اگر تا چند سال قصد بارداری ندارید، iud روشی مؤثر برای پیشگیری از باردارهای ناخواسته به شمار می آید، بسیاری از بانوان این روش را راهی مبتکرانه برای پیشگیری از بارداری می دانند که با وجود آن دیگر نگران بارداری های ناخواسته نخواهند بود.
حال ببینیم اگر نظرتان عوض شد و تصمیم به بارداری گرفتید، چه باید بکنید؟ باور کنید بارداری بعد از iud اصلا سخت نیست. این روش علاوه بر اینکه تا ۹۹ درصد در کنترل بارداری تاثیر دارد، بلافاصله و یا در مدت کوتاهی پس از اینکه اقدام به برداشتن آن می کنید، توانایی باروری به شما باز خواهد گشت.
در این مقاله به بررسی روش iud (آی يو دی) می پردازیم و می آموزیم که چگونه می توان بعد از iud اقدام به بارداری کرد.

آی یو دی چگونه کار می کند؟
این روش پیشگیری از بارداری با جلوگیری از انجام لقاح به روش جلوگیری از لانه گزینی رویان عمل می کند. ای یو دی یک دستگاه داخل رحمی و برگشت پذیر است که به مدت طولانی از بارداری جلوگیری کرده و در صورت نیاز دوباره به حالت اول باز می گردد. جلوگیری از بارداری در این روش با ممانعت از لقاح و یا جلوگیری از لانه گزینی رویان در رحم صورت می گیرد. در واقع با وجود آی يو دی تخمک یا اسپرم در رحم یا لوله های فالوپ زنده نمی مانند و حتی درصورت زنده ماند و انجام لقاح، شرایط برای لانه گزینی تخمک لقاح یافته مناسب نخواهد بود.

آی یو دی انواع مختلفی دارد که عبارتند از:
آی یو دی مسی/ این نوع آی یو دی بیشتر مورد استفاده قرار می گیرد و تا ۱۰ سال (زمان بهینه استفاده ۵ سال است) دوام دارد. در این روش، یک سیم مسی حول ساقه آ شکل آی يو دی پیچیده می شود و معمولا در پیشگیری طولانی مدت از بارداری به کار می آید.
آی يو دی هورمونی/ این نوع آی يو دی با آزاد کردن هومون لونورژسترل عمل می کند، لونورژسترل نوعی پروژستین، هورمون زنانه است. این نوع آی يو دی در جلوگیری از بارداری نسبت به آی یو دی مسی موثرتر بوده و احتمال شکست آن کمتر است.
این دستگاه داخل رحمی فاقد استروژن و متناسب با اندازه رحم بوده و اگر به درستی جاگذاری شود، به هیچ عنوان احساس نخواهد شد. اگر برای مدتی تمایل به بارداری ندارید و نمی خواهید خود را گرفتار دردسر قرص های پیشگیری از بارداری کنید، این روش به عنوان معتبرترین روش به شما توصیه می شود. لونورژسترل موجود در iud مانع از تخمک گذاری کامل شده و تخمک فرصتی برای بالغ شدن نخواهد داشت. به منظور حصول اطمینان بیشتر از آی یو دی پروژسترون به جای مس استفاده می شود. این وسیله پلاستیک نرم و انعطاف پذیری است که بدون نیاز به جراحی داخل بدن قرار می گیرد و جای نگرانی ندارد.
با وجود iud، مانند سایر آی يو دی های هورمونی، دوره های قاعدگی طی شش ماه اول، سبک تر اما طولانی تر خواهد بود. احتمال بروز خونریزی یا لکه بینی در خلال دوماه اول وجود دارد. این روش برگشت پذیر است اما تا زمانی که برداشته نشود، لازم نیست از سایر روش های پیشگیری از بارداری استفاده کنید.

توجه
یک یا دو نخ پلاستیکی به انتهای آی يو دی متصل است که از دهانه رحم خارج شده و تا واژن امتداد می یابد. با احساس نخ آی یو دی می توان دریافت که دستگاه به درستی جاسازی شده است. به کمک همین نخ، پزشک دستگاه را از بدن خارج می کند. بهتر است هر از چندگاهی وضعیت نخ را وارسی کرده و مطمئن شوید دستگاه جابجا نشده و در جای خود قرار دارد. اگر رشته یا سفتی آی يو دی احساس نشود، باید فورا به پزشک مراجعه کنید.
به زبان ساده، iud یک سیستم آزاد کننده هورمون است که در رحم خانم ها برای جلوگیری از بارداری جاگذاری می شود و تا پنج سال دوام دارد. کاربرد این دستگاه وسیع تر شده و حتی برای بانوانی که فرزند دارند نیز قابل استفاده است.

