ویتامین d برای رشد استخوانی شیرخوار ضروری است. این ماده به راحتی در دسترس است اما گاهی شیرخوار شما دچار کمبود آن می شود، خصوصا اگر از شیر مادر تغذیه می کند. چرا ویتامین d مهم است و شیرخوار به چه مقدار از آن نیاز دارد؟ پیامدهای فقر ویتامین d در شیرخوار چیست؟ در این مقاله به تمام این سئوالات پاسخ می دهیم و هم چنین درباره ویتامین d برای شیرخواران، منابع آن، مکمل ها و بیشتر خواهیم گفت.

ویتامین d چیست؟
ویتامین d ترکیبی است که وقتی بدن در معرض نور خورشید قرار می گیرد ساخته می شود.
دو نوع ویتامین d وجود دارد:
1) ویتامین d3 که به آن کلکلسیفرول هم می گویند
2) ویتامین d2 که به آن ارگوکلسیفرول هم می گویند
ویتامین d3 در بدن ساخته می شود. یک ترکیب به نام ۷-دی هیدروکلسترول در پوست وجود دارد که نور خورشید را جذب می کند و پیش ساز ویتامین d3 را می سازد. این ماده از طریق جریان خون برای فرآوری بیشتر به کبد و بعد به کلیه ها می رسد. سپس به شکل ویتامین d فعال درمی آید. گیاهان و قارچ ها ويتامین d2 را هنگام قرار گرفتن در معرض نور خورشید می سازند. ویتامین d2 معمولا در مکمل ها وجود دارد هرچند که مکمل ویتامین d3 هم موجود است.
ویتامین d2 باید واکنش های بیوشیمی مشابهی نظیر ویتامین d3 را طی کند تا به ویتامین d فعال تبدیل شود.

چرا شیرخوار شما به ویتامین d نیاز دارد؟
در زیر می خوانید که ویتامین d چطور به سلامت شیرخوار شما کمک می کند:
- استخوان های قوی
شاید این مشهورترین فایده ویتامین d باشد. بدن برای حفظ فسفر و کلسیم کافی در استخوان ها به ویتامین d نیاز دارد. اگر رژیم غذایی شیرخوار کمبود ویتامین d داشته باشد، بدن آنها کلسیم و فسفر را از طریق ادرار دفع می کند. این موضوع می تواند منجر به کمبود این مواد در بدن شود.
- حمایت از فعالیت های متابولیک
بدن برای انجام فعالیت های متابولیک مختلف به میزان کافی کلسیم و فسفر نیاز دارد. ویتامین d این اطمینان را ایجاد می کند که بدن مقدار کافی از این مواد را حفظ می کند.
- تقویت ایمنی
ویتامین d ایمنی درونی بدن را بهبود می بخشد و احتمال ابتلا به بیماری خودایمنی را به حداقل می رساند.
- تولید انسولین
این ویتامین در ترشح انسولین توسط لوزالمعده ایفای نقش می کند. تحقیقات نشان می دهد که فقر ویتامین d می تواند منجر به کاهش تولید انسولین شود.
- برای تنظیم فشارخون ضروری است
با اینکه ممکن است شیرخواران احتمال ابتلا به فشارخون را نداشته باشند اما خوب است به آنها ویتامین d کافی برسانیم تا به تنظیم فشار خون بدن کمک کنیم. بدن شیرخوار شما می تواند تمام اینها را با رسیدن ویتامین d کافی انجام بدهد.

شیرخوار شما به چه مقدار ویتامین d نیاز دارد؟
در زیر مقدار ویتامین d مجاز روزانه برای شیرخواران و نوپایان را به میلی گرم و معادل واحد بین المللی می خوانید.
0 تا 6 ماه: 10 (ویتامین d به میلی گرم در روز) ؛ 400 (ویتامین d به واحد بین المللی در روز)
6 تا 12 ماه: 10 (ویتامین d به میلی گرم در روز) ؛ 400 (ویتامین d به واحد بین المللی در روز)
1 تا 3 سال: 15 (ویتامین d به میلی گرم در روز) ؛ 600 (ویتامین d به واحد بین المللی در روز)
ممکن است مقدار مصرف پیشنهادی ویتامین d در روز برای شیرخواران و نوپایان متفاوت باشد اما برای دختران و پسران یکی است.
اگر شیرخوار مدام کمبود ویتامین d داشته باشد، این می تواند به پیامدهای ناخواسته ای منجر شود.

