اغلب مادران با تجربه که به قول معروف چند پیراهن بیشتر پاره کرده اند به مادران باردار توصیه می کنند مراقب راه رفتن خود باشند، با عجله از مسیرهای پر دست انداز عبور نکنند و روی سنگ ها قدم نزنند تا مبادا زمین بخورند.
ولی سوال اینجاست که آیا افتادن در بارداری واقعا خطرناک و نگران کننده است؟ آیا می دانید بدن شما به گونه ای طراحی شده که از جنین محافظت می کند؟ کیسه آمنیوتیک به منظور محافظت از جنین در مقابل حد مشخصی از ضربات، او را احاطه کرده است. بنابراین، افتادن های معمولی، چندان خطرناک نیستند، حتی ممکن است شدت افتادن به اندازه ای باشد که مادر صدمه ببیند اما مستقیما آسیبی متوجه جنين نگردد. در این مقاله، پیرامون دلایل افتادن یا زمین خوردن در دوران بارداری و اینکه چه ضرباتی می توانند خطرناک باشند، با شما گفتگو خواهیم کرد.
مادران باردار چرا زمین می خورند؟
بر اساس پژوهش های انجام شده حدود ۲۷ درصد مادران باردار، حداقل یک بار و ۱۰ درصد آنها بیش از یک بار در دوران بارداری، زمین می خورند که متاسفانه در ۲۹ درصد موارد، با آسیب جدی همراه است. البته نمی توان افتادن در بارداری را امری اجتناب ناپذیر قلمداد کرد. اما دلایل بسیاری وجود دارد که به موجب آن ممکن است مادر باردار تعادل خود را از دست داده و زمین بخورد.
تغيير در مرکز تقل: بزرگ شدن شکم در دوران بارداری موجب تغییر مرکز ثقل بدن شده و حفظ تعادل را برای مادر دشوار می سازد. بنابراین احتمال افتادن به خصوص در سطوح ناهموار بیشتر است.
ترشح هورمون ریلکسین در بارداری: نحوه راه رفتن و حرکت در دوران بارداری می تواند تحت تاثیر هورمون ریلکسین باشد که به شل شدن مفاصل و رباط ها کمک کرده و بدن را برای زایمان آماده می کند. در اثر ترشح این هورمون بافت های لگنی و گردن رحم در طول زایمان کشیده شده و حرکت جنین به بیرون تسهیل می گردد. با شل شدن مفاصل، بی ثباتی در پاها پدید آمده و همین امر مادر را در معرض خطر افتادن، قرار می دهد.
افت قند خون با فشار خون: این مسأله در بارداری طبیعی است و موجب سرگیجه و عدم تعادل به هنگام راه رفتن خواهد شد.
تورم کف پا: تورم کف پاها شکل ظاهری پا را تغییر می دهد، به طوریکه به هنگام راه رفتن مادر نمی تواند همچون گذشته گام هایش را احساس کند، لذا ممکن است زیرپا خالی شده و زمین بخورد.
بارداری احساس ناراحتی و خستگی در مادر ایجاد کرده و به شدت او را تحت تاثیر قرار می دهد: به همین دلیل احتمال افتادن در این دوران بیشتر است.
آیا افتادن در دوران بارداری برای جنین خطرناک است؟
اگر شدت آسیب کم باشد، احتمال آسیب دیدن جنین ضعیف است، عوامل متعددی از جنين محافظت می کنند که عبارتند از:
- کیسه آمنیوتیک و مایع درون آن که خاصیت ضربه گیر (اثر بالش گذاری) دارد
- رحم ضخیم و عضلانی
- ماهیچه ها و چربی های شکمی
- استخوان لگن
ترکیبی از تمام ساختارهای فوق، حرکت جنین را در درون شکم به حداقل رسانده و خطرات ناشی از حوادث جزئی را کاهش می دهند. اگر شدت افتادن و صدمه به مادر بالا باشد، احتمال آسیب دیدن جنین نیز وجود دارد.
افتادن مادر باردار چه موقع خطرناک است؟
زمین خوردن مادر در دوران بارداری بسته به چهار عامل، می تواند تاثیر متفاوتی بر جنین و مادر داشته باشد:
سن مادر: عوارض ناشی از افتادن مادر در دوران بارداری به شرایط سنی او بستگی دارد به طوریکه هر چه سن مادر بیشتر، مثلا بالای ۳۵ سال باشد، مشکلات او نیز بیشتر خواهد شد. در این صورت، باید بلافاصله به پزشک مراجعه نمود و علائم جدی احتمالی را مورد بررسی قرار داد.
موقعیت: اگر شرایط به گونه ای باشد که به صورت یا شکم آسیب وارد نشود، جای نگرانی وجود ندارد. بسیاری از مادران به پشت یا پهلو می افتند که به جز درد در ناحیه مورد نظر، مشکل دیگری پیش نمی آید. سعی کنید به هنگام افتادن هر دو دست خود را روی شکم حائل کنید.
