«کلش آف کلنز» علاوه بر ایجاد حداقل 20 آسیب مخرب در حوزه روانشناختی یک بازی اعتیاد آور و مخرب شناخته شده است.
«کلش آف کلنز»؛ بازی یا آسیب روانی؟
«کلش آف کلنز» که به یکی از پرطرفدار‌ترین بازی‌های رایانه‌ای در میان جوانان و خانواده‌های ایرانی تبدیل شده است، علاوه بر ایجاد حداقل 20 آسیب مخرب در حوزه روانشناسی یک بازی اعتیاد آور و مخرب شناخته شده است.
۹ درصد کاربران بازی «کلش آف کلنز» یا همان «جنگ قبایل»، ایرانی هستند؛ سایت معتبر alexa.com با اشاره به این آمار، ایران را از لحاظ تعداد طرفداران این بازی در دنیا بعد از آمریکا و فیلیپین در رده سوم معرفی می کند.
بر اساس گزارشات مالی منتشر شده ، بازی کلش اف کینز که توسط یک کمپانی فنلاندی طراحی شده است ، روزانه ۶۵۴۰۰۰ دلار برای گردانندگان آن در آمد زایی دارد. شاید برای شما این سوال پیش آید که این درآمد زایی از چه طریقی انجام می شود ؟! در حقیقت در این نوع بازی های آنلاین شما جهت دریافت یک سری تجهیزات و آپشن های اضافی باید قدری پول خرج کنید و این تراکنش ها کم کم زیاد می شوند … اکثر محتویات و قابلیت های بازی رایگان و به اصلاح آنلاک و باز هستند اما برای این که قوی تر شوید باید کمی پول خرج کنید تا ابزار آلات هجومی و دفاعی قوی تری خریداری کنید یا اگر به الماس و منابع بیش تری نیاز دارید باید آن را بخرید.
-
نگاهی به ظاهر به بازی:
کلش آف کلنز یا جنگ قبایل یکی از محبوب ترین بازی های پلتفورم اندروید و آی او اس می باشد که سازنده های آن تاکنون در آمدهای چندین میلیون دلاری را کسب کرده اند. شاید برای عامه مردم غیر قابل باور باشد که شخصی که در ایران زندگی می کند ۱ تا چند میلیون تومان هزینه کند تا بازی کند. ولی موضوع وقتی قابل باور می شود که به دل ماجرا برویم، وقتی برای اولین بار کلش آف کل را بر روی گوشی آی او اس یا اندروید خود نصب می کنید یک شخصیت در بازی شما را یاری می کند تا بازی را فرابگیرید.

این بازی از دسته بازی های استراتژیک آنلاین می باشد که استراتژی شما حرف اول را در آن می زند. در این بازی هر بازیکن یک روستا دارد که در آن مشغول به ساخت و ساز می شود، شما برای ساخت و ساز نیاز به طلا و اکسیر دارید، برای کسب طلا و اکسیر دو راه دارید، راه اول استحراج آن با استفاده از معادن است که زمانبر است و راه دوم دزدیدن منابع از بقیه بازیکنان است و این به شما بستگی دارد که کدام استراتژی را برگزینید، استراتژی ساخت و تولید و یا دزدیدن و یا راه بهتر و ترکیبی از دو استراتژی فوق؛ پس در این بین روستاهای دیگر می توانند به شما حمله کنند و منابع شما را که جهت ساخت و ساز است به غنیمت ببرند. شما برای اینکه جلوی به تاراج و غارت رفتن منابعتان را بگیرید اقدام به ساخت ابزار دفاعی مثل برجک ها و توپ ها می کنید. همچنین برای حمله نیاز به اردوگاه آموزشی و اسلحه خانه دارید که این دو را نیز باید بسازید. در اوایل بازی شخصیتی شما را یاری می کند تا به هدفی که سازنده آن دارد برسید. این شخصیت شما را تحریک می کند تا برای انجام سریع کارها از گوهر یا جم بهره ببرید. در طول بازی ساخت و سازها زمان بر هستند شما می توانید با استفاده از گوهر که به نوعی کاتالیزور این بازی است زمان ساخت و سازها را صفر کنید و همچنین طلا یا اکسیر بخرید. کلا هدف این بازی در فروش جم یا گوهر است. شما برای انجام بازی این نیاز به کارگر دارید و برای گرفتن کارگر