مدینۀ فاضله جاییاست که خردورزی و مهربانی همزمان در آن فرمان براند . مدینۀ فاضله یعنی حکومت شایستگان .در این آرمان شهر گویا گرگ و میش در کنار همند و کس از کس نمی هراسد .
سقراط ، افلاطون وارسطو سرآمد اندیشمندان و دانایان جهان به شمار می روند و دانشمندان و فیلسوفان پس از اینان کاروان اندیشه را راهبری نمودند.
عبارتمدینۀ فاضله بر پایه باورهای افلاطون است که به سال 427 پیش از میلاد مسیحزاییده شد. نزدیک هشتاد سال عمر کرد و نزد سقراط و دیگر خردمندان دانش آموخت.
پاره ای از سخنان افلاطون چنان به روز است کهمایه شگفتی است .
افلاطون در سیاست براین باور ویژه بود حکمت بیسیاست و سیاست بی حکمت ناقص و باطل است. از طرف دیگر سیاست و اخلاق را دارای یک سرچشمهدانسته برای خوشبختی انسان بایسته می داند . به نظر افلاطون بهترین دولتها آناست که بهترین مردم در آن فرمانروایی کنند یعنی حاکم حکیم باشد یا حکیم حاکم شود.
اماافلاطون در امور اجتماع دارای باورهای ویژه خویش است . برای نمونه بر این پندار بود که هیئت اجتماعیه وقتی کمال خواهد یافتکه تملک شخصی و خانواده ملغی شود، ازدواج و زناشویی موقوف و منسوخ گردد و هیئتخانواده و اختصاص زن و فرزند در میان نباشد بلکه جفت گیری براساس فن اوژنیک یعنی فناصلاح نژاد انسان، نه براساس عشق و تصادف انجام گیرد و مردان نیرومند و دلاور تا جایی که شدنی است با زنان بیامیزند تا از تخمۀ ایشان مردان دلیر برای کشور پدید آید .
ببخشید هر چند خلاف ادب است ولی این تصویر خیالی نمونه ای از این پندار است که برای فهم موضوع درج کردم . به قول مولوی شاعر گرانمایه ایرانی :
آنچه یک دیدن کند ادراک آن سال ها نتوان نمودن با بیان.
از طرف دیگر بچه هایی که بدین گونه متولد می شوند نباید پدران و مادران خودرا بشناسند. از لحظۀ تولد دولت تعلیم و تربیت آنها را به عهده گیرد و این کودکان تاسن بیست سالگی از تعلیم و تربیت یکسان برخوردار شوند. به باور افلاطون ورزش وموسیقی پایه تربیت مقدماتی را تشکیل می دهد. ورزش اندام را بسامان و زیبا می کند وموسیقی روح را هماهنگی می دهد و آشوب را از جهان دور می سازد.
پس از این دوره افرادی که استعداد بیشتری ندارند جزء طبقات کشاورزان ،کارگران و پیشه وران می گردند و افراد مستعد ده سال دیگر یعنی تا سن سی سالگی تحتتعلیم قرار گرفته و به مطالعۀ علوم ، حساب ، هندسه و ستاره شناسی می پردازند. تا به اصولزیبایی شناسی آشنا شوند.
بعد از این دوره افرادی که در این آزمایش سربلند نمی شوند طبقۀ سربازان و نیروی دفاعی کشور را تشکیل می دهند و بقیه که در دورهآزمایش پیروز گردیدند مدت پنج سال به مطالعۀ فلسفه می پردازند و برای رهبری کشوریکه باید مدینۀ فاضله شود پرورش می یابند.
در مدینۀ فاضله افلاطون برابری کامل میان مردان و زنان برقرار است و تربیت آنان کاملاً همانند و یکسان خواهد بود. اینافراد برگزیده چون دوران پنج سالۀ تحصیل فلسفه را طی کردند به تعلیمات عملی میپردازند و اصول درست کشورداری را یاد می گیرند یعنی آنچه در طول سالیان پیاپیآموخته اند در زندگانی روزمره به کار می بندند و مدت پانزده سال بدین گونه ادامهمی دهند تا مرد کار بار بیایند و در سن پنجاه سالگی به عنوان فیلسوف و حکیمکامل شایستۀ رهبری شوند و زمام امور کشور را به دست گیرند چه به باورافلاطون:«فیلسوف می داند چگونه بیندیشد و کشور را از راه اندیشه راستین اداره خواهدکرد در حالی که مغز مردمان عادی به مانند آیینۀ شکسته ای است که حقایق امور به طوردرهم در آن بازتاب پیدا می کند و اگر زمام امور کشور را بر عهده گیرند ملت را بهگمراهی و سرشکستگی می کشانند. »
نظرت چیه؟