اولین‌بار که در جمع چند کودک هم‌سن و سال خود‌، دنبال دوست می‌گشت را خوب یادم هست‌، وقتی خیلی ساده و با زبان بچه‌گانه‌، در زمین بازی پارک به یک کودک هم‌سن و سال خود گفت: «با من دوست می‌شی؟»



نوجوانی ،روزگار دوستی های دوآتیشه است ،فرزندتان را درک کنید و کنارش باشید نه در مقابل او.

او دیگر کودک نیست‌، وارد روزهای استقلال شده است و اولین چیزی که او را از شما مستقل می‌کند‌، دوستانی است که خود انتخاب خواهد کرد. دوستانی که برای او بسیار مهم هستند اما شاید شما با این موضوع کمی مشکل داشته باشید.

اولین‌بار که در جمع چند کودک هم‌سن و سال خود‌، دنبال دوست می‌گشت را خوب یادم هست‌، وقتی خیلی ساده و با زبان بچه‌گانه‌، در زمین بازی پارک به یک کودک هم‌سن و سال خود گفت: «با من دوست می‌شی؟»

چقدر آن روز خوشحال شدم که فرزندم یاد گرفته است از دیگری درخواست دوستی کند‌. چقدر نگاه کردن بازی کودکانه‌ی آن دو برایم جالب بود. کودک وابسته‌ی دیروز من‌، دیگر توانسته بود برای خود دوستی پیدا کند و این شروع فصل جدیدی در زندگی او بود. دوستی‌های کودکی‌اش به سادگی گذشت و هم‌بازی‌هایی که امروز با یک اختلاف قهر می‌کردند و فردا با یک سلام، آشتی.

تمام آن‌ها را به خوبی می‌شناختم‌، پسر همسایه‌ی روبه‌رو‌، همکلاسی چند ساله‌ی دبستانش‌، پسر خاله‌ای که در خانه‌ی مادر‌بزرگ با هم بازی می‌کردند اما این‌طور باقی نماند. هر چه فرزندم بزرگ‌تر شد‌، دوستی‌هایش برایم ناشناخته‌تر شدند. دیگر از برخی دوستانش تنها یک اسم می‌دانستم. بعضی‌ها را ندیده بودم و زمانی که توصیه می‌کردم با فلان همکلاسی‌ات دوست شو، پسر خوبی‌ است‌، لبخندی می‌زد و می‌گفت‌: «از نظر شما یا نظر من؟» نگران دوستی‌هایی هستم که نمی‌دانم چه تاثیری بر فرزندم خواهد داشت؟

اگر این درد دل شما را یاد دل‌نگرانی‌های خودتان می‌اندازد‌، بهتر است یک کار اساسی انجام دهید، به‌جای اضطراب و فکر‌های منفی‌، آستین‌ها را بالا بزنید و وارد میدان شوید اما یادتان نرود قواعدی را باید رعایت کنید. فرزند شما دیگر کودک نیست و باید قواعد نوجوانانه‌ای را در رفتارتان رعایت کنید.

ما برای‌تان چند نکته‌ی کپسول‌وار در مورد مختصات نوجوانی و دوستی‌هایش داریم که امیدواریم به شما کمک کند:


روزگار رفاقت‌های دو آتیشه
دوران نوجوانی زمانی است که نقش گروه هم‌سالان خیلی پررنگ می‌شود و شما باید به خاطر داشته باشید در مسیر رشد فرزندتان این ارتباط با هم‌سالان لازم است. در این روزها تاثیر گروه هم‌سالان از خانواده بیش‌تر بوده و فرزند شما دوست دارد بیشتر وقتش را با آن‌ها بگذراند.

گاهی حرف دوستانش از یک سند علمی هم برایش معتبر‌تر است و نمی‌تواند هیچ ایرادی را به آن‌ها وارد بداند. برای‌شان وقت می‌گذارد و به اصطلاح اگر لازم باشد‌، جان می‌دهد. نگران نباشید این خاصیت دوستی‌های دوران نوجوانی است.

