نتايج مطالعات متعدد نشان مي دهد، شير مادر کامل ترين غذا براي کودک است. شير مادر هم از لحاظ تغذيه اي، بيوشيميايي و بهداشتي و هم از نظر روابط عاطفي رواني که بين مادر و فرزند ايجاد مي‌کند، اهميت فراواني دارد و هيچ چيزي جاي آن را نمي گيرد.




شير مادر که غذايي ايده آل براي کودک است حاوي ويتامين، پروتئين و چربي است که تمام نيازهاي نوزاد را تامين مي کند.
آنتي بادي هاي موجود در شير مادر به سيستم ايمني بدن نوزاد کمک مي کند تا با ويروس ها و باکتري ها مقابله کند و از طرفي خطر بروز آسم يا آلرژي را در کودک کاهش مي دهد.
نوزاداني که در ۶ ماه اول تولد فقط از شير مادر تغذيه مي کنند در مقايسه با کودکاني که از شيرخشک استفاده مي کنند کمتر دچار عفونت گوش، بيماري تنفسي و اسهال مي شوند. اما پس از يک سالگي، کودک نياز به غذاي کمکي دارد و بايد غذاهاي کمکي به تدريج به برنامه غذايي کودک اضافه شود.

براي کسب اطلاعات بيشتر درباره تغذيه کودکان با خديجه رحماني کارشناس ارشد تغذيه و عضو هيئت علمي دانشگاه علوم پزشکي شهيد بهشتي تهران گفت وگو کرديم.
وي مي گويد: نتايج مطالعات متعدد نشان مي دهد، شير مادر کامل ترين غذا براي کودک است. شير مادر هم از لحاظ تغذيه اي، بيوشيميايي و بهداشتي و هم از نظر روابط عاطفي رواني که بين مادر و فرزند ايجاد مي‌کند، اهميت فراواني دارد و هيچ چيزي جاي آن را نمي گيرد.
تغذيه نوزاد با شير مادر نه تنها باعث حفظ سلامت نوزاد در دوران شيرخوارگي مي شود بلکه در پيشگيري از بروز بيماري هاي دوران بعد زندگي نيز نقش مهمي دارد. نتايج تحقيقات متعدد نشان مي دهد افرادي که در دوران نوزادي با شير مادر تغذيه شده اند، کمتر در معرض ابتلا به بعضي از بيماري هاي کم يا پرخطر مانند حساسيت، ديابت، فشار خون بالا، چربي بالا، بيماري قلبي عروقي قرار مي گيرند.
همچنين توانايي هوشي کودکاني که با شير مادر تغذيه شده اند نسبت به ديگر همسالانشان بالاتر است. خاصيت شير مادر و تاثير آن در سلامت جسمي و روحي رواني کودک براي همه شناخته شده است.
بنابراين به اين نتيجه مي رسيم که، بهترين غذا براي نوزاد، شير مادر است. به ويژه در ۶ ماه اول که نوزاد فقط بايد با شير مادر تغذيه شود. اما با رشد کودک، شير مادر تمام نيازهاي کودک را تامين نمي کند و کم کم بايد غذاهاي تکميلي را به برنامه غذايي او افزود.
اين متخصص تغذيه ادامه مي دهد:در برنامه غذايي تکميلي ، شير پاستوريزه تا يک سالگي به کودک داده نمي شود اما از يک سالگي به بعد،وزن کودک بيشتر مي شود و شير مادر کفايت نمي کند و تنها به عنوان تامين کننده بخشي از نياز کودک در سال دوم زندگي محسوب مي شود. اگر برنامه تغذيه تکميلي مناسب باشد، در پايان سال اول بايد کودک قادر باشد از غذاي خانواده استفاده کند. از پايان سال اول يا شروع سال دوم، شير مادر غذاي تکميلي محسوب مي شود و شير پاستوريزه وارد برنامه غذايي کودک مي شود.در واقع به همان نسبتي که ميزان تغذيه کودک با شير مادر کاهش پيدا مي کند، بايد شير پاستوريزه به برنامه غذايي کودک افزوده شود. به طوري که کودک در پايان ۲ سالگي که کاملا از شير مادر گرفته مي شود، حداقل روزي يک تا دو واحد شير پاستوريزه مصرف کند. بنابراين اگر اين برنامه جايگزيني شير پاستوريزه با شير مادر که بايد به تدريج انجام شود به خوبي طي نشود معمولا کودکان ديگر قادر به استفاده از شير پاستوريزه نخواهند بود.
در واقع يکي از دلايل عمده اي که بسياري از کودکان در سنين بالاتر شير مصرف نمي کنند، همين مسئله است. از اين رو توصيه مي شود از شروع سال دوم زندگي، به تدريج شير پاستوريزه وارد برنامه غذايي کودک شود.
در پايان سال دوم نيز بايد فرآورده هاي لبني از جمله ماست، پنير و...به اندازه روزانه ۲تا۳ واحد در برنامه غذايي کودک گنجانده شود.
وي اضافه مي کند: اين برنامه غذايي با افزودن نصف پيمانه (استکان) شير پاستوريزه به برنامه غذايي کودک شروع شود و مقدار آن کم کم بيشتر شود. يعني نيم پيمانه را به يک پيمانه ، سپس يک پيمانه و نيم را به ۲ پيمانه و سپس به ۳ پيمانه افزايش مي دهيد.