تاثیرات فقر ویتامین d چیست؟
شیرخواری که ویتامین d کافی دریافت نکند می تواند به عوارض زیر مبتلا شود: پوکی استخوان/ پوکی استخوان عارضه ایست که در آن استخوان ها کلسیم و فسفر کافی را حفظ نمی کند. با اینکه این عارضه می تواند دلایل مختلفی داشته باشد، اما اغلب به خاطر کمبود ویتامین d است.
هیپوکلسمی/ مقدار کلسيم خون به شدت کاهش می یابد و منجر به خطر ابتلا به مشکلات متابولیک متعددی می شود. هیپوکلسمی در میان کودکانی که فقر شدید ویتامین d دارند به میزان زیادی دیده می شود.
استئوپنیا/ کاهش تراکم استخوان آنها را در مقابل شکستن آسیب پذیر و سست می کند. این عارضه به خاطر جذب ناکافی كلسيم توسط روده کوچک در نتیجه سطح پایین ویتامین d بروز می کند.
ضعف عضلانی/ شيرخواری که کمبود ویتامین d دارد به احتمال زیاد دچار کسالت می شود و به خاطر ضعف عضلانی انرژی کمی دارد.
ایمنی پایین/ تحقيقات نشان می دهد که کودکانی که با کمبود ویتامین d مواجه هستند ایمنی ضعیفی دارند. این کمبود می تواند بدن را در مقابل حملات بیماری زا بی دفاع سازد. مطالعات نشان داده است که افراد مبتلا به سل کمبود ویتامین d دارند. این تحقیق می گوید کمبود ویتامین d می تواند منجر به آسیب پذیری بدن در مقابل باکتری سل شود.
آسیب پذیری در مقابل عفونت های تنفسی/ برخی مطالعات می گویند کودکان با کمبود ویتامین d احتمال بیشتری در ابتلا به سرماخوردگی، آنفولانزا و دیگری بیماری های تنفسی از خود نشان می دهند. ویتامین d موجب تحریک عملکرد سلول های ایمنی می شود که مسئولیت مبارزه با عوامل بیماری زا را بر عهده دارند.
سرطان ها/ کمبود ویتامین d به برخی از انواع سرطان مربوط است. در نبود ویتامین d، سلول ها می توانند به سرعت تکثیر و منجر به سرطان شوند.
عوامل خاصی موجب کمبود ویتامین در شیرخوار می شود.

عوامل خطر برای کمبود ویتامین d چیست؟
عوامل زیر احتمال کمبود ویتامین d در شیرخواران را افزایش می دهد:
کمبود آفتاب/ تنها عامل خطر اصلی کمبود قرارگیری در معرض نور مستقیم آفتاب است. سطح ویتامین d بدن شیرخوارانی که آفتاب کافی دریافت نمی کنند پایین است. شما نمی توانید نوزاد را در آفتاب شدید بیرون ببرید، اما کودکان بزرگتر و نوپایان مسلما می توانند زیر آفتاب مقداری وقت بگذرانند.
رنگ پوست/ افرادی که رنگ پوست تیره تری دارند زیر نور آفتاب ویتامین d کمتری نسبت به افراد با پوست روشن تر می سازند.
شیرخوردن زیاد از حد/ طبق گفته آکادمی متخصصان اطفال آمریکا، شیر انسان ویتامین d کمی دارد. این به آن معناست که کودکانی که تنها از شیر مادر استفاده می کنند در معرض خطر کمبود این ویتامین قرار دارند. خبر خوب این است که می توانید از کمبود ویتامین d جلوگیری کنید.

چطور از کمبود ویتامین d در شیرخواران جلوگیری کنیم؟
اقدامات زیر را برای اجتناب از کمبود ویتامین d انجام دهید:
از مکمل ها ویتامین d استفاده کنید/ اطمینان حاصل کنید که شیرخوار شما از زمان تولد تا ۱۲ ماهگی، روزانه ۴۰۰ واحد بین المللی (۱۰ میلی گرم ویتامین d دریافت می کند.
قرار گرفتن در معرض آفتاب به مقدار کافی/ چند دقیقه قرار گرفتن در معرض نور آفتاب اجازه می دهد بدن شیرخوار مقداری ویتامین d تولید کند که می توان آن را به مکمل ها افزود. نوپایان می توانند زمانی را در نور صبحگاهی که خطر آفتاب سوختگی کم است بیرون از خانه به بازی بپردازند.
مکمل های ویتامین d برای مادر/ اگر به فرزند خود شیر می دهید، خود نیز از مکمل های ویتامین d استفاده کنید تا از طریق شیر آن را به شیرخوار منتقل کنید. مقدار توصیه شده ویتامین d برای مادران شیرده روزانه ۱۵ میلی گرم یا ۶۰۰ واحد بین المللی است. مطالعات نشان می دهد که مصرف ۴۰۰ واحد ویتامین d در روز توسط مادر شیرده سطح ویتامین d شیر را حداکثر تا ۷۸ واحد در لیتر افزایش می دهد. این یعنی، باز هم نیاز دارید به شیرخوار خود مکمل ویتامین d بدهید.
غذاهای سرشار از ویتامین d به او بدهید/ وقتی شیرخوار به شش ماهگی رسید، از غلات و بیسکوئیت های غنی شده با ویتامین d استفاده کنید. پس از ۱۲ ماهگی می توانید غذاهای بسیار مختلفی را نظیر شیرهای غنی شده با ویتامین d را به او بدهید.
در قدم بعدی به شما درباره غذاهای حاوی ویتامین d که می توانید به شیرخوار خود بدهید می گوییم.

