جنین در تمام طول ۹ ماه بارداری در شکم مادر زندگی می کند. در طی این مدت حواس، اندام ها و اعضای بدن به تدریج شکل می گیرند.
جنین کوچک شما على رغم آنکه هنوز متولد نشده قادر به انجام کارهای بسیاری است که دانستن آن شما را شگفت زده خواهد کرد! او داخل رحم حرکت می کند، عکس العمل نشان می دهد و مانند شما زندگی می کند. ولی آیا می دانید که اعضای بدن جنین از چه هنگام شروع به فعالیت می کنند؟ کدام عضو وظیفه تولید مایع آمنیوتیک را برعهده دارد؟ قلب او از چه زمان شروع به تپیدن می کند؟ به سوالات زیر پاسخ دهید تا دریابید که جنین کوچک شما در طول و این مدت چه مراحل مختلفی را برای رشد خود طی می کند.
1) اعضای بدن جنین از چه هنگام فعالیت خود را آغاز می کنند؟
جواب سوال در پایان سه ماهه اول بارداری است.
نطفه در حال رشد انسان تا حدود هفته سیزدهم بعد از لقاح رویان و پس از آن تا پایان دوران بارداری جنین نامیده می شود. در طول سه ماهه نخست بارداری سلول ها و بافت ها به سرعت تقسیم شده و رشد می کنند. در این مقطع از بارداری منحصرا اندام های اصلی و حیاتی بدن تشکیل می شوند. سپس با آغاز سه ماهه دوم بارداری اندام های تشکیل شده به تدریج فعالیت های حیاتی خود را آغاز می کنند. این مرحله از رشد به عنوان گام بزرگی در طول زندگی جنینی محسوب می شود.
2) دستگاه عصبی جنین چه هنگام به تکامل می رسد؟
در اوایل دوران کودکی، تقریبا در پایان ماه هشتم بارداری تمام قسمت های مغز جنین شکل گرفته اند. ولی با این حال دو فرایند خاص برای طی کردن روند تکامل همچنان به زمان طولانی تری نیاز دارند: میلین سازی-پوششی که به شکل علاف در اطراف اکسون ها یا رشته های عصبی تشکیل می شود و همچنین ایجاد اتصالات سیناپسی در مغز که وظیفه پردازش و انتقال پیام های عصبی به سایر سلول ها را برعهده دارند. سيناپس ها با اتصالات میان نورون ها همانند خطوط تلفن عمل کرده و این امکان را فراهم می سازند که نورون ها بتوانند پیام های مغز را به یکدیگر ارسال کنند.
3) ریه های جنین در چه وضعیتی قرار دارند؟
ریه های جنین مایع آمنیوتیک تولید می کنند.
در این دوران ریه ها کاملا شکل می گیرند ولی عملکرد آنها با دوران پس از زایمان به کلی متفاوت است. آنها در این دوران به طور متناوب مایع امنیوتیک ترشح می کنند که وارد کیسه آمنیوتیک شده و با ادرار جنین ادغام می شود.
میزان مایع ترشح شده در جنینی با وزن ۳ کیلوگرم در حدود ۳۶۰ میلی گرم در روز می باشد. سپس به تدریج و با نزدیک شدن به موعد زایمان سلول های مشروع به ترشح ماده ای متشکل از نوعی پروتئین می کنند. این ماده که در نوزادان زودرس به منظور سرعت بخشیدن به روند تکامل ریه ها تزریق می شود سورفکتانت نامیده می شود.
4) اولین تپش قلب جنین از چه هنگام آغاز می شود؟
اولین تپش قلب جنین از هفته چهارم بارداری آغاز می شود.
با وجود آنکه دریچه های قلب جنین در این دوران هنوز به طور کامل تشکیل نشده و این فرایند تا ماه چهارم بارداری به طول می انجامد ولی در هفته چهارم بارداری قلب جنین به عنوان نخستین نشانه حیات او اولین تپش های خود را آغاز می کند. با توجه به رشد سریع جنین و رفع نیاز او به تغذيه سرعت کرد خون در این دوران بسیار بالا و به دنبال آن ضربان قلب نیز نسبت به زمان تولد بالاتر بوده و به ۱۴۰ بار در دقیقه می رسد. سپس با نزدیک شدن به مراحل پایانی بارداری سرعت گردش خون جنین به تدریج کاهش یافته و به مرور ضربان قلب او نیز ریتم آهسته تری می یابد.
5) جنسیت جنین از چه زمانی مشخص می شود؟
بلافاصله پس از لقاح جنسیت جنین مشخص می شود.
