غده تیروئید یک غدد درون ریز است که مسئولیت ترشح هورمون تیروئید را بر عهده دارد. این هورمون مسئول کنترل متابولیسم بدن است و عدم توازن آن می تواند منجر به پرکاری یا کم کاری غده تیروئید شود. این مسأله منجر به عارضه ای به نام التهاب تیروئید می شود. برخی بانوان ممکن است پس از زایمان دچار این عارضه شوند، حتی اگر قبلا این مشکل را نداشته اند.
در این مقاله التهاب تیروئید پس از زایمان، دلایل و راههای درمانی در دسترس برای این عارضه را شرح می دهیم.

التهاب تیروئید پس از زایمان چیست؟
این عارضه التهاب غده تیروئید است. اگر در سال اول پس از زایمان اتفاق بیفتد به آن التهاب تیروئیدی پس از زایمان می گویند. التهاب تیروئید ۸ درصد از بانوان را پس از زایمان تحت الشعاع خود قرار می دهد. این عارضه اول موجب پرکاری (ازدياد ترشح هورمون تیروئید در خون) و سپس باعث کم کاری غده تیروئید (ترشح ناکافی هورمون تیروئید در خون) می شود. پرکاری غده تیروئید میزان متابولیسم را بالا و کم کاری آن متابولیسم بدن را کاهش می دهد. اما چه چیزی باعث غیر عادی شدن فعالیت غده تیروئید می شود؟ بخوانید.

دلایل التهاب تیروئید پس از زایمان کدام است؟
با اینکه دلیل قطعی آن مشخص نیست اما این اعتقاد وجود دارد که آنتی بادی های آنتی تیروئید در اوایل بارداری یا پس از تولد نوزاد باعث التهاب تیروئید پس از زایمان می شود. هم چنین هرگونه عارضه پنهان خود ایمنی مربوط به غده ی تیروئید، به همراه سرکوب سیستم ایمنی در دوران بارداری، این شرایط را پس از زایمان تشدید می کند. التهاب غده تیروئید پس از زایمان ممکن است هفته ها یا ماه ها طول بکشد و در برخی بانوان عملکرد تیروئید ۱۲ تا ۱۸ ماه پس از بروز نشانه ها به حالت عادی باز خواهد گشت. با اینکه ممکن است همه مبتلا به التهاب تیروئید شوند، اما برخی بانوان بیش از دیگران در معرض آن قرار دارند.

چه کسانی در معرض خطر ابتلا به التهاب تیروئیدی پس از زایمان قرار دارند؟
مادرانی که شرایط زیر را دارند بیشتر در معرض خطر التهاب تیروئیدی پس از زایمان قرار دارند:
- آنتی بادی های آنتی تیروئید مثبت (سطح بالاتر آنتی بادی احتمال ابتلا به این بیماری را افزایش می دهد)
- اختلالات خود ایمنی نظیر دیابت نوع یک
- سابقه قبلى التهاب تیروئیدی پس از زایمان؛ بازگشت این عارضه در حدود ۴۲.۴ درصد از مادران اتفاق می افتد.
- سابقه خانوادگی اختلال عملکرد تیروئید
- سابقه قبلی اختلال عملکرد تیروئید
به دنبال نشانه های پرکاری یا کم کاری تیروئید باشید تا بدانید دچار التهاب تیروئیدی پس از زایمان شده اید یا خیر.

نشانه های التهاب تیروئیدی پس از زایمان چیست؟
بانوان دو مرحله التهاب تیروئیدی پس از زایمان را تجربه می کنند. اولین نشانه ها مربوط به پرکاری تیروئید است که خفیف است. پرکاری تیروئید وابسته به التهاب اولیه غده تیروئید است که موجب ترشح زیاد هورمون تیروئید می شود.
نشانه های آن شامل:
- لاغر شدن
- اضطراب
- تپش قلب یا تند شدن ضربان
- خستگی
- گرگرفتگی
- بی حوصلگی
- بی خوابی
- عصبی شدن
- عدم تمرکز
- ریزش موی شدید
اکثر بانوان بین یک و شش ماه پس از زایمان متوجه این نشانه ها می شوند و ممکن است حدود یک تا دو ماه هم آن را تجربه کنند. این نشانه ها ممکن است با افسردگی پس از زایمان و اختلالات هورمونی داخلی اشتباه گرفته شود. مرحله دوم کم کاری غده تیروئید است که بین سه تا نه ماه پس از زایمان رخ می دهد و حدود چهار تا شش ماه نیز باقی می ماند. زمانی رخ می دهد که ترشح هورمون تیروئید از غده کم می شود.
نشانه های آن شدید و شامل موارد زیر است:
- افزایش وزن
- خشکی پوست
- عدم توانایی جسمانی
- خستگی
- افسردگی
- درد عضلانی
- کمبود انرژی
- يبوست
- احساس درد
- احساس سرما
پرکاری تیروئید ممکن است یکسال پس از زایمان باقی بماند و خود به خود اصلاح شود. با این حال، برخی بانوان ممکن است تمام عمر دچار این عارضه باشند. اگر نشانه های آن را حس کردید برای تشخیص و درمان آن به دکتر مراجعه کنید. اگر وقت دکتر دارید، برای مراجعه آماده باشید.