جدید هم باید جم بپردازید. خود بازی در اول بازی ذخیره ۵۰۰ تایی از جم به شما می دهد و اگر زرنگ باشید و خرجش نکنید کلی جلو می افتید. خود بازی در حین بازی به طور محدودی جم می دهد ولی انقدر نیست که نیاز و تشنگی بازیکن را رفع کند. هستند افرادی که به هیچ عنوان جم نمی خرند و بازی می کنند ولی مدت زمان زیادی طول می کشد تا این افراد به سطوح بالا برسند در حالی که با خرید جم در عرض چند ساعت می توان به سطوح بالا رسید. در واقع در این بازی یا باید پولتان را صرف کنید یا وقتتان در کل این بازی طوری طراحی شده است که حس منحصر به فرد بودن را به اشخاص می دهد و افراد برای خاص بودن حاضرند تا پول بپردازند تا جم بخرند و از بقیه پیشی بگیرند. قشنگ ترین قسمت بازی جنگ قبایل است که شما می توانید با قبایل مختلف وارد جنگ شوید....

-
تا اینجا ساختار بازی را ذکر کردم. ولی اهدافی که در پشت این بازی است بسیار وسیع تر از یک بازی است و منبع درآمدی سرشار برای سازندگان آن فراهم می کند، وقتی بازی را نصب می کند هشدار می دهد برای افراد بالای ۱۳ سال مناسب است ولی در ایران که تبلت وسیله بازی بچه ها از مهدکودک به بالاست این قضیه صدق نمی کند و آسیب های جبران ناپذیری را می تواند در پی داشته باشد چرا که جنگ ها و مسائلی که در حین بازی رخ می دهد اصلا مناسب روحیه کودک نیست. از طرفی موقعیت نا مناسبی برای ایجاد روابط فراهم شده است که بازیکنان می توانند با استفاده از چت جهانی یا گلوبال اقدام به چت و پیدا کردن دوستان ناباب کنند و این قضیه از این لحاظ باید مورد توجه قرار گیرد چرا که کاربران آموزش لازم برای ورود به محیط های مجازی را ندیده اند؛ این می شود که یک نوجوان ممکن است وارد ارتباطی خطرناک شود و با دادن اطلاعات خصوصی و به اشتراک گذاشتن حریم شخصی اش امکان سوء استفاده های بعدی را فراهم کند. این مورد مثل چت روم های یاهوست و فرقی با آن ندارد.

برای آسیب سنجی مدت طولانی است که این بازی را نصب و از همه جوانب آن را مورد بررسی قرار دادم. مثل همیشه راحت ترین راه برای مقابله با این آسیب ها فیلترینگ است ولی آیا فیلترینگ بهترین راه است؟ خیر چرا که هم راه های دور زدن فیلتر موجود است و هم در دیگر افراد عطش نصب این بازی ایجاد می شود. بهترین و سخت ترین راه در نگاه اول آموزش دادن استفاده مناسب از اینترنت و نحوه حضور در جوامع مجازی است این بدان معناست که کاربر فضای مجازی را مثل دنیای واقعی نا امن بداند و حتی نا امنتر از آن، چرا که شخصیت هیچ کس در دنیای مجازی اثبات شده نیست. این بدان معناست که شخص به خود اجازه ندهد تا شماره همراه و یا آی دی شبکه های اجتماعی خود را به افراد دیگر بدهد، از طرف دیگر انتشار تصاویر خصوصی در فضای وب کاری بس نا پسندیده است چرا که به دیگران اجازه می دهد تا با تصاویر شما هویت مجازی برای خودشان بسازند. از طرفی دیگر برای اولین بار نیست که با این موقعیت ها مواجه می شویم ما تجربه های تلخی مثل چت روم های یاهو را داشته ایم که منجر به موارد جبران ناپذیری شد، ولی متاسفانه هنوز جای خالی آموزش در خانواده ها و نوجوانان احساس می شود. نکته ای که شاید مورد توجه قرار نگیرد اعتیاد به این بازی است چرا که حس مقید بودن به بازی سبب می شود تا شخص زمان زیادی را صرف بازی کند؛ از طرفی وقت گرانبها نوجوانان و جوانان ما که می تواند صرف ساخت و ساز ایران اسلامی شود در راهی بی ثمر هدر می رود.