مزایای استفاده ازiud :
iud به دلایل زیادی به عنوان یک عامل خوب در پیشگیری از بارداری عمل می کند:
- این دستگاه برگشت پذیر است و اگر توسط یک پزشک مجرب برداشته شود، امکان بارداری وجود دارد.
- به هیچ وجه بر مقاربت یا لذت جنسی تاثیر نخواهد داشت.
- مشکلی برای شیردهی ایجاد نخواهد کرد.
- برداشتن دستگاه دشوار نیست، اما بهتر است خودتان اقدام نکنید و حتما به پزشک یا ماما مراجعه نمائید.
- تا کنون موردی گزارش نشده است که iud با خطر افزایش ابتلا به سرطان همراه باشد.
- تا ۹۹٪ اثربخشی دارد.
- تا ۵ سال دوام دارد.
- آی يو دی هورمونی، خطر ابتلا به بارداری خارج رحمی را کاهش می دهد و افزایش وزن ایجاد نمی کند.
- فرآیند جاگذاری iud بی خطر و آسان است و در چند دقیقه انجام می شود. گاهی اوقات ممکن است بی حسی موضعی لازم باشد که خیلی رایج نیست.

آیا امکان بارداری پس از برداشتن iud وجود دارد؟
بانوانی که از دستگاه داخل رحمی iud استفاده می کنند، بیشتر نگران بارداری های بعدی خود هستند، اما نگران نباشید، iud سرطان زا نیست و هر زمان بخواهید راحت تر از آنچه تصور می کنید، باردار خواهید شد.
آی یو دی متکی به آزاد سازی هورمون ها است. وقتی این دستگاه داخل رحم جاگذاری می شود، مقدار کمی هورمون پرژسترون به رحم می ریزد. Iud معمولا در روز های سوم و چهارم بعد از شروع قاعدگی فرد در رحم کار گذاشته می شود و هر زمان که بخواهید می توانید با مراجعه به پزشک آن را خارج کنید، اثر دستگاه به عنوان عامل پیشگیری کننده از بارداری، بلافاصله بعد از برداشتن، از بین خواهد رفت. آی يو دی با قرار دادن یک اسپکولوم و کشیدن نخ از بدن خارج می شود. اگرچه ممکن است خارج کردن دستگاه کمی درد داشته باشد ولی برای بیشتر افراد قابل تحمل است.
Iud در هر زمانی از چرخه قاعدگی قابل برداشتن است و بستگی به این دارد که شما چه وقت قصد دارید تغییر در اندازه خانواده خود بدهید. شرایط باروری بلافاصله بعد از برداشتن iud به حالت عادی باز می گردد. تعداد زیادی از مادران اظهار داشتند که چرخه قاعدگی آنها با گذشت ۶ ماه الی یکسال از زمان برداشتن آی یو دی به وضعیت قبلی بازگشته است. تنها عده معدودی ادعا می کردند بازگشت آنان به وضعیت عادی قاعدگی بیش از یکسال به طول انجامیده است. پزشکان به بیماران خود توصیه می کنند در صورتی که قصد برداشتن دستگاه را دارند، از فولیک اسید یا ویتامین های پیش از بارداری موسوم به پریناتال استفاده کنند. تاکنون هیچ موردی که برداشتن iud منجر به سقط جنین، به هم خوردن چرخه قاعدگی یا ممانعت از بارداری شود، مشاهده نشده است. به یاد داشته باشید که برای باردار شدن نکات زیادی وجود دارد که باید رعایت کنید.

بازگشت به چرخه قاعدگی طبیعی
در یک پژوهش مشخص شد، احتمال بارداری در بانوانی که اقدام به برداشتن آی يو دی می کنند، درست همانند سایر افرادی است که از روش های پیشگیری استفاده نکرده اند. با این حال، پزشکان معتقدند بهتر است قبل از اقدام با بارداری حداقل یک چرخه قاعدگی از زمان برداشتن iud بگذرد.
استراحت به بدن کمک می کند که ریتم روزانه (عادی) خود را باز یابد و نیز سطوح هورمون ها به وضعیت عادی بازگردد. مکانیسم اصلی جلوگیری از بارداری در آی يو دی های مسی ایجاد یک التهاب استریل در محیط درون رحم و جلوگیری از کاشت تخمک لقاح یافته است. به همین دلیل بعد از برداشتن آن توصیه می شود که یک تا دو ماه به بدن خود فرصت بدهید تا این التهاب به طور کامل از بین برود و سپس برای بارداری اقدام کنید. تقریبا ۸۰ درصد بانوانی که اقدام به برداشتن iud نموده اند، بدون هیچ مشکلی یکسال بعد از برداشتن باردار شدند. اگرچه بارداری بعد از iud به هیچ وجه خطری ندارد اما اگر در فاصله زمانی کوتاهی پس از برداشتن اتفاق بیفتد، پیش بینی زمانی دقیق زایمان دشوار خواهد بود. همچنین بدن بدون هورمونهای iud، فرصتی برای تکمیل چرخه قاعدگی نخواهد داشت.

