تراشیدن موهای بچه ها برای درمان انواع پوسته ریزی کف سر به دلیل ابتلا به درماتیت سبوره یا اگزمای سرشتی هم هیچ تاثیری بر بهبود سریع تر مشکل آنها نخواهدداشت.
چند روز پیش، مادر محترمی با «سلامت» تماس گرفتند و از مشکل پوستی نوزاد خود ابراز نگرانی کردند. این مادر عزیز می گفت کف سر نوزاد ۸ ماهه اش، مدام پوسته پوسته می شود...
این پوسته ها در ابتدا به رنگ پوست سر و حالا کمی قرمز و ملتهب هستند. او از دوستان و آشنایان خود شنیده بود استفاده از شامپوهای خارجی یا تراشیدن موهای نوزاد می تواند کمک زیادی به رفع این مشکل کند. به همین دلیل با ما تماس گرفته بود تا از متخصصان سلامت بپرسد آیا این راه های پیشنهادی، دردی از مشکل پوستی نوزادش دوا می کنند یا نه. این شد که سراغ دکتر بهروز باریک بین، متخصص پوست و عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی رفتیم تا بیشتر با دلایل و راه های درمان پوسته پوسته شدن کف سر نوزادان آشنا شویم.
مهم ترین دلیل پوسته پوسته شدن سر نوزادان چیست؟
۲ دلیل عمده برای پوسته ریزی سر نوزادان وجود دارد. شایع ترین دلیل ایجاد این مشکل، ابتلا به درماتیت سبورییک است. درماتیت سبورییک، نوعی بیماری است که بروز آن در نوزادان از بزرگسالان شایع تر است. عامل این بیماری در بزرگسالان نوعی قارچ است که می تواند باعث ایجاد شوره سر همراه با التهاب، قرمزی و خارش شود و نواحی مودار سر را در خانم ها یا آقایان و نواحی مودار صورت را مانند ریش، سبیل و ابروی مردها درگیر کند. این درگیری در موارد زیادی با پوسته ریزی و التهاب هم همراه خواهد بود. درماتیت سبورییک ممکن است از حدود ۲ ۱ ماهگی در نوزادان با نشانه هایی مانند پوسته ریزی کف سر (همراه یا بدون التهاب)، ایجاد شود. در بیشتر موارد، این مشکل پوستی نوزادان با التهاب خاصی همراه نخواهد بود.
آیا ممکن است درماتیت سبورییک، نواحی دیگری از پوست نوزادان را هم درگیر کند؟
بله. این مشکل می تواند در ناحیه گردن یا چین های بدن آنها به صورت قرمزی یا التهابی که معمولا خارشی ندارد، ایجاد شود. به طور کلی، بچه های مبتلا به درماتیت سبوره، بی قرار و ناآرام نیستند.
در مقایسه با کدام بچه ها؟
در مقایسه با بچه هایی که پوسته ریزی آنها به دلیل ابتلا به اگزمای سرشتی است. این بچه ها به دلیل خارش زیادی که در محل ضایعات دارند، بچه های آرامی نیستند. برخلاف بزرگسالان که درماتیت سبوره در آنها ناشی از قارچ است، معمولا عامل عفونی خاصی در ابتلا به این نوع اگزمای چرب یا همان درماتیت سبوره در نوزادان، دخالت چندانی ندارد و به همین دلیل این مشکل را بیشتر به کمبود برخی مواد مانند آمینواسیدها در بدن آنها نسبت می دهند.
راه درمان درماتیت سبوره در نوزادان چیست؟
معمولا کار خاصی به جز چرب کردن مکرر پوسته ها در ناحیه کف سر شیرخواران، توصیه نمی شود. گاهی به والدین پیشنهاد می شود که برای چرب کردن کف سر کودک از روغن های گیاهی مانند روغن زیتون استفاده کنند. به کار بردن شامپو های بچه برای چنین نوزادانی، کافی و مناسب است. البته در مواردی که پوسته ریزی بیش از اندازه و خارج از کنترل باشد، می توان برای مدت کوتاهی با نظر متخصص پوست از شامپوهای ضدشوره هم برای شستشوی سر بچه های مبتلا به درماتیت سبوره کمک گرفت. اگر پوسته های کف سر، همراه با التهاب باشند، باید علاوه بر چرب کردن، استفاده از داروهای ضدالتهاب استروییدی را هم به مدت کوتاهی در برنامه درمانی بچه ها قرار داد. استفاده از این داروهای موضعی باید تحت نظر و با تجویز متخصص پوست یا متخصص اطفالی که در این زمینه دارای تجربه کافی است، باشد. استفاده طولانی مدت یا خودسرانه از این داروها برای بچه ها، بسیار مضر و خطرناک است زیرا ترکیب های موجود در آنها می توانند از طریق پوست نازکشان جذب بدن شوند و مشکلات فراوانی را برایشان ایجاد کنند.
