از قدیم‌الایام سالمندان در فرهنگ و سنت ایرانی جایگاه ویژه‌ای در خانواده داشته‌اند و ریش سفید هر خانواده تصمیمات بزرگ و نهایی را می‌گرفت و این حرمت همچنان در بسیاری از خانواد‌ه‌های ایرانی رعایت می‌شود.

یک عمر می‌دوی و به این در و آن در می‌زنی تا وقتی گرد پیری رویت نشست، بتوانی نفس راحتی بکشی و بی دغدغه در کنار همسرت زندگی کنی و فرزندانت دورت را بگیرند، اما گاهی زندگی ماشینی همه اینها را به یک رویا تبدیل می‌کند.




خیابان بند آمده! بوق ممتد ماشین‌ها همه را کلافه کرده. رد ماشین ‌های پشت هم قطار شده را که می‌گیری مشخص می‌شود پیرمردی هفتاد و چند ساله پشت فرمان تاکسی نشسته و نرم نرمک مشغول حساب و کتاب کرایه با مسافر است.
ماشین پس از کلی کش و قوس حرکت می‌کند. پیرمرد دل پردردی دارد. می‌گوید: کی خوشش میاد توی این سن و سال مسافرکشی کنه. وقتی نه از حقوق بازنشستگی خبری است و نه درآمد.

مجبوری صبح تا شب دنده صد تا یه غاز بزنی. روزی 10 بار برای اینکه مسیر را رد می‌شیم و من نمی‌شنوم (گوشهایش سنگین است) مسافرا دلخور می‌شن. بارها حرف باید بشنوم بابت آرام رانندگی کردن و هزار تا مصیبت دیگه.
از توی داشبورد ماشین لیست آزمایش‌های که دکتر تجویز کرده را بیرون می‌کشد و می‌گوید: ببین برا همینا باید سیصد چهارصد هزار تومان پول بدم تا بفهمم مشکل کجاست.
از قدیم‌الایام سالمندان در فرهنگ و سنت ایرانی جایگاه ویژه‌ای در خانواده داشته‌اند و ریش سفید هر خانواده تصمیمات بزرگ و نهایی را می‌گرفت و این حرمت همچنان در بسیاری از خانواد‌ه‌های ایرانی رعایت می‌شود.