به محض بارور شدن تخمک بوسیله اسپرم جنسیت جنین توسط کروموزوم ها تعیین می شود. ولی با این حال فقط در ماه چهارم یا به عبارتی هفته دوازدهم بارداری است که با استفاده از تصویربرداری سونوگرافی می توان جنسیت جنین را به طور دقیق مشخص کرد. تا پیش از این جنین در محل اندام تناسلی خود دارای غده کوچکی موسوم به "غده تناسلی" است که در هر دو جنس دختر و پسر یکسان بوده و این مساله مانع از تشخیص دقیق جنسیت جنین می شود.
6) روده ی جنین در داخل رحم مادر در وضعیتی است؟
استریل است با وجود آنکه سیستم گوارش جنین کاملا شکل گرفته ولی در این دوران همچنان استریل است. در واقع پس از زایمان با ورود هوا و انتقال باکتری های اولیه به بدن نوزاد زنجیره های مختلف باکتری در دیواره روده کلونیزه شده و فلور میکروبی روده را تشکیل می دهند و به این ترتیب دستگاه گوارش اولین فعالیت خود را در دوران پس از تولد آغاز می کند. در طول زندگی درون رحمی دستگاه گوارش جنین هیچ گونه نقشی در عمل هضم یا گوارش بر عهده نداشته ولی برعکس در تنظیم و بازجذب مایع آمنوتیک مشارکت می کند.
7) کدام اندام وظیفه تغذیه جنین را بر عهده دارد؟
وظيفة تغذيه جنین در این دوران منحصرا بر عهده جفت است. در واقع جفت به عنوان رابط رگ های خونی رحم و جریان گردش خون چنین عمل کرده و از این طریق کلیه مواد مغذی از جمله گلوکز، پروتئین، اسیدهای چرب، انواع ویتامین ها و ... را از طریق بند ناف به جنین می رساند.
8) اولین حسی که در جنین به تکامل می رسد کدام است؟
از میان حواس پنجگانه جنین حس لامسه یکی از اولین حواسی است که در آغاز دومین ماه بارداری و با رشد سلول های لمسی در جنین به تکامل می رسد. تقریبا در هفته پانزدهم بارداری انگشتان دست جنین به گیرنده های لمسی مجهز می باشند.
در حدود هفته بیستم بارداری حس لامسه در ناحیه دهان و لب های جنین به تکامل می رسد. شنوایی که مطالعات بسیار زیادی در مورد آن انجام شده است دومین حسی است که در جنین به تکامل می رسد. حلزون گوش که در مجرای شنوایی قرار داشته و حاوی سلول های عصبی بسیار حساسی موسوم به سلول های مویی است عملکرد خود را از حدود هفته ۱۸ تا ۲۰ بارداری آغاز کرده و در طول ده هفته بعد به بلوغ کامل می رسد. در ادامه حس بویایی و چشایی در حدود ششمين ماه بارداری در جنین شکل می گیرند. و در نهایت بینایی آخرین حسی است که در دوران جنینی و در حدود هفتمین ماه بارداری به تکامل می رسد. به این معنا که جنین می تواند از این پس چشمان خود را گشوده و به راحتی پلک بزند.
9) اولین حرکات جنین از چه هنگام احساس می شود؟
از شروع دومین ماه بارداری حرکات جنین قابل احساس می باشد.
اگرچه جنین از هشتمین هفته بارداری اولین حرکات خود را در رحم آغاز می کند ولی با این حال تا پیش از سه ماهه دوم بارداری قادر به احساس کل جنین در شکم خود نخواهید بود. سپس همراه با رشد اعضای بدن، وزن گیری و تکامل مغز جنین این حرکات نیز به تدریج شکل پیچیده تری به خود می گیرند. در نهایت با نزدیک شدن به ماه های پایانی بارداری جنین بزرگتر شده و فضای کافی برای حرکت در رحم مادر را نخواهد داشت؛ این مساله معمولا باعث کمتر احساس شدن حرکات جنین در این دوران و در نتیجه ایجاد نگرانی در برخی از مادران باردار می شود.
10) هنگامی که تمام اعضای بدن جنین شکل گرفتند کلیه های او چه عملکردی دارند؟
کلیه ها در این زمان فعالیت خود را در رحم آغاز می کنند.
ساختار کلیه ها در طول دومین ماه بارداری شکل گرفته و با این ترتیب از سومین ماه بارداری به تدریج فعالیت خود را در رحم آغاز می کنند. ادراری که در این دوران تولید می شود همانند آب خالص بوده و بیشترین حجم مایع آمنیوتیک را تشکیل می دهد که جنین نیز به نوبه خود ترکیب ادرار و این مایع درون رحمی را می نوشد. در تصویربرداری های سونوگرافی از جنین می توان خروج ادرار که از اندام تناسلی دفع و سپس در مایع آمنیوتیک ادغام می شود را مشاهده کرد. همچنین با مشاهده حجم مثانه در تصویربرداری سونوگرافی، پزشک می تواند از سلامت
و عملکرد مناسب کلیه ها در این دوران اطمینان حاصل کند.
نظرت چیه؟