بیماری هیروشپرونگ یکی از بیماری‌های حرکتی شایع در روده کودکان است و مطالعات زیادی تا کنون برای تشخیص تفاوت‌های این بیماری از بیماری دیسپلازی نورونی روده انجام شده است؛ اما نتایج قطعی در دنیا وجود ندارد.


یک متخصص ایرانی و همکارانش، موفق به ارائه یافته‌هایی برای تشخیص بیماری شایع «هیروشپرونگ» (یبوست مزمن کودکان)از بیماری‌های مشابه شدند.


«هیروشپرونگ» ، یک ناهنجاری مادرزادی است که بیشتر در پسرها دیده می‌شود و طی آن روده از بدو تولد عملکرد طبیعی ندارد. در این بیماری به دلیل عدم وجود بافت عصبی کامل در انتهای روده،این قسمت تحرک کافی ندارد٬ در نتیجه مدفوع در پشت قسمتی که اعصاب کامل ندارد٬ تجمع پیدا می‌کند و این قسمت بطور مزمن گشاد و بزرگ می‌شود. این بیماری در سنین مختلف علائم متفاوت دارد که مهمترین علامت در بدو تولد، عدم دفع مدفوع در 24 تا 48 ساعت ابتدای حیات است. همچنین بی‌اشتهایی٬ استفراغ همراه با اتساع شکم جزء علائم اولیه است و گاهی هم علائم انسداد روده دیده می‌شود. این بیماری سبب می‌شود که در بچه‌های بزرگتر رشد کودک به کندی صورت گرفته و یبوست و اتساع شکم جزء علائم اصلی در این کودکان است. در سنین بالاتر علائم به شکل مزمن در می‌آیند که شامل یبوست٬ مدفوع نواری و شدیدا متعفن ٬ اتساع شکم٬ کم‌خونی و حرکات روده فوقانی از جدار نازک شکم قابل رویت است. درمان این بیماری جراحی است و در این عمل قسمت بدون عصب به همراه روده متسع برداشته می‌شود و روده سالم به مقعد پیوند می‌خورد و در نهایت قسمت بدون عملکرد روده برداشته و قسمت سالم به نزدیکی مقعد پیوند زده می‌شود. از آن جا که تشخیص بیماری هیروشپرونگ از بیماری‌های مشابه به ویژه «دیسپلازی نورونی روده» بسیار مهم است، لذا ارائه یافته‌هایی که پزشکان را به تشخیص این بیماری و تصمیم نهایی برای عمل جراحی نزدیک کند بسیار اهمیت دارد.اکنون، یک متخصص پاتولوژی موفق به معرفی مارکرهای ایمنوهیستوکمیستری مفید برای تشخیص بیماری هیروشپرونگ (یبوست مزمن) در کودکان شده است.



دکتر بیتا گرامی‌زاده نائینی،‌ استاد دانشگاه علوم پزشکی شیراز در گفت‌وگو با خبرنگار علمی ایسنا، با اشاره به نتایج تحقیق خود تحت عنوان «بررسی ایمنوهیستوشیمی سیستم عصبی روده‌ای در بیماری هیروشپرونگ و دیسپلازی عصبی روده‌ای که با همکاری الهه اکبرزاده، بابک ایزدی، حمیدرضا فروتن و طاهره حیدری انجام شده است، گفت: بیماری هیروشپرونگ یکی از بیماری‌های حرکتی شایع در روده کودکان است و مطالعات زیادی تا کنون برای تشخیص تفاوت‌های این بیماری از بیماری دیسپلازی نورونی روده انجام شده است؛ اما نتایج قطعی در دنیا وجود ندارد.



وی افزود: در این تحقیق با مطالعه سه ساله بر روی 100 نمونه سنین یک تا دو سال با اطلاعات گردآوری شده از 15 سال گذشته، آنها را به سه گروه سالم که به دلایلی غیر از بیماری حرکتی روده، کولکتومی شده بودند، گروه هیروشپرونگ و دیسپلازی عصبی روده‌ای تقسیم کردیم.


این متخصص پاتولوژی اضافه کرد: در ادامه مارکرهای اختصاصی برای سلول‌های عصبی و سلول‌های pace maker انتخاب شدند. تعداد سلول‌های مثبت در سه گروه در هر مارکر به طور جداگانه در سه لایه دیواره روده یعنی مخاط و زیر مخاط و لایه عضلانی شامل شبکه آئورباخ بررسی شد.


استاد دانشگاه علوم پزشکی شیراز گفت: در این تحقیق برای هر مورد، مارکرها از نظر تعداد در سه لایه نام برده شده بررسی شدند.


به گفته وی نتایج این تحقیق نشان داد: تمام مارکرهای بررسی شده در گروه بیماران هیروشپرونگ از دو گروه دیگر متفاوت بوده، گروه INDB کاملا مشابه گروه نرمال و بدون بیماری حرکتی روده بوده و این نشان می‌دهد که بر خلاف هیروشپرونگ، بیماری دیسپلازی روده، احتمالا یک نوروپاتی واقعی نیست.


دکتر گرامی‌زاده تاکید کرد: نتایج این مطالعه نشان می‌دهد که بیماری هیروشپرونگ (یبوست مزمن) از نظر مارکرهای ایمنوهیستوکمیستری قابل تشخیص است.


به گزارش ایسنا این طرح تحقیقاتی در قالب مقاله‌ای تحت عنوان
Immunohistochemical study ofenteric nervous system in hirschsprung’sdisease and intestinal neuronal dysplasia در ژورنالHistolHistopathol در سال 2013 منتشر شده است.

این طرح همچنین برنده جایزه رتبه سوم گروه علوم بالینی داخلی نوزدهمین جشنواره تحقیقات پزشکی رازی شده است.