کودک همچنین تشخیص می دهد در صورتی که هر چه دارد با دوستش به صورت اشتراکی استفاده کند احتمال این که او هم بتواند از وسایل دوستش استفاده نماید، بیشتر می شود.
حتماً برایتان جالب خواهد بود اگر تصادفاً بشنوید که فرزندتان به دوستش می گوید: مطمئن باش هر وقت خواستی می توانی با ماشین من بازی کنی. بچه های ۴-۳ساله به شدت به متعلقات خود علاقه مندند. پیش دبستانی ها بیشتر روی نیازها و خواسته هایشان تأکید دارند. با وجودی که کودکان در این سن، معمولاً تمایلی به مشارکت ندارند اما وقتی بزرگترها آنها را تشویق کنند و نمونه خوبی به آنها ارائه دهند، کودکان نیز می توانند بسیار دست و دل باز باشند. مادری چنین می گوید: روزی پسر ۴ ساله ام به پدربزرگش گفت: من نمی توانم در داروهای شما سهیم باشم، اما شما می توانید چند تا از سیب های مرا بردارید. دکتر دونالدک فریدهیم از دانشگاه وسترن ری زرو می گوید: لازم است مشارکت را به کودکان بیاموزیم، کودک مانند یک فرد خارجی است که باید آداب و رسوم کشور ما را یاد بگیرد.
● پیش دبستانی های انحصارطلب
به طور کلی کودکان فکر می کنند همه چیز مال آنهاست، ولی بچه های ۴-۳ ساله به طور اخص چنین برداشت می کنند که فقط چیزهای خاصی به آنها تعلق دارد. به تدریج که استقلال آنها زیاد می شود، حس خود بودن هم در آنها تقویت می شود و به چیزهای مورد علاقه شان بیشتر گرایش می یابند. در نتیجه، طبیعتاً از دارایی هایشان حفاظت بیشتری می کنند. در ابتدا کودکان به خاطر گفته های والدین، مربیان و معلمانشان، از خود مشارکت نشان می دهند. برای این که کودک به طور داوطلبانه از خود مشارکت نشان دهد، لازم است که قادر به درک مسائل باشد، که مثلاً همبازی اش به اندازه او در آرزوی چیز خاصی است.
اما این مهارت شناختی و عاطفی، فقط در کودکان ِ سن خاصی توسعه می یابد. با گذشت زمان کودک شما دست و دل بازتر خواهد شد، چون بعدها با دیدن خوشحالی دیگر کودکان، احساس خوبی در او به وجود می آید. دکتر فریدهیم توضیح می دهد: کودک همچنین تشخیص می دهد در صورتی که هر چه دارد با دوستش به صورت اشتراکی استفاده کند احتمال این که او هم بتواند از وسایل دوستش استفاده نماید، بیشتر می شود.
▪ در رابطه با این مسئله به چندین نکته اشاره می کنیم:
- کودکتان را تشویق کنید تا با شما مشارکت کند
کار ساده ای خواهد بود چون او می داند که شما اسباب بازی اش را نمی قاپید و گریه و زاری هم نمی کنید. اغلب یکی از اسباب بازی های مورد علاقه اش را از او بخواهید و بگذارید برای پس گرفتن آن اسباب بازی خودش از شما تقاضا کند.
- به زمین بازی بروید
بهترین مکان برای آموزش رعایت نوبت به کودکان، زمین های بازی است. چون وسایل بازی در این محوطه ها به شخص خاصی تعلق ندارد کودک شما می بیند که همه برای سوار شدن سرسره و بازی در محوطه شنی باید نوبت را رعایت کنند.
- کودکتان را مجبور نکنید که در همه چیز با دیگران شریک شود
قبل از این که دوستش بیاید، بگذارید خودش تصمیم بگیرد با کدام یک از اسباب بازی هایش می خواهد بازی کند.
پلی گرین برگ سردبیر سابق مجله کودکان می گوید: کودکان نباید مجبور باشند که تمام اسباب بازی هایشان را به صورت اشتراکی با دیگران استفاده کنند، این کار باعث می شود کمتر به اسباب بازی هایشان بچسبند.
- مطمئن شوید که آنها با چند اسباب بازی مشابه بازی می کنند
با استفاده از این روش، احتمال این که بچه ها چیزی را که کودک دیگری با آن در حال بازی است بخواهند، کم می شود. همچنین به آنها کمک می کند که با هم بازی کنند. مثلاً با یک قطار و چند ماشین اسباب بازی به خوبی می توان بازی کرد: وقتی که اتومبیل ها می خواهند از تقاطع بگذرند، لوکوموتیوران، قطار را نگه می دارد. اگر انتظار دارید کودکان نوبت را رعایت کنند، به آنها هشدار دهید و به آن پایبند باشید. چون پیش دبستانی ها، واقعاً به عدالت علاقه مندند. اگر به آنها بگویید: جفری برای مدت سه دقیقه می تواند با این پازل بازی کند و بعد نوبت به مایکل می رسد آن را کاملاً می پذیرند. بهتر این است که چون کودکان در این سن درک مبهمی از زمان دارند، برایشان یک دستگاه تعیین کننده زمان قرار بدهید(مثلاً یک ساعت شنی) وقتی کودک منتظر نوبت است تا با اسباب بازی ها بازی کند، کمکش کنید تا کار سرگرم کننده ای بیابد. می توانید کمکش کنید تا با عروسک ها بازی کند یا یک کتاب با عکس های رنگی به او بدهید یا از او بخواهید غذای ماهی ها را در آکواریوم بریزد.
- اساس مذاکره را به او یاد دهید
وقتی که کشمکشی پیش می آید، هر دو کودک را بنشانید و درباره اینکه چه کار کنند، صحبت کنید.
- راهکارهای مشارکت
به دنبال لحظاتی برای آموزش باشید.مثلاً قبل از این که دوست کودکتان برای بازی بیاید، به او یادآوری کنید که لازم است اسباب بازی هایش را با او به طور اشتراکی استفاده کند.
- بگذارید خواهر و برادرها با هم معامله کنندباید یک قانون مبادله اسباب بازی داشته باشیم. مثلاً اگر پسر سه ساله تان می خواهد با اسباب بازی که دختر یک ساله تان با آن بازی می کند، سرگرم شود، باید اسباب بازی را از او درخواست کند و چیز دیگری آماده داشته باشد تا در عوض به او بدهد. به این روش، او احساس می کند که پسر بزرگی شده است و به خواهر کوچکترش یاد می دهد که چطور عادلانه بازی کند.
- از او قدردانی کنید
مثلاً به فرزندتان بگویید: متوجه این موضوع بودم که تمام بعدازظهر اجازه دادی پسرعمویت با ماشینت بازی کند، تو چه مشارکت کننده خوبی هستی.
نظرت چیه؟