افرادی که از کما جان سالم به در می برند اغلب مشاهدات و داستان های جالبی از دورانی که در کما بودند، دارند یا با خروج از کما تغییرات زیادی در روند زندگی شان مشاهده می کنند.


سام تاجبخش را به خاطر دارید؟ پسر جوانی که ۴ سال پیش بر اثر یک تصادف دلخراش به کما رفت؟ او هنوز به هوش نیامده اما پدر و مادرش با تمام توان و امید، از او مراقبت می کنند و منتظر روزی هستند تا او دوباره به زندگی باز گردد.

بیایید همه با هم، دست به دعا برداریم و از خداوند متعال بخواهیم زندگی دوباره ای را به سام تاجبخش عطا کند...


بیـرون آمــدن دختر ۱۶ ساله بروجنی از کما بعد از چندماه، یکبار دیگر این پرسش را به ذهن ها آورد چند درصد از افرادی که به کما می روند شانس ادامه زندگی دارند؟ علت فرو رفتن در کما چه تاثیری در بازگشت بیمار دارد؟



مریم باباخانیان، دختر۱۶ ساله بروجنی ۲۹ مهرماه با واژگون شدن اتوبوس دانش آموزی به کما رفت.


سطح هوشیاری مریم در تمام این مدت به گونه ای در نوسان بود که گاهی اشک شوق به چشم های خانواده مریم می آورد و گاهی آنچنان آنها را ناامید می کرد که گویی این آخرین بار است که آنها مریم را می بینند.


با همه این اوصاف، اواخر آذر ماه این خبر منتشر شد: سرانجام هوشیاری مریم بالا رفته و او چشم هایش را بعد از چند ماه به روی پدر و مادرش گشوده است.


او در حال حاضر قدرت تکلمش را از دست داده اما برای به دست آوردن دوباره آن تلاش می کند.


مریم تلاش می کند تا عوارض ناشی از بیهوشی ۲ ماهه اش را از جسمش دور کند و دوباره سلامت از دست رفته خود را به دست آورد.


شاید برخی از ما در میان نزدیکان و آشنایانمان با چنین صحنه هایی روبه رو بوده ایم و این لحظات را تجربه کرده ایم اما بی شک تعداد کمی از ما درباره وضعیت کما، شرایط بیماری که در کما فرو رفته و شرایط زندگی برای افرادی که از کما خارج می شوند، اطلاعات داریم.


در این گزارش درباره کما و عوارض آن و مشهورترین شخصیت هایی که در سراسر جهان به کما فرو رفته اند، مطالبی را می خوانیم.

متخصصان چه می گویند؟

«کما» دقیقا چیست؟


فردی که به کما می رود، در حقیقت بیماری است که هوشیاری اش مختل شده و در بیهوشی به سر می برد.


دکتر علیرضا یاراحمدی، متخصص مغز و اعصاب در این باره به «سیب سبز» می گوید: «چنین فردی نمی تواند ارتباط کلامی، چشمی و حرکتی با دیگران برقرار کند.


توانایی باز کردن چشم هایش را ندارد و در مجموع هیچ پاسخی به تکانه هایی که از بیرون دریافت می کند، نمی دهد.


در مورد بیمارانی که بر اثر تصادف و ضربه به کما رفته اند معیاری برای سنجش میزان هوشیاری شان داریم که آن را با نام GCS یاد می کنیم.


وقتی بیماری بر اثر تصادف به کما رفت با چشمانی بسته روی تخت خوابیده است و هیچ پاسخی به محرک ها نمی دهد؛ اگرچه برخی از بیماران می توانند با تحریک دردناک تولید صدا کرده، چشم هایشان را باز کنند یا دستشان را به سمت موضع درد ببرند.


قرار گرفتن در وضعیت کما معمولا به دلیل ضربه مغزی و تخریب بافت مغزی و خونریزی یا به دلیل فشارهایی که ناشی از بزرگ شدن تومور در ناحیه مغز است به وجود می آید.»
GCS ابزاری برای اندازه گیری سطح هوشیاری



این سیستم سطح هوشیاری را از ۳ تا ۱۵ تقسیم می کند.


معیار بیداری در انسان ۱۵ است؛ بنابراین اگر GCS بیماری عدد ۱۵ را نشان دهد او بیدار است و به لحاظ سطح هوشیاری در شرایط نرمال قرار دارد و در مقابل آن، فردی که GCS او ۳ باشد کمترین میزان هوشیاری را دارد و شرایط او به مرگ نزدیک تر است. دکتر یاراحمدی در این باره می گوید: «برای بررسی میزان هوشیاری فردی که در کما فرو رفته، به واکنش های کلامی و چشمی حرکتی او باید توجه کرد، فرد اگر بتواند چشمانش را حرکت دهد ۴ امتیاز برای هوشیاری کسب می کند.


