هر چند که دلایل سوء استفاده از علم و دانش و شغل، بیشتر از این موارد هستند، اما وقتی به دلایل این سوء استفاده ها نگاهی متفکرانه بیاندازیم، متوجه می شویم که نفس انسان چقدر ضعیف است که به راحتی قسم و سوگند خود را در حضور شواهدی که داشت، به راحتی زیر پا می گذارد و به حریم و امنیت و آرامش و آسایش مردم تجاوز می کند و آن ها را دچار اختلال می کند.


با وجود گستردگی شغل در زندگی بشری، با این مورد مواجه هستیم که در هر شغلی، سوء استفاده هایی می شود، که نه تنها آرامش و آسایش و امنیت و حریم انسان را، بلکه آرامش و آسایش و امنیت و حریم جامعه را به خطر انداخته و دچار تزلزل می کنند.
مثلاً در عرصه ی شیمی، مواد صنعتی و مخدر و شیمیایی ساخته می شود، که انسان را گرفتار معزلات روحی و روانی و جسمی می کند که از حالت انسانی خود خارج می شود و تبدیل به نفسانیتی غیر از نفسانیت انسان می شوند. گاتهی عوارض این سوء استفاده ها چنان شدید و غیرقابل بازگشت است، که انسان همیشه از آن رنج می برد و تا زمان مرگ باید با آن دست و پنجه نرم کند. مانند سلاح های میکروبی و شیمیایی، مانند مواد مخدر تریاک و شیشه و هروئین و ...، مانند داروهای مست کننده، مانند داروهای مختل کننده مغز و اعصاب و ... .
امروزه که اینترنت به عنوان جامعه ی مجازی و زندگی دوم انسانی به شمار می رود، در عرصه ی نرم افزاری و سخت افزاری، سوء استفاده هایی می شود از راه های نرم افزارهایی مانند : ویروس، تروجان، هک و ... و هزاران مورد از این قبیل، صورت می گیرد.اگر بخواهیم به تمام شغل ها سر بزنیم، و از سوء استفاده ها صحبت کنیم، خودش کتابی می شود.

اما چه می شود که انسان دست به نابودی آرامش و آسایش و امنیت خود و دیگران می زند؟


آیا اینان همان کسانی نیستند که زیر کتب مقدس الهی و در حضور جمعی کثیر از شواهد حی و حاضر، قسم و سوگند خورده اند که از علم و دانش خود در راه امنیت و آرامش و رفاه و آسایش مردم استفاده کنند و هرگز از علم و دانش خود سوء استفاده نکنند؟آن همه قسم و سوگند در حضور آن همه شاهد برای چه؟ و این همه سوء استفاده از علم برای چه؟آیا کتب آسمانی این قدر بی ارزش شده اند که قسم ها را زیر پا می گذارند یا انسان از انسانیت خود خارج شده است؟

راهکار جلوگیری از این معزلات چیست؟


سوء استفاده در علم و دانش و شغل از گونه های مختلفی رخ می دهد که بر خی از آن ها را بیان می کنیم :اولین و اساسی ترین نوع سوءاستفاده ها در شغل و علم و دانش، سوءاستفاده ی منفعتی و اقتصادی است. چرا که کسب ثروت و سرمایه هنگفت، انسان را برای رهایی از بحران و مشکل، وادار به هر کاری می کند.دومین سوءاستفاده ی شغلی، پارتی بازی است و استفاده از مقام و منصب. به این صورت که شخصی سفارش شخصی را می کند و طرف از مقام خود استفاده می کند و او را بر سر کار می گذارد.سومین سوء استفاده های شغلی، سوء استفاده های سندی است که هر کس برای کسب درآمد، دست به جعل اسناد دولتی و غیر دولتی می زنند تا شاید بتوانند مدرکی برای کسی جور کنند. همچنین با توجه به پیشرفت تکنولوژی این سوء استفاده ها دامنه ی خود را وسیع تر کرده، و سوء استفاده کننده ها با هک سیستم های دولتی و غیر ولتی، وارد اطلاعات جامع مردمی می شوند و برای ارتقای نمرات و یا سایر این قبیل مارود، اسناد را دستکاری می کنند.با توجه به گستردگی شغلی، سوء استفاده های فراوانی در هر زمینه می شود که به گونه خاص خود، عدالت را به زیر سؤال می برند و سبب حق و الناسی می شوند که لگد مال شده است. غیر از این ها، تجاوز به حریم و امنیت و آسایش و رفاه و آرامش را هم به دنبال دارند.

اما علت این همه سوء استفاده چیست؟


یکی از دلایل سوء استفاده از علم، همان طور که در بالا اشاره کردیم، جنبه ی اقتصادی شخصی دارد.شاید برترین سوء استفاده ها، ناشی از بی توجهی به علم و دانش و حمایت نکردن از چنینی اشخاصی باشد.از دیگر عوامل ایجاد سوء استفاده، خصوصیات اخلاقی انسان است. چرا که انسانی نسبت به چیزی یا شخصی یا عاملی، نفرت و کینه ای به دل می گیرد که این نفرت و کینه درصدد این برآورده می شود که از دانش و علم خود برای رفع این کینه و نفرت سوء استفاده کنند.هر چند که دلایل سوء استفاده از علم و دانش و شغل، بیشتر از این موارد هستند، اما وقتی به دلایل این سوء استفاده ها نگاهی متفکرانه بیاندازیم، متوجه می شویم که نفس انسان چقدر ضعیف است که به راحتی قسم و سوگند خود را در حضور شواهدی که داشت، به راحتی زیر پا می گذارد و به حریم و امنیت و آرامش و آسایش مردم تجاوز می کند و آن ها را دچار اختلال می کند.

اکنون وقت آن شده است که راهکارهایی برای جلوگیری از این قیبل سوء استفاده ها بیان کنم :



۱ برخورد قاطع با متخلفان :برخورد قاطعی که با متخلفان، در عرصه ی شغلی، بر اساس قسم و سوگندی که خورده اند، می توان اعلام کرد، این است که در ابتدا آن ها را جریمه ی نقدی کرد. در صورتی که جریمه ی نقدی کفاف نکرد و شخص به کار خود و سوء استفاده از علم خود ادامه داد، باید ایشان را از شغل خود خلع کرد و باز هم اگر ادامه داد، باید مدرک و پرونده شخص را سلب و باطل کرد.

۲ کتب روانشناسی شغلی :

همه بر این عقیده اند که اگر جایی خرابی ای ایجاد می شود، از ریشه است. حال ریشه ی اشتغال از علم است و در کسب علم است که شخص شغل دار می شود. حال بر این اساس، آموزش و پرورش برای جلوگیری از این قبیل سوء استفاده های شغلی، باید کتبی در مقاطع مختلف تحصیلی بگنجاند، تحت عنوان روانشناسی شغلی، تا با این کتب، دانش آموختگان به خم و چم شغل آشنایی کافی پیدا کنند و به علم و دانش حقیقی شغل و فرهنگ آن و اصول اخلاقی و انسانی شغل آشنایی پیدا کنند، تا در صورت امکان، از سوء استفاده های شغلی جلوگیری شود.



سید احسان راستگو سوق

منبع: آفتاب