زمانی که بدن برای زایمان آماده می شود، جنین به سمت لگن پائین می آید. جنین برای به دنیا آمدن، باید در بهترین حالت ممکن در داخل رحم مادر و به سمت مجرای زایمان قرار بگیرد. هرچند که تقریبا زمان دقیق زایمان مشخص و قابل پیش بینی نیست، اما پائین آمدن سر جنین به داخل لگن مادر، همیشه به عنوان نشانه ای از نزدیک بودن زمان زایمان شناخته می شود.

چه زمانی سرجنین در داخل لگن قرار می گیرد؟
پائین آمدن جنین به سمت لگن، که اصطلاحا "سبک شدن" نیز نامیده می شود، معمولا بین هفته های ۳۴ام الى ۳۶ام بارداری اتفاق می افتد. اما در برخی بانوان، تنها چند ساعت قبل از زایمان، سر جنین وارد لگن مادر می شود. اگر احساس کردید که جنین وارد لگنتان شده است، آنگاه دکتر می تواند پس از معاینه شما و جنین، زمان زایمان را پیش بینی کند.

چگونه فرآیند تغییر موقعیت جنین منجر به زایمان می شود؟
معمولا جنین ها موقعیت های مختلفی در رحم مادران دارند، اما با نزدیک شدن به زمان زایمان، آنها در قسمت های پایین لگن قرار می گیرند، در حالی که سرشان به سمت پائین می باشد. حرکت جنین به سمت لگن بر اساس ایستگاهها توصیف می شود که این امر در علم زنان و زایمان به عنوان یک مقیاس استاندارد شناخته می شود. ایستگاهها بر اساس قرارگیری سر جنین در بازه ۳- تا ۳+ تعریف می شوند.
- بالاترین ایستگاه ۳- است، که نشان می دهد جنین در لگن قرار نداشته و همچنین سر او هم بالاتر از لگن می باشد.
- ایستگاه ۳+ نمایانگر اینست که جنین کاملا در مجرای زایمان قرار داشته و سر او هم در آستانه بیرون آمدن از مجرا می باشد.
- ایستگاه ˳ نشان دهنده قرارگیری کامل جنین در لگن بوده، در حالی که سر جنین به سمت پائین می باشد.

نشانه های پائین آمدن جنین به داخل لگن در طول بارداری چیست؟
در زمان پائین آمدن جنین به سمت لگن، شما نشانه های زیر را حس می کنید:
تغييرات قابل مشاهده شکم/ شما متوجه می شوید که شکمتان نسبت به قبل پایین تر می باشد.
تنفس راحت تر/ پائین آمدن جنین در لگن، فشار را بر روی دیافراگم شما کاهش داده و باعث تنفس راحت تر شما می شود.
فشار روی لگن/ زمانی که جنین وارد لگن می شود، شما احساس فشار و درد بیشتری در درون لگن می کنید.
افزایش ترشحات واژن/ زمانی که جنین کاملا داخل لگن قرار می گیرد، فشار بیشتری را بر روی دهانه رحم برای باز شدن وارد می کند. این فشار باعث خروج لخته مخاطی می شود، که معمولا به صورت ترشحات ضخيم ، صورتی رنگ و ژلاتینی می باشد. در طول بارداری این لخته مخاطی ورودی دهانه رحم را بسته و از وارد شدن باکتری و آلودگی به داخل رحم جلوگیری می کند.
تکرر ادرار/ پس از قرارگیری جنین در لگن به دلیل فشار سر جنین بر روی مثانه، تکرر و افزایش احساس ادرار بوجود می آید.
درد شدید در پشت و کمر/ قرار گرفتن جنین در لگن، فشار بر روی عضلات پشت و کمر را افزایش داده و باعث ایجاد درد و ناراحتی می شود.
افزایش اشتها/ با پائین رفتن جنین به سمت لگن، فشار از روی معده شما برداشته شده و همچنین سوزش معده کمتری هم خواهید داشت. به همین علت اشتهای شما افزایش می یابد.
هموروئید (بواسیر)/ پائین رفتن جنین در لگن باعث افزایش فشار سر جنین بر لگن و عصب های روده بزرگ و مقعد می شود. به همین دلیل امکان بروز هموروئید وجود دارد.
در مواردی مانند دردهای ناگهانی و ثابت یا ریتمیک، ترشحات غیر طبیعی و یا خونریزی، سریعا به دکتر مراجعه کنید. گاهی اوقات حتی با نزدیک شدن به زمان زایمان، جنین ممکن است به داخل لگن وارد نشود. در این مواقع خونسردی خود را حفظ کرده و نگران نباشید.
مواردی وجود دارد که شما می توانید با رعایت آنها، به جنین در قرار گرفتن در بهترین موقعیت برای زایمان کمک کنید.