اگر بتواند به طور کامل بدنش را تکان دهد ۶ امتیاز کسب می کند و در صورتی که صحبت کند، ۵ امتیاز دیگر به دست می آورد.


بنابراین فردی که تمامی این امتیازها را کسب کند در مجموع ۱۵ امتیاز هوشیاری و بیداری را کسب می کند.


از طرفی در شرایطی که بیمار در کما فرو رود و حداقل سطح هوشیاری را داشته باشد، امتیازش از هریک از محرک های چشمی، بدنی و کلامی یک است و در مجموع ۳ امتیاز برای هوشیاری دریافت می کند.»


کمایی که به دلیل سکته، خونریزی، ضربه مغزی، خونریزی ناشی از بزرگ شدن و فشار تومور مغزی به وجود می آید از نوع بدخیم ترین کماهاست.



مرگ مغزی چیست؟

دکتر یاراحمدی متخصص مغز و اعصاب درباره تفاوت کما و مرگ مغزی می گوید: در صورتی که پس از معاینه و بررسی نوار مغزی یا انژیوگرافی مغزی مشخص شد که فرآیندهای عالی مغز متوقف شده در این حالت بیمار دچار مرگ مغزی شده است. تشخیص نهایی مرگ مغزی باید تمامی واکنش های ساقه مغز بیمار هم بررسی شود و در حقیقت برخلاف وضعیت نباتی که فعالیت قسمت های عالی مغز مختل شده و تنها بخش ساقه مغز فعال است در مرگ مغزی ساقه مغز بیمار هم در مقابل محرک ها هیچ واکنشی نشان نمی دهد و آنژیوگرافی بیمار نیز هیچ گونه گردش جریان خون را در مغز نشان نمی دهد.


در این حالت امیدی به بازگشت بیمار به زندگی وجود ندارد.»

علت کما احتمال مرگ را تعیین می کند

علت کما تاثیر زیادی در افزایش امید خانواده به بازگشت بیماری که در کما فرو رفته، دارد.


برخی از کما ها به دلایل ارگانیک مغزی به وجود می آیند که بر بافت و ساختمان مغز تاثیر می گذارند، این نوع از کما به دلیل سکته، خونریزی، ضربه مغزی، خونریزی ناشی از بزرگ شدن و فشار تومور مغزی به وجود می آید که از نوع بدخیم آن است و اما کماهایی وجود دارند که از نوع غیرارگانیک هستند.


در این گروه از کماها، ساختمان و بافت مغز بیمار آسیب ندیده است و بروز اختلال در شرایط متابولیک بدن مانند بالا و پایین شدن یون ها یا PH بدن، افزایش قند خون یا مسمومیت دارویی در فرد ایجاد می شود.


افرادی که در این شرایط هستند در گروه کماهای بدخیم قرار نمی گیرند و احتمال بازگشت آنها در مدت زمان کوتاه تری وجود دارد.



تفاوت کما با زندگی نباتی؟

دکتر یاراحمدی در ادامه صحبت هایش با اشاره به زندگی نباتی که معمولا توسط همراهان بیمار با وضعیت کما اشتباه گرفته می شود، به «سیب سبز» می گوید: « بیماری که به کمای عمیق فرورفته و از کما خارج می شود، چشم هایش را باز می کند اما هیچ فرآیندی که انسان را از زندگی گیاه متمایز می کند، از خود نشان نمی دهد. گاهی اطرافیان این بیماران تصور می کنند که این افراد متوجه عملکرد اطرافیانشان هستند در حالی که این گونه نیست.


اگر چه ممکن است با کف زدن کنار گوش این افراد شاهد چشم برهم زدن آنها باشیم اما باید بدانید که این واکنش از ساقه مغز صادر شده که مربوط به فعالیت هایی نظیر خواب و بیداری، گرسنگی و پلک زدن است و بخش عالی مغز و سلول های خاکستری مغز دچار آسیب جدی شده اند.


تعداد اندکی از بیمارانی که در وضعیت نباتی هستند به زندگی عادی بازمی گردند.»



معروف ترین شخصیت هایی که به کما رفتند و برگشتند

بازیگران، هنرمندان و شخصیت های سیاسی و فرهنگی بسیاری در یک دهه گذشته در سراسر جهان تجربه کما را از سر گذرانده اند.