مختصات یک دوست خوب
شما از کودکی فرصت دارید برای فرزندتان از دوستی‌، ارزش آن‌ و معیارهای یک دوست خوب بگویید. گفتن داستان‌هایی که دوست بد باعث فلاکت فرد شده می‌تواند کمک کند اما نه وقتی فرزندتان نوجوان شد. اگر هیچ تلاشی برای تفهیم معنی دوستی واقعی به فرزندتان نکردید و امروز که نوجوان شده تازه به این فکر افتادید، بهتر است به‌جای جملات نصیحت‌گونه خیلی دوستانه با او حرف بزنید. صریح و واضح به او بگویید دوست خوب و دوست بد می‌تواند چه تاثیری در زندگی‌اش داشته باشد‌. مثل معلمان یک طرح درس داشته باشید و مکالمه‌تان دو‌طرفه باشد تا او احساس نکند باز هم می‌خواهید با بکن‌، نکن‌های همیشگی‌، مانع استقلالش شوید.

کنترل نامحسوس، رمز موفقیت
هرچند فرزند شما باید بداند به عنوان والدین او می‌توانید و باید بر او نظارت داشته باشید اما بهتر است‌، نظارت بر دوستی‌های او را نامحسوس دنبال کنید.

کنترل نامحسوس کمی مشکل است و نیاز به صبر و حوصله‌ی زیادی دارد‌. شما باید فرهنگ گفتگو در خانه‌تان را پر‌رنگ کنید و از دوران کودکی فرزندتان را عادت دهید برای شما از اتفاقات مدرسه و غیره تعریف کند. یک راهش این است که شنونده‌ی خوبی باشید.

با شنیدن یک جمله از فرزندتان شروع به نصیحت، ارائه‌ی راه‌‌حل و ...نکنید تا بتواند حرف‌هایش را با آرامش بگوید. ترس از قضاوت شما باعث نشود خود‌سانسوری زیادی داشته باشد. حریم شخصی‌اش را حفظ کنید. محیط خوبی مهیا کنید که بتواند با دوستانش در خانه دیدار کند. مثلا مسابقه‌ی فوتبال را در خانه ببینند و هرچقدر خواستند فریاد بزنند.

اگر دخالت شما در انتخاب دوست به‌طور مستقیم انجام شود‌، نوجوان مقاومت می‌کند. اگر بخواهید او را از دوستانش جدا کنید، مطمئن باشید جانب آن‌ها را می‌گیرد. بهترین کار این است در کنار او حرکت کنید؛ بدون این‌که آزادی عمل را از فرزند خود بگیرید.

قوانین خانه‌ی ما
با تمام ارتباط دوستانه‌ای که با فرزندتان دارید‌، او باید بداند خانواده‌اش که اتفاقا خیلی یکدیگر را دوست دارند و با هم صمیمی هستند، خطوط قرمز و قوانینی دارند که باید آن‌ها را رعایت کند. با او در مورد این قوانین صحبت کنید و اگر جایی کنترل نامحسوس‌تان جواب نداد و احساس کردید فرزندتان در خطر است‌، آشکارا وارد میدان شوید البته بهتر است اگر احساس کردید مشکل جدی وجود دارد‌، از یک مشاور کمک بگیرید تا قدم‌های حساب شده‌ای بردارید.

فراموش نکنید دوست‌های فرزند شما برای او بسیار مهم هستند‌، این حالت همیشگی نیست اما در روزهای گذار از کودکی به بزرگسالی‌، وجود خواهد داشت پس حس و حال او را درک کنید.

تغییراتی که در زمینه دوستی ـ از کودکی به نوجوانی ـ پدید می آید, به گونه های زیر آشکار می شوند:

_دوستی از یک رابطه خالص رفتاری به رابطه ای هیجانی و عاطفی تغییر می یابد.

_روابط خود مدارانه کودکی, جای خود را به روابط دو طرفه می دهد. نوجوانان سعی در برآوردن نیازهای دوستان خود دارند; نه اینکه همچون کودکان به نیازهای خویش بپردازند.

_دوستی کودکان, با روابط آرام و کوتاه نشان داده می شود و دوستی نوجوانان, با روابط پر فراز و نشیب و طولانی! رشته سست دوستی های کودکان, با اولین درگیری ها و مخالفت ها می گسلد; اما قایق تندرو دوستی نوجوانان ـ با آنکه در معرض توفانها و کشمکش های سخت قرار می گیرد ـ به راه خود ادامه می دهد.