چگونه می توانید جنین را وادار به قرارگرفتن در لگن کنید؟
اگر بعد از گذشت ۳۶ هفته، به نظر نمی رسد جنین در داخل لگن قرار گرفته باشد، موارد زیر را می توانید انجام دهید:
فعالیت های فیزیکی مربوط به باز شدن دهانه رحم را انجام دهید/ اما در نظر داشته باشید که از انجام حرکات سخت و طاقت فرسا خودداری کنید.
در زمان نشستن از گذاشتن پاها بر روی هم و یا چهارزانو نشستن خودداری کنید، زیرا باعث عقب رفتن جنین در رحم می شود/ سعی کنید در هنگام نشستن پاها را از هم باز کرده و کمی هم به سمت جلو خم شوید. این حالت باعث حرکت جنین به سمت پائین لگن می شود.
استفاده از توپ های زایمان به حرکت جنین به سمت لگن کمک کرده/ همپنین باعث کاهش درد پشت و کمر نیز می شود.
حرکات کششی اسکات به بازتر شدن لگن و همچنین تقویت عضلات آن کمک می کند/ این حرکات همچنین باعث نزدیک شدن هر چه بیشتر جنین به لگن هم می شود. توجه داشته باشید که از انجام حرکات بصورت طولانی و پرفشار خودداری کنید.
سعی کنید به سمت چپ بدن خود بخوابید/ در حالی که میان زانوهایتان بالشی قرار دارد.
در حالتی که شکمتان رو به بالا می باشد در آب غوطه ور شوید/ از انجام شنای پروانه به علت ایجاد درد لگن، خودداری کنید.
اگر در محل کارتان مجبور هستید که به مدت طولانی یکجا بنشینید/ سعی کنید هر چند وقت یکبار به خود استراحت داده و پیاده روی مختصری داشته باشید.
اگر فکر می کنید که جنین به سمت لگن حرکت نکرده است/ قبل از انجام موارد بالا با پزشک خود مشورت کنید.

پس از وارد شدن جنین به داخل لگن چه اقداماتی باید انجام داد؟
اگر احساس کردید که جنین وارد لگن شده است، قبل از انجام هر کاری به ملاقات پزشک خود بروید. پزشک شما را کاملا معاینه کرده و حرکات جنین را بررسی می کند و در نهایت شما را از زمان احتمالی زایمان آگاه می کند. مشاهده علائم وارد شدن جنین به لگن قبل از هفته سی ام بارداری، احتمال وقوع زایمان زودرس را افزایش می دهد. در صورت مشاهده این علائم، سریعا تحت مراقبت ویژه قرار بگیرید، تا از زایمان پیش از موعد جلوگیری شود. با نزدیک شدن به زمان زایمان، حواستان به علائم وارد شدن جنین به لگن باشد. پس از مشاهده نشانه ها، توجه داشته باشید که فرآیند زایمان شما به صورت طبیعی در حال طی شدن می باشد و جنین در موقعیت مناسب خود قرار گرفته است، لذا خونسردی خود را حفظ کنید. از نگرانی ها و تنش های روحی و جسمی بابت راحت بودن نحوه زایمان خود اجتناب کنید. پائین آمدن جنین به سمت لگن نشان دهنده این است که زمان انتظار فرا رسیده است و پیش از آنکه متوجه شوید، نوزاد دلبندتان را در آغوش خواهید گرفت.

منبع: نی نی پلاس