انتی اکسیدان:غذاهای گیاهی مانند میوهها، سبزیجات و غلات کامل ترکیباتی دارند که برای سلامت انسان مفید هستند. آنها حاوی آنتی اکسیدان ها یی هستند که از آسیبهای اکسیداتیو که سبب بروز بیماری میشوند، جلوگیری میکنند. آسیبهای اکسیداتیو میتوانند در اثر قرار گرفتن در معرض مواد شیمیایی و فرآیندهای طبیعی بدن ایجاد شوند. آنتیاکسیدانها به صورت ویتامینها، مواد معدنی، کاروتنوئیدها، فلاونوئیدها و پلیفنلها و همینطور سایر فیتوکمیکالها در مواد غذایی یافت میشوند. آنتی اکسیدان ها همچنین به صورت مکملهای غذایی در دسترس هستند. هرچند ثابت شدهاست که آنتی اکسیدان ها برای سلامتی انسان مفید هستند، اما مشخص نیست که چقدر آنتیاکسیدان در روز باید مصرف کنید تا فوایدی را که برای سلامتی دارد، درو کنید.
هنگامیکه سلولهای بدن شما از اکسیژن استفاده میکنند، به طور طبیعی رادیکالهای آزاد یا مولکولهای بسیار واکنشی تولید میکنند. سیگار کشیدن، مصرف الکل، متابولیسم، آلودگی، نور مستقیم خورشید، غذاهای ناسالم، ورزش و استرس میتوانند در شکلگیری رادیکالهای آزاد نقش داشته باشند. رادیکالهای آزاد آسیبی ایجاد میکنند که با نام استرس اکسیداتیو شناخته میشوند و این آسیب پیشگام مجموعهای از اختلالات سلامتی است. آنتیاکسیدانها به عنوان نابودکنندههای رادیکالهای آزاد عمل میکنند، به این معنی که آنها یک الکترون آزاد میکنند برای خنثی کردن رادیکالهای آزاد و به این ترتیب از بروز آسیب اکسیداتیو جلوگیری میکنند و حتی در ترمیم آن نقش مثبت دارند. اگر رادیکالهای آزاد غیر فعال نشوند، آسیب به سلولها و مواد ژنتیکی آنها ممکن است غیر قابل جبران باشد.
طبق گزارش کلینیک بیلینگز، ۴۰۰۰ ترکیب در مواد غذایی وجود دارد که به عنوان آنتیاکسیدان عمل میکنند. طبقهبندیهای معمول آنتی اکسیدان ها عبارتند از ویتامین A، C و E، سلنیوم، روی، کاروتنوئیدها، فلاونوئیدها، فنلها، ایزوتیوسیاناتها و سولفیدها و ترکیبات آنتیاکسیدانی مشابه در کوآنزیم Q۱۰ و گلوتاتیون. بسیاری از این آنتیاکسیدانها در میوهها و سبزیجات یافت میشوند و مسئول رنگهای درخشان و زیبای میوههایی مانند گوجهفرنگی قرمز یا انار، هویج نارنجی یا میوههای نارنجی خانوادهی مرکبات، بروکلی یا اسفناج سبز، فلفل قرمز و آلوی بنفش یا انواع توت هستند. سایر غذاهای غنی از آنتیاکسیدان عبارتند از آجیل، دانهها، غلات کامل، ماهیها، محصولات سویا، چای گیاهی، کتان و دارچین.
آنتیاکسیدانها به خاطر قدرتی که در تقویت سیستم ایمنی بدن، افزایش واکنش طبیعی بدن نسبت به عفونتها، افزایش فعالیتهای ضد میکروبی و فعالیت سلولهای کشنده، بهبود تکثیر لنفوسیتها و جلوگیری از سرماخوردگی به طور قابلتوجهی شناخته شدهاند. مداِسکیپ تودی نیوز (Medscape Today News) گزارش میدهد که شواهد اپیدمیولوژیک نشان میدهند رژیم غذایی حاوی مواد غذایی دارای آنتیاکسیدان با پایین آمدن ریسک بروز یک سری از اختلالات مزمن سلامتی همراه است. سرطان، بیماریهای قلبی، سکتهی مغزی، آسم، اختلالات چشم، دژنراسیون ماکولا (تباهی لکهی زرد)، آب مروارید، بیماری آلزایمر و پارکینسون، آرتریت روماتوئید، دیابت، و پوکی استخوان بعضی از بیماریهای مزمنی هستند که میتوانند به طور مثبتی تحت تاثیر آنتی اکسیدان ها قرار بگیرند.
مطابق با گزارش کلینیک بلینگز، هرچند مقدار مصرف بیشتر مواد مغذی مشخص شدهاست، اما مقدار مصرف روزانهی آنتی اکسیدان ها به صورت روشنی بیان نشدهاست. هیچ محدودیت مشخصی برای مصرف ایمن مکملهای آنتیاکسیدان وجود ندارد. دولت ایالات متحده و سازمانهای بهداشتی درحالحاضر توصیه میکنند که یک رژیم غذایی متنوع داشته باشید به این صورت که دست کم پنج وعده میوه و سبزی در هر روز و ۶ تا ۱۱ قسمت غلات به صورت روزانه، که حداقل نیمی از این غلات، غلات کامل است، مصرف کنید. خوردن مقدار زیادی غذاهای غنی از آنتیاکسیدان و خوراکیهایی مانند میوهها، سبزیجات، غلات کامل، آجیل، دانهها، ماهی، چای و آب انگور به شما کمک خواهد کرد که سالم بمانید و از بروز بیماریها جلوگیری کنید. کارشناسان همچنین اتفاق نظر دارند که بهتر است آنتی اکسیدان ها را به جای مصرف مکمل از طریق خوردن مواد غذایی بهدست بیاوریم.