اما از طرفی دیگر دوره سالمندی به دلیل کاهش توان بدن مشکلات خاص خود را دارد و کم نیستند سالمندانی که با بالارفتن سن و در دورانی که باید آرامش خیال داشته باشند با مشکلاتی از قبیل نگرانی برای تامین معیشت، تنهایی و نداشتن همدم، بیماری و نیاز به دریافت خدمات درمانی مواجهند.
طبق تعریف سازمان بهداشت جهانی افراد بالای 60 سال در هر جامعه‌ای سالمند محسوب می‌شود. این رقم در کشور ما 65 سال در نظر گرفته شده است.
آمارهایی که مسئولان ارائه می‌کنند حاکی از آن است که اکنون 8.2 درصد جمعیت کشور یعنی چیزی حدود 6 میلیون نفر از جمعیت کشورمان سالمند هستند و این رقم تا دو دهه آینده 3 برابر خواهد شد که از هم اکنون باید به فکر فراهم کردن زیرساخت‌های لازم مانند مراکز تفریحی، بیمارستانهای فوق تخصصی سالمندان و ایجاد معابر مناسب برای سالمند و غیره است.
خانم و آقای دلشاد زوج سالمندی هستند که تقریباً هر 2 ماه یکبار به دلیل بیماری‌های دوره سالمندی مانند ناراحتی قلبی و گوارشی در بیمارستان بستری می‌شوند.
اما 5 فرزند خانواده روزهای هفته را با هم تقسیم کرده‌اند تا هر روز یکی همدم این پدر و مادر باشد.
فریبا دلشاد فرزند ارشد خانواده می‌گوید: شکر خدا پدرم هم حقوق بازنشستگی دارد و هم درآمدی از اجاره مغازه‌هایش، اما چیزی که نیاز دارد توجه ماست.اطرافیان ابتدا گفتند برایشان پرستار بگیریم اما ما قبول نکردیم. چون روحیه آنها را خوب می‌شناسم. زود رنج هستند.
آقای فرزامی امسال پا به 83 سالگی گذاشته است.
همسایه‌ها کمتر او را در کوچه و خیابان می‌بینند. خودش می‌گوید از ترس زمین خوردن و شکستگی دست و پا ترجیح می‌دهد بیشتر در منزل بماند.
تمام هشت فرزندش گرفتار زندگی خود هستند و تنها همدم این پیرمرد یک طوطی است که گاهی برخی لغات را تکرار می‌کند.
او می‌گوید: خدا را شکر که تلویزیون اختراع شد و گر نه نمی دانستم باید چه کنم. همسایه‌ها هم لطف دارند و خریدهایم را انجام می‌دهند. یک خانمی هم هفته‌ای یکبار برای نظافت منزل می‌آید. اما کاش همسرم زنده بود تا سر پیری تنها نبودم.
همایون هاشمی رئیس سازمان بهزیستی می‌گوید: 86 درصد سالمندان ما با خانو‌اده‌های خود زندگی می‌کنند. 285 هزار سالمند زیر پوشش بهزیستی و یک میلیون و 500 هزار سالمند زیر پوشش کمیته امداد هستند.
وی در مورد میزان سالمندانی که زیر پوشش بیمه بوده یا حقوق و بازنشستگی می‌گیرند نیز خاطرنشان می‌کند: یک میلیون و 700 هزار نفر از سالمندان بازنشسته تأمین اجتماعی یا عضو صندوق بازنشستگی هستند ولی 20 درصد افراد سالمند زیر پوشش هیچ بیمه‌ای نیستند.
اما باید دید چه اقداماتی برای پیشگیری از بیماری یا رفاه سالمندان در نظر گرفته شده است؟
پریسا طاهری، رئیس اداره سلامت سالمندان وزرات بهداشت می گوید: وزارت بهداشت برای حمایت از سالمندان اقدامات زیادی را انجام داده که یکی از این اقدامات خدمات ادغام یافته با تأکید بر بیماری است.
به گفته وی هر سالمندی که به مراکز بهداشتی و درمانی شهری یا روستایی مراجعه کند 15 بیماری در او غربالگری می‌شود و در صورت ضرورت افراد سالمند به متخصص ارجاع داده می‌شوند و پس خوراند آن به پزشکی که سالمند را ارجاع داده برگشت داده می شود.
وی تغذیه را یکی از نکات حائز اهمیت برای سالمندان می‌د‌اند و تصریح می‌کند: طبق تحقیقات صورت گرفته تعداد زیادی از سالمندان دچارسوء تغذیه هستند به طوری که 13.5 درصد از سالمندان اصلاً لبنیات مصرف نمی‌کنند و باید آموزش‌های لازم با هدف بهتر کردن تغذیه در سالمندان به آنها ارائه شود.
ولی وزارت بهداشت نمی‌تواند تمام خدمات مورد نیاز سالمندان را ارائه و تأمین کند در واقع وزارت بهداشت باید خدمات سلامت و درمان مورد نیاز این گروه را ساماندهی کند. شهرداری موظف به ایجاد فضای ایمن و مناسب برای آنها و بهزیستی و بیمه‌ها و دیگر ارگانها خدمات مربوط به سازمان خود را به سالمندان ارائه دهند.
وی می‌گوید: اذعان می‌کنم که همچنان خدماتی که در شأن سالمندان است را برای آنها فراهم نکرده‌ایم و باید تلاش کنیم این حلقه مفقوده را پیدا و احیا کنیم.
پوکی استخوان،‌مشکلات گوارشی و نفخ به دلیل نداشتن دندان و درست نجویدن غذا،بیماری‌های قلبی عروقی، سکته‌ مغزی و اختلال حافظه از بیماری های شایع دوره سالمندی است که به اذعان متخصصان تغذیه با رعایت تغذیه مناسب بسیاری از اینها قابل پیشگیری است.

بسیاری از سالمندان به دلیل ترس از شکستگی یا افتادن معمولاً خانه نشین می‌شوند و از وسایل نقلیه عمومی استفاده نمی کنند.
غلامعلی عکاشه، رئیس انجمن جراحان ارتوپدی در این مورد می‌گوید: یک فرد سالمند و اطرافیانش باید مراقب باشند که هیچ گاه سقوط نکند و به زمین نخورد. علاوه بر استانداردسازی محیط منازل،استفاده از عصا نیز برای کنترل و تسلط بر بدن توسط خود سالمند لازم و ضروری است.
وی بر این نکته تأکید می‌کند که شکستگی‌ لگن و گردن ران در زنان بالای 65 سال و مردان بالای 70 سال به نسبت زیادی شایع است و پس از شکستگی مچ دست، دومین محل شایعی است که بروز شکستگی در آن در سالمندان از آمار بالایی برخوردار است.
هیچ گاه یک شبه نمی‌توان ره صد ساله را پیمود و از اکنون باید نسخه‌ای برای دو دهه آینده پیچید تا بدانیم از قشر سالمند به عنوان گروهی با کوله باری از تجربه و نه به عنوان افرادی صرفاً بیمار و نیازمند دریافت خدمات، در جایگاه‌های مختلف اجتماعی استفاده کرد یا چه تسهیلاتی را در زیرساخت‌های شهری،‌اجتماعی و فرهنگی متناسب با این افراد ایجاد کرد.