تنگناهراسی یا همان کلاستروفوبیا ترس از افتادن در یک مکان تنگ و راه فرار نداشتن در مکان های تنگ گفته خواهد شد .
تنگناهراسی شدید بیشتر به عنوان یک اختلال اضطرابی مشاهده خواهد شد و میتواند به وحشت زدگی منجر بشود .
ارزیابیها نشان گر این می باشد که حدود ۵ تا ۷ درصد از مردم جهان دچار تنگی نفس می باشند .
اما تنها درصد کمی از آنها از معالجه روانپزشکی برخوردار می باشند.
اتاق های کوچک و یا قفل شده و آسانسور و مترو و همینطور جمعیت های شلوغ به تنهایی میتوانند محرکی برای آغاز شدن نشانه ترس باشد.
که شخصی که در روبرو شدن با یکی از این موقعیت دچار آشکار شدن نشانه ها می شود
به طور معمول در روبرو شدن با دیگر موقعیت نیز دچار این حالت ها می شود که احساس ترس فراوان از گیر افتادن.
محدودیت و همینطور ترس فراوان از خفه شدن ، تمایل شدید به رفتن به مکان های باز، داشتن اضطراب و نگرانی.
نفس نفس زدن و همینطور عرق کردن و ضعف داشتن از شایع ترین علائم های ترس به حساب میآید .
ارزیابیها نشان گر این باشد که ۵ تا ۷ درصد مردم جهان مبتلا به تنگیناهراسی میباشد.
اما تنها درصد کمی از آنها به متخصص رجوع و معالجه می شود.
اتاق های کوچک مخصوص قفل شده مانند زندان معمولی و همین طور انفرادی و در یونیت دندانپزشکی .
و واقع شدن در اتاق تصویربرداری ام آی آر و افتادن در آب برای فردی که شنا بلد نمی باشد .
هر یک به تنهایی میتواند محرکی برای آغاز شدن این نشانه ها باشد .
- شخصی که در روبه رو شدن با یکی از این موقعیت ها دچار آشکار شدن نشانه ها می شود .
- به طور معمول در روبرو شدن با دیگر موقعیت نیز دچار این حالت ها خواهد شد.
- که این اشخاص امکان دارد حتی تصور کردن در مورد این که در این مکانها واقع بشود.
- دچار دلهره خواهند شد و بدیهی می باشد که از این اشخاص از عواقب اجتماعی و روانی برخوردار خواهند شد.
- به طور دائم در حال فرار کردن از شرایط های محرک خواهند بود و آنها تصور میکنند .
- که در این مکانها و موقعیت به خصوص ممکن می باشد از ترس بمیرند.
اشخاص مبتلا به این فوبیا از واقع شدن در فضاهایی که باعث ترس آنها و ایجاد شدن اضطراب در وجودشان خواهد شد.
دوری میکنند و همین طور تلاش میکند که این فوبیا را مخفی نگه دارند تا دیگران و اطرافیان متوجه نشوند و برای آنها مشکلی به وجود نیاورند.
بعضی از اشخاص که برای اولین بار در یک فضای بسته در حمله اضطرابی واقع می شوند. در آینده این ترس از آنها شرطی سازی خواهد شد.
و این موجب می شود تا از تمام فضاهای بسته ترس و هراس دارا باشند.
- به عنوان نمونه ترس داشتن از واقع شدن در دستگاه ام آر آی موجب شده تا محققان موفق به ساختن یک دستگاه ام آر آی باز بشوند.
- که می توان از بیماران مبتلا به کلاستروفوبیا بدون احتیاج به داروی آرامش و همینطور بیهوشی به تصویربرداری کردن بپردازند.
- و بیماران میتوانند در طول مدت تصویر برداری یکی از اقوام خود را در کنار خود نگه دارند تا از ترس آنها هنگام تصویربرداری کم بشود.
پایه ژنتیکی این بیماری به اثبات رسیده است به صورتی که در بستگان درجه اول مبتلایان به این گونه اختلال شیوع شدن بیماری ۳ برابر اشخاص دیگر می باشد.
عموماً پدیده یادگیری در فرزندان و همینطور پایه ژنتیکی هر دو میتواند مبتلا شدن به این ترس در کودکان دارای تأثیر باشد.
که اگر کودکی به عنوان تنبیه شدن در حمام یا انباری واقع شود به صورت اتفاقی دچار حمله اضطرابی خواهد شد.
و امکان دارد با پدیده شرطی سازی ترس از فضای بسته برای همیشه در او ایجاد شود.
و به همین خاطر به والدین پیشنهاد میشود برای تنبیه کردن فرزندان اگر میخواهید آنها را در یک اتاق قرار دهید بهتر می باشد .
که در اتاق را باز بگذارید و مورد نظارت خود قرار دهید اما برای او بیان کنید که اجازه ندارد از اتاق خارج شود.
و البته این نباید به صورت موقت و کوتاه مدت باشد که اگر رد فوبیاها را بگیریم به زمانی خواهیم رسید .
که شخص با شرایط ترسناک روبهرو شده و از آن ضربه خورده و ترسیده است.
نشانه ها
- احساس ترس شدید از گیر افتادن و محدود شدن
- ترس فراوان از خفه شدن
- تمایل شدید داشتند رفتن به مکانهای باز
- دارا بودن اضطراب و نگرانی
- به وجود آمدن احساس تنگی نفس
- تپش پیدا کردن قلب و عرق کردن
معالجه تنگناهراسی از راه دارو درمانی و روان درمانی و هیپنوتیزم و خانواده درمانی ممکن می باشد .
که معالجه با داروهای ضد اضطراب مثل بنزودیازپین ها و بتا بلاکرها و مهارکننده های مونوآمین اکسیدار
و دیگر داروها مثل بوسپیرون ممکن می باشد و همین طور می توان از نوروفیدبک و بیوفیدبک در معالجه غیردارویی
هراس به عنوان شیوه مکمل دارو درمانی یا در موارد مقاوم به معالجه داروی مورد استفاده قرار داد .
با این وجود بیرون آوردن شخص از موقعیت محرک بهترین معالجه میباشد به طور مثال بیرون آوردن از محل شلوغی
و تراکم داشتن جمعیت در فاز شدید تجمع پیدا کردن در پیرامون شخص تشدید کننده نشانه ها خواهد بود.
که معالجه مواجهه سازی برای معالجه تنگناهراسی می تواند دارای فایده باشد .
که به این شکل که شخص را در شرایط استرس و هراس قرار خواهند داد .
و برای ما در آن شرایط مورد نظر به شخص فشار وارد خواهند کرد.
تا هنگامی که حمله اضطراب از میان برود ولی خوشبختانه این هراس قابل معالجه میباشد.
و رفتار درمانی شناختی با استفاده کردن از تصویر ذهنی و انجام دادن قدم به قدم
تمرین های بخصوص شخص مبتلا را کمک خواهد کرد تا بر این هراس خود مقابله کند.
منبع: ساینس دیلی