فتق در واقع به نوعی بیرون زدگی عضو گفته می شود و می تواند در بسیاری از اعضای بدن انسان از مغز گرفته تا شکم ایجاد شود. فتق دارای انواع گوناگون است و هر یک مشخصات خاص خود را دارند و روش های درمانی آنها نیز متفاوت است.مردان بیشتر با خطرات فتق درگیرند. ممکن است توده ای که در این ناحیه خود را از شکاف پدید آمده بیرون می اندازد، بزرگ و بزرگ تر شود و حتی به شکلی درآید که به داخل کیسه بیضه بیفتد.
هنگام بروز فتق، دیواره شکم که خود لایه ای محافظ در برابر روده و بافت داخلی است، خاصیت نگه دارندگی خود را در برابر فشار احشا از دست می دهد و روده ها از قسمت ضعیف تر به زیر چربی ها و عضلات پشت پوست راه می یابد.
مردان بیشتر با خطرات فتق درگیرند. ممکن است توده ای که در این ناحیه خود را از شکاف پدید آمده بیرون می اندازد، بزرگ و بزرگ تر شود و حتی به شکلی درآید که به داخل کیسه بیضه بیفتد.
حبس احشاء منجر به نارسایی خونی در قسمت بیرون زده می شود و مشکلات بیشتری چون سیاه شدگی، سوراخ یا چرکین شدن روده و ... را پدید می آورد.
هر چند با دراز کشیدن یا فشردن ناحیه بیرون زده، می توان برجستگی فتق را نادیده گرفت، ولی هر چه زمان بیشتری بگذرد، درمان آن سخت تر می شود و بهبودی دیرتر حاصل خواهد شد.
1- فتق مغبنی (فتق کشاله ران)
این فتق در مردان، 20 برابر زنان است و در جدار تحتانی شکم ایجاد می شود و دو نوع مستقیم و غیرمستقیم دارد.
فتق مستقیم کشاله ران معمولا بیشتر مخصوص آقایان بالای 40 سال است و در افرادی که با سرفه های مزمن بیماری آسم روزها را سپری می کنند و یا چاق هستند و دچار یبوست می شوند و در توالت زور می زنند شایع تر است. این فتق بیشتر در دو طرف کشاله ران وجود دارد و باید جراحی شود، زیرا در جدار شکم نوعی نقص آناتومی وجود دارد.
در نوع غیر مستقیم که در زنان نیز مشاهده می شود، به صورت یک توده برآمده در کشاله ران، به ویژه در هنگام سرفه زدن مشاهده می شود ودر کودکان و جوانان گاهی مادرزادی بوده و می تواند هیدروسل ایجاد کند.
درمان فتق کشاله ران نوع غیرمستقیم هم جراحی است. فتق کشاله ران در نوزادان را به محض تشخیص باید جراحی کرد.
بستری شدن در بیمارستان، ترمیم و بخیه زدن عضله شکافته شده، یا جراحی سرپایی که با بی حسی موضعی همراه است، معمولا در درمان فتق های کوچک کاربرد دارد
2- فتق رانی این فتق در طرف داخل ران تشکیل می شود و بیشتر در زنان مشاهده می شود، ولی در مردان و کودکان نیز وجود دارد. درمان فتق رانی نیز جراحی است، زیرا می تواند سبب اختناق روده ها شود.
3- فتق نافی
این فتق در شیر خواران، بالغین مرد و زنان چاق و چندزا شایع تر است. در نوزادانی که کم کاری غده تیروئید دارند و یا نارس هستند نیز این فتق شایع است.
درمان فتق نافی نیز جراحی است.
4- فتق دستگاه تناسلی زنان
این نوع فتق ها به سیستوسل (فتق دیواره مثانه به داخل واژن که می تواند باعث بی اختیاری و تکرر ادرار شود) و رکتوسل (فتق رکتوم به داخل واژن) و آنتروسل (فتق روده به داخل واژن) مشهورند. درمان هر سه نوع فتق جراحی است.
5- فتق های کم شایع
فتق قسمت فوقانی معده (تحتانی مری)، فتق دیافراگمی (ورود روده ها به داخل ریه) و فتق جناغی دنده ای نیز همگی به جراحی نیاز دارند.
فتق های مغزی از نوع فتق مخچه و ساقه مغز و فتق دیسک بین مهره ها که به طرف کانال نخاعی رفته و دردهای دیسک و سیاتیک را به ویژه در هنگام سرفه زدن و خم شدن و کار کردن ایجاد می کند.
درمان فتق
درمان فتق به اندازه و نوع آن وابسته است.
بستری شدن در بیمارستان، ترمیم و بخیه زدن عضله شکافته شده، یا جراحی سرپایی که با بی حسی موضعی همراه است، معمولا در درمان فتق های کوچک کاربرد دارد.
جراح بسته به تشخیص ممکن است شکاف کوچک یک یا دو بند انگشتی در ناحیه مورد نظر پدید آورد و از طریق دستگاه آندوسکوپی، غلافی باریک به نام مش (mesh) را به محل بیرون زدگی احشاء وارد کرده و با بخیه زدن آن را ترمیم کند.
مش مقاوم تر از بخیه است و نه تنها دوران استراحت را کوتاه تر می کند، بلکه با چسبیدن به محل، احتمال بازگشت فتق را کاهش می دهد.
در این صورت حتی کسانی که کارهای سنگین می کنند هم معمولا می توانند در پی عملی موفقیت آمیز، پس از دو یا سه هفته کار خود را از سر بگیرند.
نظرت چیه؟