بارداری کاذب بعد از برداشتن iud
اگرچه وجود رشته نخ آی یو دی برایتان محسوس است، اما اگر به خوبی انجام نشده باشد، با پیامدهای غیرمنتظره ای رو به رو خواهید شد. بنابراین بهتر است پزشک آموزش دیده، این کار را برایتان انجام دهد، به این ترتیب ایمن تر بوده و خطر بروز آسیب کاهش می یابد.
بعد از برداشتن دستگاه، بدن برای حصول انطباق با سطح هورمون جدید نیاز به زمان دارد، بنابراین ممکن است علائمی شبیه به بارداری در شما بروز کند، شامل:
- لکه بینی
- قاعدگی نامنظم
- درد پستان
- تهوع
- درد
- افزایش اشتها
-خستگی مفرط
- تغییرات خلقی
- تورم شبيه به نفخ

مطالبی که باید بدانید
اگر بیش از ۱۸ ماهه از برداشتن آی يو دی گذشته باشد و شما از بابت عدم بارداری ناراحت هستید، با پزشک متخصص باروری و نازایی صحبت کنید یا سایر عوامل در شما مورد بررسی قرار بگیرد، ممکن است دلایل دیگری وجود داشته باشد که مانع از وقوع بارداری خواهند شد.

گزینه های مناسب برای iud
iudبرای جلوگیری اضطراری از بارداری نیست و بیشتر توسط بانوانی استفاده می شود که فرزند دارند و نمی خواهند باردار شوند یا می خواهند بارداری را برای مدتی به تعویق بیندازند. بنابراین اگر شرایط زیر مهیا باشد، شما نیز گزینه خوبی برای این روش خواهید بود:
- در دوران شیردهی هستید
- قصد دارید لوله رحم را ببندید (به عنوان یک روش جایگزین)
- فعلا یا برای مدتی قصد بارداری ندارید
- فرزند شیرخوار دارید

گزینه های نامناسب برای iud
در شرایط زیر iud روش مناسبی برای پیشگیری از بارداری نیست:
- اگر خانمی مبتلا به عفونت لگن یا نوع خاصی از سرطان ها باشد
- بانوان مبتلا به بیماری های قلبی مادرزادی یا دارای شنت ریوی سیستمیک که با جراحی کار گذاشته شده است، باید مراقب اندوکاردیت عفونی باشند. Iud در مواقعی منبع آمبولی سپتیک است. آمبولی سپتیک زمانی رخ می دهد که عفونت در بدن گردش کرده و باعث عفونت در مناطق دیگر مانند ستون فقرات، چشم و ریه می شود.
- افراد مستعد عفونت
اگرچه هیچ یک از راه های پیشگیری از بارداری به طور کامل و دقیق عمل نمی کنند، اما با آشنایی بیشتر با iud و آگاهی از عوارض جانبی آن می توانید خود را برای مواجهه با آن بیشتر آماده کنید.

عوارض iud
به هنگام استفاده از هر روشی باید عوارض جانبی آن را مد نظر قرار دهید. Iud نیز از این قاعده مستثنی نیست. در برخی موارد، به دلیل روش جاگذاری آی يو دی التهابات لگنی ممکن است رخ دهد. علائم بیماری معمولا ۲۰ روز بعد از جاگذاشتن iud بروز می کنند.
این وسیله مورد تائید وزارت بهداشت و درمان بوده و عوارض جانبی اندکی دارد که باید خودتان را آماده کنید.
عوارض شایع آن عبارتند از:
- خونریزی شدید در چند هفته اول پس از جاگذاری
- خونریزی و لکه بینی بین دوره ها
- درد در ناحیه لگن یا شکم
- کیست تخمدان
- تهوع و استفراغ
- ورم کردن شبيه نفخ
- سرگیجه
- خارش
- پف کردن دست، مچ پا، پا و حتی صورت
- تندرنس (بروز درد در نقطه ای از بدن به دنبال المس یا دست زدن به همان نقطه) یا درد در سينه
- پشت درد
به غیر از عوارض جزئی، گاهی اوقات آی یو دی آزاد کننده لونورژسترل ممکن است در دیواره رحم قرار گیرد یا سوراخی در آن ایجاد کند. بنابراین امکان بروز زخم، عفونت و یا آسیب به سایر اعضای بدن وجود دارد. در چنین شرایطی احتمالا برای خارج کردن دستگاه، جراحی لازم است.
خطر پرفوراسيون (سوراخ شدگی) در مادران شیرده بیشتر مشاهده می شود. در این صورت دیگر دستگاه قادر به پیشگیری از بارداری نخواهد بود. بیماری التهابی لگن یکی دیگر از موارد جدی اما غیر معمول iud است. این بیماری، که با نام پی آی دی نیز شناخته می شود، از طریق جنسی قابل انتقال بوده و اگر دامنه روابط جنسی فرد گسترده باشد، احتمال توسعه و انتقال آن به سایر شرکای جنسی وجود دارد.
بیماری التهابی پلویک یا لگنی باعث آسیب به لوله های فالوپ و منجر به بارداری خارج رحمی، ناباروری و درد مداوم لگن می شود. در موارد شدید، حتی ممکن است تهدید کننده باشد. مصرف آنتی بیوتیک روش معمول درمان بیماری التهابی لگن اما در مواردی جراحی ضروری تشخیص داده می شود. در نخستین روزهای پس از جاگذاری iud، احتمال بروز بیماری مهلکی به نام سپسیس وجود دارد. درد شدید یا تب بدون دلیل در مدت کوتاهی پس از جاگذاری iud علامت این عفونت است.

