عضلات دست، ناخوانا می شود، گرفتگی دیستونیک نویسندگان یا «writer۰۳۹;s cramp dystonia» مسوول آن است.
اما به جز آنکه دستخط افراد از ویژگی های انفرادی آنها حکایت دارد، اشاره به این نکته ضروری است که خط ملل گوناگون هم بازتابی از شخصیت و روحیه گروهی آنهاست. از جمله خط نستعلیق که خط برگزیده ایرانیان است، به نظر دکتر اسلامی ندوشن، ادیب ایراندوست، ویژگی های ایرانی را بیان می کند، خطی انحنایی یعنی نرم و گردان که حالتی زنده دارد و پیچ و خم های آن نشات گرفته از اجزای بدن آدمی است، انحناها و خم های حروف آن که پر از غنج و نازند، یادآور چشم و ابرو و گیسو و دهان و لب و لاله گوش می شوند. پیامی که از خط فارسی شنیده می شود، نرمی و اعتدال است و ارتباط رازگونه اش با اجزای بدن انسان، آن را با سرنوشت آدمی پیوند می دهد.
افرادی که عمدتا با شیب به طرف راست می نویسند، معمولا کسانی هستند که به موقعیت های هیجانی واکنش نشان می دهند.
نوشتن با حروف ریز عموما نشانگر قوی یک شخصیت جزء نگر، تفصیل گرا و فنی است.
افرادی که عمدتا با شیب به طرف چپ می نویسند، معمولا کسانی هستند که هیجان های خود را ابراز نمی کنند.
دستخط بد در کودکان ممکن است نشانه ای از «درخودماندگی» یا «اوتیسم» باشد. کودکان مبتلا به اوتیسم نه تنها در فهم ذهن و عواطف دیگران مشکل دارند و قادر به همدلی با دیگران نیستند، بلکه مشکلات مربوط به مهارت حرکتی دارند که بر روشی که آنان قلم را به دست می گیرند و می نویسند، تاثیر می گذارد. نوشتن کند نیز می تواند نشانه ای از اوتیسم باشد.
استفاده زیاد از حروف درشت و گرد می تواند نشان دهنده شخصیت دوستانه و اجتماع گرا باشد.
نوشته ای که به سمت بالای کاغذ حرکت کند (در خط فارسی به چپ و بالا) نماینده خوش بینی و خوش مشربی است و سرازیرشدن دست نوشته به سمت پایین نماینده خستگی جسمی یا روانی است، این امر در مورد امضای رو به بالا یا رو به پایین هم مصداق دارد.
فاصله بین کلمه ها نشانگر دیدگاه اجتماعی به دیگران و واژه های نزدیک به هم نماینده اجتماع گرایی است. فاصله زیاد بین واژه ها حاکی از این است که فرد در تنهایی راحت است و حتی ممکن است به دیگران بی اعتماد باشد.
نظرت چیه؟
