لاغر شدن علل مختلفی دارد. افسردگی شدید، بیماری‌های بدخیم و پرکاری تیروئید از مهم‌ترین علل کاهش‌وزن است. اگر کاهش‌وزن با عصبانیت، تحریکپذیری، عرق‌کردن زیاد، احساس گرمای بیش از حد، لرزش دستان و چشم‌های بیرون‌زده و خیره همراه باشد باید به پرکاری تیروئید فکر کرد.
بیماری «گریوز» که نوعی بیماری خود ایمنی است، شایع ترین بیماری عامل پرکاری تیروئید است.
هورمون های تیروئید تولید انرژی و حرارت در بدن را افزایش می دهد و به همین دلیل بیمار اشتهای زیادی دارد، ولی روز به روز لاغر می شود و به دلیل هدر رفتن انرژی احساس خستگی دائمی دارد.
در افراد پیر علائم ممکن است بکلی متفاوت باشد و بیماری با اختلال رفتاری مثل بی تفاوتی و ضعیف شدن عضلات یا کاهش وزن تظاهر کند.
این بیماری که در زنان چند برابر مردان شیوع دارد، اگر بموقع تشخیص داده شود درمان های خوب و مؤثری دارد.
آزمایش خون و سنجش سطح هورمون های تیروئیدی بخوبی بیماری را مشخص می سازد. البته در بیماری گریوز برخلاف التهاب تیروئید، درد وجود ندارد و در بسیاری از مبتلایان مشکلات مختلف چشم هم ایجاد می شود.
اکنون سه روش درمانی برای بیماری گریوز وجود دارد؛
روش اول استفاده از داروهایی مثل متی مازول است که بخوبی بیماری را کنترل می کند، ولی در درازمدت بعد از قطع دارو در بیشتر از نیمی از موارد دوباره بیماری عود می کند.
روش دوم جراحی تیروئید است که در درمان پرکاری تیروئید بسیار موفق است، ولی سه مشکل اساسی دارد.
اول خط اسکار جراحی که روی گردن به جا می ماند و دوم مشکلات حین جراحی و بیهوشی که بویژه در افراد پیر و بیمار قلبی می تواند خطرناک باشد و سوم آسیب رسیدن به غده پاراتیروئید و اعصاب حنجره است. البته هر سه این عوارض وقتی تیم جراحی و بیهوشی ماهر باشد به حداقل می رسد.
روش سوم درمان پرکاری تیروئید، استفاده از ید رادیواکتیو یعنی ید ۱۳۱ است. در این روش به بیمار محلول حاوی این ماده خورانده می شود. سلول های تیروئید پرکار بسرعت ید را جذب می کنند.
این ماده رادیواکتیو بتدریج با آزادسازی اشعه بتا از خود، سلول های تیروئیدی را تخریب و بیمار بهبود پیدا می کند. امتیاز این روش چیست؟
استفاده از ید رادیو اکتیو بسیار آسان است و بیمار هزینه کمی را تحمل می کند و مثل جراحی درد و اذیت ندارد.از طرف دیگر این روش اشکالاتی دارد.
اول این که در خانم های باردار مطلقا ممنوع است و حتما باید قبل از استفاده از حامله نبودن بیمار مطمئن شویم.
دوم این که بعد از درمان بیمار به احتمال زیاد به کم کاری دائمی تیروئید مبتلا شده و باید تا پایان عمر لووتیروکسین مصرف کند.
سوم این که در کودکان زیر ۱۰ سال ممنوع بوده و در نوجوانان نیز بهتر است مصرف نشود و چهارم این که بیمار پس از مصرف ید رادیواکتیو نباید تا شش ماه باردار شود.
دکتر رضا کریمی
فوق تخصص بیماری های غدد
نظرت چیه؟