غذاهای سرشار از ویتامین d
غذاهای زیر منبع خوبی از ویتامین d هستند:
- غذاهای غنی شده با ویتامین d
غلات های کودکان، بیسکوئیت های نوپایان و شیرخشک
- ماهی های چرب
سالمون
- تخم مرغ
خصوصا زرده تخم مرغ
- شیر غنی شده با ویتامین d
شیر گاو یا گاومیش غنی شده با ویتامین d
- غذاهایی مانند ماهی، تخم مرغ و شیر گاو
گاومیش را تنها می توان پس از ۱۲ ماهگی به کودکان داد. بنابراین شیرخواران زیر یکسالی که شیر مادر می خورند چطور می توانند ویتامین d دریافت کنند؟

چطور می توان به شیرخواران زیر شش ماه ویتامین d داد؟
در زیر دو مورد از بهترین منابع ویتامین d برای شیرخواران زیر یکسال را که نمی توانند غذاهای حاوی ویتامین d بخورند و شیرخواران زیر شش ماهی که چیزی جز شیر مادر نمی خورند به شما معرفی می کنیم.
- قطره های ویتامین d
متخصصان پزشکی می گویند شیرخوار می بایست مصرف قطره های ویتامین d را چند روز پس از تولد شروع کند. دریافت مکمل های ویتامین d برای تمام نوزادان از هنگام تولد تا ۱۲ ماهگی ضروری است. قطره های ویتامین d با استفاده از یک قطره چکان استفاده می شود و حاوی ۴۰۰ واحد ویتامین d مورد نیاز روزانه است. این مکمل ها معمولا به شکل ویتامین d یا d3 است که تحت شرایط استریل آزمایشگاهی تولید می شود.
- شیرخشک های غنی شده با ویتامین d
تمام پودرهای شیرخشک حداقل با ۴۰۰ واحد ویتامین d غنی شده اند. اگر شیرخوار شما روزانه ۳۲ اونس (946.3 میلی لیتر) از آن را بخورد، مقدار ویتامین d کافی را به تنهایی از شیرخشک دریافت می کند و نیازی به مکمل های دیگر ندارد.
- قطره های ویتامین
از آن جا که قطره های ویتامین منبع اصلی ویتامین d برای شیرخوار شماست، باید استفاده درست از آنها را بلد باشید.

چطور به شیرخوار خود قطره ویتامین d بدهید؟
دادن قطره به شیرخوار آسان است و به طریقه زیر انجام می شود.
- هر میلی لیتر از مکمل های ویتامین d حاوی ۴۰۰ واحد مورد نیاز روزانه است. این یعنی برای تامین ویتامین d مورد نیاز شیرخوار باید روزانه یک میلی گرم به او بدهید.
- قطره چکان را بردارید و مکمل را در آن بکشید.
- شیرخوار را در بغل خود نگه دارید.
- آرام قطره چکان را وارد دهان شیرخوار قرار بدهید و جایی بریزید که شیرخوار دندان دوم آسیاب پایینی خود را در خواهد آورد (آخرین دندان پشت فک پایینی). می توانید قطره چکان را به دلخواه سمت چپ یا راست بگیرید.
- این هدف گیری اطمینان خاطر ایجاد می کند که مایع مستقیم از حلق شیرخوار پایین می رود. اگر قطره چکان را مستقیم قرار دهید و همه اش را وارد دهان نکنید و به سمت زبان بگیرید، شیرخوار راحت تر می تواند آن را همراه بزاق به بیرون بریزد. وارد کردن مستقیم قطره چکان به دهان می تواند موجب حالت تهوع شود.
- وقتی قطره چکان در جای مناسب قرار گرفت، ته پلاستیکی آن را فشار دهید تا مایع خارج شود. آرام قطره چکان را بیرون بیاورید و شیرخوار را به مدت یک دقیقه در همان حالت نگه دارید تا مایع از گلوی او به سمت پایین جاری شود. اگر شیرخوار مقداری از مکمل را به بیرون تف کرد، دوباره به او نخورانید.

شیرخواران چه مدت قطره های ویتامین d نیاز دارند؟
قطره های ویتامین d تا سن ۱۲ ماهگی ضروری است مگر آن که کودک روزانه ۳۲ اونس (946.3 میلی لیتر) شیرخشک بخورد. شیرخوارانی که فقط از شیر مادر تغذیه می کنند مسلما به مکمل نیاز دارند. وقتی شیرخوار شما از ۱۲ ماهگی عبور کرد، می توان به او شير گاو غنی شده با ویتامین d داد یا حتی شیرخشک های غنی شده با ویتامین d را اگر قبلا از آن مصرف نمی کرده به او خورانید. اگر کودک مقدار ویتامین d مورد نیاز روزانه خود را از غذاهای غنی شده دریافت می کند، می توانید از قطره صرف نظر کنید. ممکن است درباره ویتامین d برای کودکان سؤالات دیگری نیز داشته باشید که در قسمت بعدی به آنها پاسخ می دهیم.

منبع: نی نی پلاس