-
دکتر علی اکبر ارجمند نیا، روان شناس تربیتی و دانشیار دانشگاه تهران که خودش ساعت ها به این بازی پرداخته است از آسیب های این بازی سخن می گوید:
-
هم مضرات فردی دارد هم گروهی
به عقیده روان شناسان، بازی «جنگ قبایل» نه تنها با آموزه های اخلاقی، دینی و فرهنگی سرزمین ایران سنخیتی ندارد بلکه روحیه تخریب گری را تقویت می کند و زمینه بی قراری و استرس را در افراد به وجود می آورد. بسیاری از روان شناسان ضمن هشدار جدی به خانواده ها «جنگ قبایل» را جنگ با تمام مفاهیم متعالی و زیبای انسانی در زندگی بر شمردند. این بازی برخلاف بازی های رایانه ای که تا پیش از این معمول بود و به صورت انفرادی انجام می شد، معمولاً به صورت اشتراکی انجام می شود اگرچه می توان به صورت انفرادی نیز به بازی «کلش آف کلنز» پرداخت. از این رو این بازی هم مضرات بازی های رایانه ای فردی و هم مضرات بازی های رایانه ای گروهی را به همراه خواهد داشت. این بازی که در بین کودکان، نوجوانان، بزرگسالان و زن و مرد به محبوبیت رسیده است، به داخل خانواده ها نفوذ کرده و به همین دلیل در بعضی موارد، زمینه مشکلات و ناراحتی های بی شماری را پدیدار کرده است.
-
کلش آسیب های شبکه های اجتماعی را هم دارد
«جنگ قبایل» در قالب یک شبکه اجتماعی نیز ایفای نقش می کند چراکه امکان ارسال پیام در فرآیند این بازی فراهم شده است تا بازی کنندگان در خصوص بازی تبادل نظر کنند یا به گفت و گو بپردازند این در حالی است که در بیشتر موارد مشاهده شده، افراد از این امکانات برای صحبت کردن درباره مسائل خارج از بازی استفاده می کنند به گونه ای که پیام های غیر مرتبط با بازی رد و بدل و باعث می شود این ویژگی از بازی به یک تهدید تبدیل شود و از این طریق احتمال آسیب های متعدد افزایش یابد.
-
تخریب بیشتر، موفقیت بیشتر!
در این بازی فردی موفق تر است که توانایی تخریب بیشتری داشته باشد، درست نقطه مقابل آن خصوصیتی که می توان برای یک انسان موفق و سالم از لحاظ روحی و جسمی در نظر گرفت. در این بازی روحیه برتری جویی و تخریبگری به گونه ای قوت می گیرد که جان دیگران بی ارزش شمرده می شود زیرا فرد اجازه کشتن سربازان خود را هم پیدا می کند. ضمن این که تخریب کردن مساوی با کسب غنیمت و امتیاز بیشتر است، موفقیت مساوی با بالا رفتن سطح بازی و پذیرفتن سطح بالاتر، مساوی با تخریب بیشتر است. علاوه بر این هر چه سطح موفقیت فرد بازی کننده بالاتر می رود بر میزان استرس و اضطراب او افزوده می شود زیرا ولع و هیجان بیشتری برای ادامه بازی و رسیدن به مراحل بالاتر پیدا می کند به گونه ای که اکثر فعالان بازی «کلش آف کلنز» معتقدند در مراحل پایین تر راحت تر می توان از این بازی صرف نظر کرد، اما هرچه به مراحل بالاتر نزدیک می شوند، قدرت انصراف از ادامه بازی را از دست خواهند داد.
