دهن بین ها اختلال شخصیت دارند
«شوهرم خیلی به خانواده اش وابسته است و اگر مادر یا خواهرش حرفی بزنند، چشم بسته قبول می کند.»،
«همسرم خیلی دهن بینه وقتی با دوستاش بیرون میره یا مهمونی می ریم، اگر از لباسش تعریف کنن که هیچ ولی خدا نکند بگویند لباست قشنگ نیست، بهترین لباس دنیا هم که باشه دیگه نمی پوشه»،
«خانمم خیلی چشمش به دهن مردمه، اگر یک کلمه بگن شوهرت اینجوری یا اونجوریه، بلافاصله نظرش در مورد من عوض می شه بدون اینکه با خودم حرف بزنه.»...
حتما شما هم چنین جمله هایی را بارها و بارها از افراد گوناگون شنیده اید اما به راستی این رفتارها نشانه چیست؟ این جمله ها در مورد افرادی به کار می رود که به اصطلاح دهن بین یا تلقین پذیر هستند.
بسیاری از افراد دهن بین حتی خودشان هم اعتراف می کنند اعتمادبه نفس پایینی دارند و حرف های دیگران روی آنها تاثیر زیادی می گذارد. اصطلاح «دهن بینی» که بین مردم زیاد هم استفاده می شود، پایه و اساس علمی دارد و متاسفانه در زندگی مشترک تاثیرگذار و مخرب است و طرف مقابل همواره تلاش می کند بتواند این ویژگی همسرش را تغییر دهد اما از آنجا که چنین رفتارهایی ناشی از ویژگی های شخصیتی است و معمولا خود فرد از آن بی اطلاع است، تغییر آنها بسیار دشوار و گاهی غیرممکن خواهدبود.
۴ اختلال شخصیتی دهن بینان
۴ گروه شخصیتی، در مجموع قسمت عمده افراد به اصطلاح دهن بین را تشکیل می دهند و از آنجا که جزیی از خصوصیات شخصیتی آنهاست، به سادگی تغییر نمی کند و حتی در بسیاری از موارد خود فرد قبول ندارد که چنین ویژگی هایی دارد، در مشاوره پیش از ازدواج به افراد توصیه می شود یکدیگر را با همین خصوصیات فعلی بپذیرند و توقع تغییر بعد از ازدواج را نداشته باشند زیرا در بسیاری از این موارد، بهبود ویژگی «تلقین پذیری» به جلسه های منظم روان درمانی و خانواده درمانی نیاز دارد زیرا جزیی از خصوصیات شخصیتی فرد است و از بین بردن آن بسیار دشوار است.
اختلالات شخصیتی زیر از رایج ترین مشکلات شخصیتی افراد دهن بین است:
بعضی از آنها شخصیت نمایشی دارند:
شخصیت نمایشی در خانم ها بیشتر دیده می شود و تلقین پذیری از خصوصیات اصلی و مهم چنین شخصیت هایی است. هدف مهم این افراد جلب توجه دیگران است و برای رسیدن به این هدف، دست به هر کاری می زنند. انسان هایی با این خصوصیت شخصیتی می خواهند در هر جمعی در مرکز توجه باشند و به همین دلیل معمولا خودشان از دیگران می پرسند:
«کفش جدیدم را دیدی؟»، «رنگ موهایم قشنگ شده؟»، «می دونی پسرم آلمانی صحبت می کند؟»
و... این افراد پذیرش و تحمل شنیدن نظر مخالف را ندارند و در صورت شنیدن نظر مخالف مضطرب، افسرده و حتی پرخاشگر می شوند. آنها حتی چیزی که خریده اند یا تصمیمی که گرفته اند با مخالفت یا کم توجهی دیگران عوض می کنند. این افراد به طور افراطی خرید می کنند ولی اغلب از آنچه خریده اند، استفاده نمی کنند.
بعضی از آنها شخصیت مرزی دارند:
از خصوصیات اصلی آنها تفکر همه یا هیچ است و تفکری به صورت صفر یا صد دارند. کسی یا چیزی را به طور کامل قبول دارند و بدون اشکال و خطا می دانند و ناگهان همان فرد یا موضوع را کاملا نفی می کنند و آن را بی ارزش می پندارند. افراد با خصوصیات شخصیت مرزی گاهی به صحبت ها و نظرهای دیگران کاملا بی اعتنا هستند و به اصطلاح حرف، حرف خودشان است و گاهی ناگهان به شدت تحت تاثیر نظر دیگران قرار می گیرند و عقیده خود را نسبت به فرد یا تصمیمی کاملا تغییر می دهند. این نوع شخصیت در خانم ها شایع است.
بعضی از آنها شخصیت وسواسی دارند:
این نوع شخصیت با اختلال وسواس تفاوت دارد و در مردان، به خصوص فرزندان اول خانواده، شایع تر است. ویژگی اصلی رفتاری افرادی با این نوع شخصیت، این است که می خواهند همه را راضی نگه دارند و هیچ کس کوچک ترین دلخوری یا ناراحتی از آنها نداشته باشد در حالی که چنین چیزی محال است. چنین افرادی برای انجام کارهای خود نظر دیگران را بارها و بارها جویا می شوند و از احساس آنها می پرسند و اگر تصور کنند کسی ناراحت شده یا مخالف است، برای کسب رضایت او سعی می کنند و حتی تصمیم خود را تغییر می دهند.
اگر هم چنین چیزی امکان پذیر نباشد، شروع به عذرخواهی می کنند و دچار عذاب وجدان می شوند. تغییر تصمیم شاید برای گروهی از اطرافیان مطلوب باشد ولی از نظر بقیه حمل بر (دهن بینی) می شود و به این شکل چرخه معیوبی به وجود می آید تا دل گروه بعدی را هم به دست آورد و به این شکل بازی ادامه می یابد. این افراد علاوه بر اینکه باعث رنجش و ناراحتی اطرافیان می شوند، خودشان هم آرامش ندارند و همیشه مضطرب اند و از این وضعیت رنج می برند.
بعضی از آنها شخصیت وابسته دارند:
این نوع شخصیت در خانم ها شایع تر از آقایان است ولی در مردان نمود بیشتر و آزاردهنده تری دارد. افراد با خصوصیات شخصیتی وابسته برای اینکه حمایت فرد خاصی را از دست ندهند، دست به هر کاری می زنند. در شخصیت نمایشی، هدف جلب توجه در جمع و گروه است ولی فرد به شخص یا گروه خاصی مانند پدر و مادر یا خانواده پدری وابسته است. نمونه شایع آن مردی است که برای کسب رضایت مادر یا خانواده اش تلاش می کند و نمی خواهد دل آنها را بشکند.
این امر معمولا اعتراض همسر را به دنبال دارد که شوهرم دهن بین و تحت تاثیر مادر و خواهرش است و نظر آنها را به نظر من ترجیح می دهد. این افراد اعتمادبه نفس پایینی دارند و همیشه نگران از دست دادن حمایت ها هستند.
دکتر حامد محمدی کنگرانی
روان‌پزشک، مشاور خانواده و ازدواج، عضو کمیته روان‌درمانی و کمیته رسانه انجمن روان‌پزشکان ایران
نظرت چیه؟