سطح: سختی یا نرمی سطحی که روی آن می افتید، شدت ضربه و اثر آن را مشخص می کند. در عین حال، بانوان زیادی هستند که در دوران بارداری روی سطح سفت یا در اثر سرخوردن از پله، افتاده اند اما خطری مادر و جنین را تهدید نکرده و زایمان با موفقیت انجام شده است.
مرحله یا سن بارداری: بر اینکه شما در چه مرحله ای از بارداری، زمین بخورید در شدت اثر حادثه مهم است. آنچه در سه ماهه اول بارداری اهمیت چندانی ندارد، در سه ماهه سوم اهمیت بسیار زیادی می یابد. زیرا جنین در مراحل بعدی به سطح نزدیک تر شده، به اندازه کافی رشد کرده و سرش رو به پایین قرار می گیرد.
زمین خوردن در سه ماهه اول بارداری
رحم در اوایل بارداری در داخل لگن و در شرایط کاملا ایمن تحت حفاظت کف لگن باقی می ماند. بنابراین، زمین خوردن در این مدت اثر شدیدی بر جنین و جفت نخواهد داشت. در صورت وقوع حادثه، فقط مدتی دراز بکشید و آرام باشید. اما اگر نگران هستید یا در ناحیه کمر و شکم احساس درد دارید، بهتر است به پزشک مراجعه کنید.
زمین خوردن در سه ماهه دوم
در سه ماهه دوم، رحم در لگن جا نمی شود. اما پوشش های محافظ دیگری برای حفاظت از جنین وجود دارد. چنانچه در سه ماهه دوم، روی شکم بیفتید، مشکلات دیگری ممکن است رخ دهد که باید در صورت وجود علائم زیر به پزشک مراجعه کنید:
- درد شدید ناشی از زمین خوردن
- کاهش حرکات جنین
- لکه بینی یا خونریزی واژینال
- انقباضات رحمی
- احساس تنگی نفس یا سرگیجه
- احساس درد در هنگام لمس شکم
زمین خوردن در سه ماهه سوم
با ورود به سه ماهه سوم، به دلیل خستگی و ناراحتی، احتمال زمین خوردن بیشتر است، در همین برهه احتمال آسیب دیدن مادر و جنین نیز افزایش می یابد. اگر شدت ضربه بالا باشد، جفت بیش از سایر قسمت ها در معرض آسیب قرار می گیرد. چرا که ترومای شکمی می تواند موجب کنده شدن جفت از دیواره رحم شود که به آن دلكولمان جفت می گویند. ترومای شکمی، به هر نوع جراحتی که در ناحیه شکم رخ دهد، اطلاق می گردد.
علائم هشدار دهنده ای که نیاز به معاینه پزشکی دارد، عبارتند از:
- لکه بینی یا خونریزی واژینال
- نشت مایع آمنیوتیک
- کاهش حرکات جنین سست
- احساس ضعف و سرگیجه
- انقباضات دیواره رحم
- تنگی نفس
- درد شکم
افتادن در سه ماهه سوم می تواند منجر به زایمان زودرس شود. بنابراین، حتی اگر هیچ یک از علائم فوق را نداشتید، به پزشک شکمی مراجعه کنید تا با استفاده از سونوگرافی وضعیت مورد بررسی قرار بگیرد.
بررسی صدمات ناشی از زمین خوردن
- پزشک ممکن است در ابتدا احتمال هر نوع آسیب و درمان مناسب آن را بررسی کند. آسيب های ناشی از افتادن می تواند از رگ به رگ شدن تا شکستن استخوان یا آسیب به قفسه سینه باشد که بر الگوی تنفس بیمار تأثیر می گذارد. - سپس وضعیت جنین بررسی می شود؛ ضربان قلب جنین با کمک سونوگرافی یا داپلر اندازه گیری شده و در مورد علائم خاصی نظیر خونریزی رحم، درد در هنگام لمس و انقباضات رحمی از بیمار پرسش به عمل می آید.
- پایش الکترونیکی پیوسته جنین به پزشک کمک کند تا دریابد آیا احتمال وقوع عوارضی مانند دکولمان جفتی یا ضربان قلب غیرطبیعی وجود دارد یا خیر.
- آزمایش خون نیز برای بررسی گروه خونی و شمارش پلاکت توصیه می شود. زیرا مادران باردار دارای rh منفی در معرض خطر بالای خونریزی داخلی قرار دارند که می تواند بر جنین نیز اثرگذار باشد.
پزشکان همچنین برای جلوگیری از بروز هرگونه مشکل مرتبط با ناسازگاری خون تزریق روگام را توصیه می کنند.
اشتباهات متداول
در میان مردم، تفکرات اشتباهی نسبت به زمین خوردن در دوران بارداری وجود دارد که در اینجا به مواردی اشاره می کنیم:
- افتادن باعث سقط جنین خواهد شد
- به رحم یا لوله های فالوپی آسیب می رساند
- نوزاد ممکن است شکستگی داشته باشد
- مغز جنین ممکن است آسیب ببیند
این حرف ها بیشتر از باورهای قدیمی نقل می شود و منبع علمی ندارد.
منبع: نی نی +
نظرت چیه؟