در «کلش آف کلنز» همه کاربران باید تخریب کنند و بی‌رحم باشند به همین دلیل است که در روند این بازی ضعیف ترها، زودتر مورد آسیب قرار می‌گیرند (همان اصلی که در قانون جنگل حکمفرما است) از این رو افراد وارد شده به فضای بازی، مدام نگران این هستند که قلعه شان مورد دستبرد قرار نگیرد.
-
احساس پیشرفتی که توهم است
در طول این بازی مخرب، فرد تلاش می کند از قلعه خود محافظت کند به تخریب قلعه های اطراف خود بپردازد و با تخریب بیشتر به غنایم بیشتری دست یابد در حالی که در جامعه انسانی و به دور از فضای مجازی، نوع دوستی شرط موفقیت و پیشرفت و کسب آرامش در زندگی خواهد بود. یکی دیگر از ویژگی های بازی «کلش آف کلنز» این است که علاوه بر سپری کردن وقت و زمان برای رسیدن به مراحل بالاتر، می توان با پرداخت هزینه ای مشخص، در مدت زمان کوتاهی به مرحله مد نظر کاربر، راه پیدا کرد که در هر دو مورد فرد بازنده است چراکه در انتخاب اول، وقت گران قیمت خود را از دست می دهد و در انتخاب دوم، پولی که با زحمت به دست آورده است، به هدر می دهد. این در حالی است که متاسفانه فرد هنگام بازی در این توهم به سر می برد که در حال پیشرفت است و همین نیاز به پیشرفت است که باعث می شود، این بازی پر آسیب را ادامه دهد.

-
بازی که هم اعتیادآور است و هم وقت گیر
در این بازی به شدت اعتیاد آور و وقت گیر، سطح خودآگاهی فرد کاهش می یابد و به همین دلیل متوجه گذر زمان و کاری که انجام داده نیست. به همین دلیل است که بسیاری از والدین اظهار می کنند، فرزندشان با اینکه ساعت ها مشغول بازی بوده است ولی تصور می کند کمتر از ۳۰ دقیقه سرگرم بوده است. همچنین این بازی، روابط اجتماعی افراد به ویژه کودکان و نوجوانان را مختل می کند به گونه ای که در دوست یابی های شان چندان موفق نخواهند بود ضمن این که دانش آموزان و حتی دانشجویان درگیر این بازی با افت تحصیلی فاحش مواجه شده اند.
-
آسیب های ناشی از این بازی در خانواده
کانون بسیاری از خانواده ها به واسطه درگیری اعضای آن با این بازی متزلزل شده است چراکه نهاد خانواده برای به آرامش رسیدن و فراهم سازی فضای روانی مناسب نیازمند وقت گذاشتن همه اعضاست در حالی که این بازی از اعضای خانواده، شخصیت هایی در خود تنیده می سازد، به ساختار خانواده و دایره مسئولیت های پدر ومادر خدشه وارد می کند و در نهایت به سردی روابط میان زوجین می انجامد.

توصیه هایی به نوجوانان و والدین شان
این بازی به گونه ای طراحی شده است که در صورت حمله قبایل دیگر به کاربران هشدار داده می شود به سرعت خود را در جریان بازی قرار دهند و به تخریب بپردازند؛ بنابراین به کاربران توصیه می شود امکان هشدار دهنده را غیر فعال کنند و یقین داشته باشند هر زمان مانع ضرر شوند، منفعت کسب می کنند. همچنین به والدین پیشنهاد می شود از کنار وقت گذاشتن فرزندانشان برای این بازی مخرب به سادگی عبور نکنند و به هر ترتیبی شده است، تلاش کنند فرزندان خود را از آن دور کنند. البته انتظار این را داشته باشند که نتوانند به سادگی از پس این کار برآیند، زیرا باید به خاطر داشته باشند اعتیاد به این بازی درست مانند اعتیاد به مواد مخدر عمل می کند و فرد معتاد به تنهایی قادر به نجات خود نیست و نیازمند کمک اطرافیان خواهد بود.