کمی بیشتر در مورد اگزمای سرشتی توضیح می دهید؟
اگزمای سرشتی هم می تواند باعث پوسته ریزی کف سر نوزادان شود و دلیل آن هم خشکی بیش از حد پوست است. بچه های مبتلا به این ناراحتی، معمولا ناآرام هستند و خواب خوبی ندارند. ضمن اینکه اگر به سنی رسیده باشند که بتوانند از دست های خود استفاده کنند، مدام مشغول خاراندن نقاط مختلف بدنشان می شوند. در موارد زیادی، گونه های این بچه ها هم درگیر اگزما می شود و چون قادر به خاراندن این ناحیه نیستند، مرتب گونه هایشان را روی بالش یا زیرانداز خود می مالند و با این کار، باعث تشدید ضایعات اگزمایی به دلیل تماس پوست با بالش یا زیرانداز می شوند.
درمان اگزمای سرشتی و پوسته ریزی ناشی از آن چیست؟
در بچه ها یا بزرگسالان، استفاده از داروهای ضدالتهابی استروییدی به مدت کوتاه برای درمان اگزمای سرشتی به خصوص اگر با پوسته ریزی کف سر هم همراه باشد، لازم و ضروری است. این داروها می توانند به رفع التهاب های پوستی کمک کنند. به علاوه، توجه به چرب کردن مداوم پوست خشک بچه هایی که از اگزمای سرشتی رنج می برند، برای کاهش التهاب و خارش آنها بسیار مهم است. پوست کف سر یا بدن این بچه ها باید پس از استحمام یا هر بار شستشو، به خوبی چرب شود تا خارش و ناراحتی شان از بین برود.
استفاده از شامپوهای خارجی یا ایرانی تاثیر متفاوتی بر روند درمان یا بهبود این پوسته ریزی ها ندارد؟
واقعیت این است که چنین توصیه هایی فقط جنبه تجاری و تبلیغاتی دارند. انواع شامپوهای بچه، چه داخلی و چه خارجی، جزو ملایم ترین نوع شامپوها و دارای pH خنثی هستند و ایرانی یا خارجی بودن شامپوها واقعا تاثیر یا تفاوتی در درمان یا بهبود پوسته ریزی کف سر نوزادان نخواهد داشت.
تراشیدن موها چطور؟ این کار هم باعث بهبود سریع تر پوسته ریزی کف سر نمی شود؟
نه. تراشیدن موهای بچه ها برای درمان انواع پوسته ریزی کف سر به دلیل ابتلا به درماتیت سبوره یا اگزمای سرشتی هم هیچ تاثیری بر بهبود سریع تر مشکل آنها نخواهدداشت. اتفاقا ممکن است همین تراشیدن و تحریک پوست سر باعث تشدید علایم و شدت بیماری نوزادان هم بشود و آنها را بیشتر ناراحت و اذیت کند. وجود موها، عاملی برای ایجاد این دو نوع مشکل پوستی نیست که بخواهیم با حذف این عامل، گامی برای بهبود سریع تر بیماری برداریم.
حرف آخر؟
هیستیوسیتوز یکی از بیماری هایی است که با علایمی در کف سر یا صورت همراه است و امکان دارد تظاهراتی مانند درماتیت سبوره داشته باشد. گاهی هم برخی از فقرهای تغذیه ای مانند فقر روی می تواند مشکلاتی در ناحیه کف سر یا صورت ایجاد کند. به همین دلیل باید پس از مشاهده مشکل پوستی نوزاد، حتما او را نزد متخصص پوست یا اطفال ببرید و اقدام به درمان خودسرانه نکنید. تشخیص بیماری و راه درمان آن، برعهده پزشک است و نباید با اقدامی خودسرانه، سلامت نوزاد را به خطر بیندازید.
نظرت چیه؟