برخی از آنها با موفقیت این دوره را پشت سر گذاشتند و دوباره زندگی را در آغوش کشیدند و برخی از آنها متاسفانه جان خود را از دست داده اند.

پروفسور علی اصغر خدادوست، بزرگ ترین جراح چشم ایرانی مقیم ایالات متحده مردادماه ۹۱، به دلیل عارضه قلبی در یکی از بیمارستان های ایالات متحده بستری شد و پس از جراحی بای پس به کما رفت.

او بعد از یک ماه با روند بهبود از این وضعیت خارج شد.


بوریس ووکویچ، بازیکن ۲۲ ساله تیم فوتبال هوفنهایم که ۲۵ آبان ماه گذشته به دلیل تصادف با یک کامیون به کما رفت، پس از یک هفته از کما خارج شد.

او در زمان حادثه دچار افت سطح قند خون بوده و در حال حاضر روزانه ۲ ساعت در هوشیاری به سر می برد و با خانواده اش ارتباط برقرار می کند.



شارون استون، بازیگر سینمای تجاری در سال ۲۰۰۱ به دلیل حادثه دچار ضربه و خونریزی مغزی شد. این مسئله موجب شد که او ۹ روز به کما برود. او ۷ ساعت تحت عمل جراحی قرار گرفت و با ترمیم عروق آسیب دیده دوباره به زندگی طبیعی بازگشت.


رضا ایرانمنش، بازیگر سینما و تلویزیون تجربه ۱۷بار کما دارد. او که ۵۰ درصد جانبازی دارد برای آخرین بار به حالت بی هوشی به بیمارستان منتقل شد و مدت یک ماه در کما ماند.

او پس از یک ماه از کما خارج و به زندگی بازگشت.

شاه علی سرخانی، بازیگر سینما و تلویزیون مهرماه سال ۹۰ از پله های منزلش پایین افتاد و پس از چند ساعت بیهوش شد و به کما رفت.

او به بیمارستان منتقل شد و یکی، ۲ روز پس از این حادثه درگذشت.

مارتین لارنس، کمدین آمریکایی در سال ۱۹۹۹ دچار گرمازدگی شد و این مسئله موجب شد تا به کما برود.

او ۳ روز به کما رفت و بعد از آن با همراهی تیم پزشکی و مراقبت هایی که از او صورت گرفت دوباره به زندگی بازگشت.



عجیب ترین تجربیات مردم بعد از کما

افرادی که از کما جان سالم به در می برند اغلب مشاهدات و داستان های جالبی از دورانی که در کما بودند، دارند یا با خروج از کما تغییرات زیادی در روند زندگی شان مشاهده می کنند.



آنچه می خوانید برخی از باورنکردنی ترین خاطرات افرادی است که در نشریه های اینترنتی منتشر شده است.


لیلا توی سی، دختر خردسال انگلیسی است که پس از ابتلا به مننژیت به کما رفت و خانواده اش امیدی به نجات او نداشتند.


لیلا ۳ سال بعد از کما خارج شد و پس از به هوش آمدن، قطعه شعری را که مادرش در دوران کما برایش می خواند، زمزمه می کرد.


یا وین، دختر تایلندی در ۳ سالگی بر اثر تصادف به کما رفت.


او بعد از یک ماه از کما خارج شد اما تغییرات زیادی در روند زندگی اش به وجود آمد.


پدر و مادر وین درباره دخترشان می گویند: او بعد از بیرون آمدن از کما روزی یک بسته سیگار می کشیده و با گریه از اطرافیانش سیگار می خواسته است.


لیز سیکیز، زن۲۳ ساله ای است که به دلیل آسیب بافت مغزی در اثر ابتلا به نوعی عفونت در سال ۲۰۰۸ به کما رفت.


او برای چند هفته در کما بود و بعد از آنکه از کما خارج شد، هیچ چیزی از زندگی گذشته اش حتی دقیقه ای را به یاد نداشت.


این زن حافظه اش را از دست داد.



تری والیس در سال ۱۹۸۴ در مزرعه اش با تراکتور تصادف کرد.


او از ناحیه سر و گردن آسیب دید و به کما رفت.


تری به مدت ۱۹ سال در کما بود و وقتی بعد از ۱۹ سال چشمانش را گشود،


مادرش را صدا کرد.


او امروز سلامتش را به دست آورده و تنها حافظه کوتاه مدتش کمی ضعیف شده است.