برخی عوارض جانبی شدیل بعد از استفاده از iud عبارتند از:
- خونریزی سنگین یا مداوم واژینال همراه با زخم واژن
- ترشحات واژنی آبکی و بد بو
- درد شدید در ناحیه زیر دل
- رنگ پریدگی
- احساس ضعف
- خون مردگی یا خونریزی آسان
- درد در طی رابطه جنسی
- بی حسی یا ضعف ناگهانی و علائم دیگر عفونت
- علائم واکنش های آلرژیک مانند کهیر، تورم صورت، لب ها، گلو و دشواری تنفس - تب یا لرز

بارداری با iud
هیچ یک از روش های پیشگیری از بارداری ۱۰۰٪ موفقیت آمیز عمل نمی کنند. البته احتمال وقوع بارداری با iud نیز بسیار ضعیف است. اما اگر رخ دهد باید هرچه سریعتر به پزشک مراجعه کنید. پزشک در وهله اول اقدام به خارج کردن iud خواهد کرد. اگرچه برداشتن دستگاه با خطر سقط جنین همراه است، ولی نگه داشتن آن خطرات بیشتری به همراه دارد. اگر iud در جای خود قرار دارد و شما فکر می کنید باردار هستید، ممکن است بارداری شما خارج رحمی باشد، در بارداری خارج رحمی تخمک به جای در رحم در لوله های فالوپ لانه گزینی می کند و امکان زنده ماندن رویان وجود ندارد. این نوع بارداری اگرچه دوامی ندارد اما مادر را در معرض مشکلاتی نظیر زخم، درد و خونریزی قرار می دهد و از این رو برای مادر خطرناک است. شانس بارداری در این زمان کمتر از ۱٪ بوده و گاهی احتمال زایمان زودرس یا حتی مرگ و میر در این شرایط وجود دارد. جدای از این احتمال نادر، حتی اگر به مدت طولانی از آی یو دی iud استفاده کنید، بعد از برداشتن آن شدن، سیکل به حالت عادی بازخواهد گشت. بنابراین بابت سطح باروری، هیچ نگرانی به خود راه ندهید.
نکته آخر اینکه آی يو دی قابلیت محافظت از فرد در مقابل عفونت های منتقله جنسی را ندارد، بنابراین برای مادرانی مناسب است که تنها در یک رابطه زناشویی هستند. استفاده از کاندوم تنها راه برای مقابله با انتقال بیماریهای عفونی منتقله جنسی است. در واقع در صورتی که احساس می کنید به این بیماریها مبتلا هستید، باید به پزشک مراجعه کنید.

خوب است بدانید...
استفاده از iud به شما امکان می دهد تا بدون دغدغه برای تشکیل خانواده تصمیم بگیرید و برنامه ریزی کنید. آثار iud حدود ۵ سال دوام دارد، اما هر زمان که اراده کنید می توانید با مراجعه به پزشک دستگاه را برداشته و نسبت به بارداری اقدام نمائید. Iud روشی برگشت پذیر برای پیشگیری از بارداری بوده و علاوه بر تاثیرگذاری بالا روشی ساده و بدون دردسر است و دیگر نیازی به مصرف روزانه قرص نیست. بارداری بعد از برداشتن iud به سادگی رخ می دهد. البته، اگر بعد از پنج سال، مجددا قصد بارداری ندارید، می توانید از دستگاه دیگری برای جلوگیری از بارداری استفاده کنید. به محض برداشتن آی یو دی قبلی، دستگاه جدید فورا با بدن انطباق حاصل کرده و اگر به درستی جاگذاری شود، جای نگرانی وجود ندارد. این روش پیشگیری از بارداری، مانعی برای بارداری بعدی نخواهد بود.

منبع: نی نی پلاس