● تفاوت فیزیولوژیك بین زنان و مردان ورزشكار
این اختلافات در زمینه سیستم اسكلتی و عوامل بیومكانیكی نمود دارند. ورزشكاران زن به طور معمول (ولی نه همیشه) كوچك تر و كوتاه تر بوده، لگنی پهن تر دارند، زانوها به داخل متمایل شده و ساق پاها انحنای كمتری دارند.
این ویژگی ها از جمله مواردی هستند كه احتمال ایجاد برخی از آسیب ها مانند دردهای كشككی رانی را بالا می برند. ورزشكاران زن درصد بالاتری از چربی بدن داشته و حدود ۳۰ درصد قدرت عضلانی كمتری نسبت به مردان دارند كه به ویژه مربوط به اندام فوقانی است اما در هر صورت این تفاوت ها به رشته ورزشی خاصی بستگی دارد تا اینكه جنسی خاص عامل آن باشد.
● سودمندی ورزش در بانوان
تمرینات منظم ورزشی دارای فواید مشابهی در زنان و مردان است. یعنی كاهش فشار خون، پایین آوردن تعداد ضربان قلب و افزایش ظرفیت هوازی همراه با كاهش درصد چربی بدن، تمام موارد به پیشگیری از آترواسكلروز و بیماری های قلبی كمك می كنند.
به علاوه ورزش های توام با اعمال وزن روی بدن، سبب تقویت استخوان ها و جلوگیری از پوكی استخوان می شوند.
● موارد منع ورزش در بانوان
زمانی تصور می شد كه ورزش شدید به سیستم تولید مثل زنان آسیب می رساند. در ضمن عقیده داشتند كه زنان به ویژه در جریان عادت ماهیانه نباید ورزش كنند. امروزه خلاف هر دوی این موارد ثابت شده است.
● اثرات ورزش روی قاعدگی
زنان ورزشكار مستعد اختلالات قاعدگی از جمله تأخیر در شروع آن، فقدان اولیه و ثانویه، افزایش فاصله بین دو سیكل قاعدگی و فقدان تخمك گذاری هستند. به عنوان مثال، فقدان قاعدگی در ۳ تا ۵ درصد كل جمعیت رخ می دهد اما در ۱۵ تا ۶۰ درصد زنان ورزشكار مشاهده می شود كه از جمله علل آن، وزن پایین بدن، از دست دادن سریع وزن، شروع سریع ورزش های سنگین، تغذیه ناكافی در مقایسه با احتیاج به انرژی و وجود استرس های فیزیكی و روانی است.
در صورت فقدان قاعدگی به مدت طولانی، خطر كاهش تراكم استخوانی و ایجاد پوكی استخوان زودرس وجود دارد. به نظر می رسد سایر اختلالات قاعدگی خانم ها هم در كاهش تراكم استخوان در دراز مدت مؤثر باشند. فقدان هورمون استروژن، لااقل به صورت تئوریك سبب بالا رفتن چربی های خون و ایجاد اترواسكلروز زودرس می شود. پس درمان مناسب اختلالات قاعدگی اهمیت به سزایی دارد.
● بهترین راه جلوگیری از بارداری در یك زن ورزشكار
یكی از قابل پذیرش ترین این روش ها، استفاده از قرص های ضدبارداری است كه نسل جدید آنها كه تعادل مناسبی از هورمون های استروژن و پروژسترون داشته و دارای عوارض كمتری است.
از جمله فواید دیگر آنان می توان به رفع علایم دردناك پیش از قاعدگی، كاهش آنمی فقر آهن، ضایعات خوش خیم پستان، بیماری های التهابی لگن، كیست های تخمدان و روماتیسم مفصلی اشاره كرد. به هر حال در صورت نیاز از طریق مشاوره با پزشك، نوع و نحوه مصرف دارو معلوم خواهد شد.
● انجام تمرینات منظم بدنی در طی بارداری
انجام صحیح تمرینات منظم بدنی طی بارداری، سبب بهبود خواب، بالا رفتن حس اعتمادبه نفس، كاهش شدت و یا بروز درد كمر و ورید های واریسی، جلوگیری از افزایش بیش از حد وزن و حفظ سطح آمادگی بدنی مادر می شود.
اگر از لحاظ تئوریك، ورزش شدید در جریان حاملگی سبب ایجاد آسیب هایی به نوزاد و یا مادر می شود اما با توجه به این پژوهش ها، لزومی به كاهش شدت ورزش در زنان باردار حس نمی شود.
در جریان حاملگی، ورزش هایی با شدت كم تا متوسط انجام و ورزش منظم (حداقل سه بار در هفته) به شكل های مقطع ترجیح داده می شود. زنان باردار بعد از سه ماه اول حاملگی، از ورزش در حالت خوابیده به پشت خودداری كنند چرا كه این حالت سبب كاهش برون ده قلبی در برخی از آنها می شود.
در ضمن دوره های طولانی مدت ایستادن هم توصیه نمی شود. در صورت احساس خستگی باید ورزش را قطع كرد. اصولاً فعالیت تا حدی توصیه می شود كه به خستگی منجر نشود. ورزش های بدون وزنه مثل دوچرخه سواری و شنا با حداقل خطر آسیب به مادر و جنین همراه بوده و می توانند تا پایان دوره حاملگی ادامه یابند.
انجام هر گونه ورزش كه با خطر برخورد ضربه و آسیب به شكم همراه باشد، ممنوع است. به ویژه در سه ماهه آخر حاملگی، با توجه به وزن رحم حامله و نیز اضافه وزن مادر باید مراقب از دست دادن تعادل بدن ناشی از تغییر در محور ثقل باشد. باید رژیم غذایی مناسب و ورزش در جریان حاملگی تأمین شود. به علاوه تأمین آب مورد نیاز بدن اهمیت دارد. ورزش های دوران حاملگی وابسته به وضعیت هر فرد تفاوت خواهد كرد.
نوع این ورزش ها بسته به سطح آمادگی قبلی خانم باردار، وضعیت پزشكی وی، در دسترس بودن وسایل تمرینی و ترجیح خود وی است.
درضمن فراموش نكنید از شیرجه زدن در آب، رفتن به مكان هایی با ارتفاع زیاد و اكسیژن كم، شنا در آب بسیار گرم یا بسیار سرد و اسكی روی آب نیز باید خودداری
نظرت چیه؟