چطور برای مراجعه به دکتر آماده باشیم؟
پیش از رفتن به دکتر:
- تمام سؤالاتی را که می خواهید بپرسید یادداشت کنید. و
- نشانه هایی را که تجربه کرده اید یادداشت کنید.
- فهرستی از داروهایی که مصرف می کنید تهیه کنید.
- یکی از اعضای خانواده یا یک دوست را همراه خود ببرید تا چیزی را از قلم نیندازید.
دکتر می تواند علاوه بر رفع شک های شما، اطلاعات مربوطه دیگری را جمع آوری کند که در تشخیص و درمان موثر باشد.
از دکتر چه انتظاری باید داشت
اینها سؤالاتی است که ممکن است دکتر از شما بپرسد:
- نشانه های از چه زمانی آغاز شد؟
- آیا این نشانه ها دائمی است یا گاه و بیگاه؟
- شدت آنها چقدر است؟
- نشانه ها اخیرا بهتر شده یا بدتر؟
- آیا هیچ کس در خانواده شما التهاب تیروئید دارد؟

سؤالاتی که باید از دکتر پرسید:
- آیا وضعیت من موقت است یا همیشگی؟
- چه آزمایش هایی باید انجام بدهم؟
- دلایل این عارضه چیست؟
- چه مدت باید دارو مصرف کنم؟
- آیا هیچ درمان دیگری برای این عارضه وجود ندارد؟
- در مدت درمان چه پرهیزهایی را باید رعایت کنم؟
- چطور می توانم این عارضه را مدیریت کنم؟
التهاب تیروئیدی پس از زایمان را اگر به موقع تشخیص بدهیم و داروهای درست مصرف کنیم می توان به خوبی مدیریت کرد.

التهاب تیروئید پس از زایمان
اولین قدم بررسی سطح هورمونی و پس از آن مصرف داروهای خاص برای درمان عارضه است.
- تشخيص
پزشک پرونده و سابقه خانوادگی التهاب تیروئید شما را بررسی می کند. سپس توصیه می شود یک آزمایش خون بدهید تا میزان هورمون محرک تیروئید (tsh) و تیروکسین شما بررسی شود. اگر نتیجه آزمایش ها غیرعادی باشد، ظرف مدت یک یا دو هفته آزمایش های بیشتری توصیه می شود.
- درمان
درمان معمولا بسته به شدت عارضه تعیین می شود. در هر مرحله از کم کاری و پرکاری دارو های خاصی را به شما تجویز خواهد شد که علاوه بر اصلاح وضعیت کارکرد تیروئید، سایر نشانه ها از جمله تپش قلب شما را نیز اصلاح می کند.
- مدیریت
این عارضه در برخی بانوان موقت و در برخی همیشگی است. اما زمانی که تشخیص داده می شود، بررسی منظم سطح هورمون تیروئید لازم است. در بیش از ۸۰ درصد موارد می توان با دارو غده تیروئید را به حالت عادی بازگرداند. معمولا ۱۲ تا ۱۸ ماه طول می کشد تا غده تیروئید عملکرد عادی خود را از سر بگیرد. هرچند، معمولا بانوان با آنتی بادی های آنتی تیروئید مثبت باید برای کم کاری تیروئید خود تمام عمر دارو مصرف کنند.
انجمن تیروئید آمریکا دستورالعملی را برای مدیریت اختلالات تیروئید در دوران بارداری و پس از زایمان منتشر کرده است.
موارد زیر برخی از توصیه ها براساس تحقیقات و شواهد پشتیبان آنهاست:
- بانوانی که باردار هستند یا شیر می دهند باید روزانه حدود ۲۵۰ میکروگرم ید مصرف کنند.
- بانوانی که پروپیل تیوراسیل یا متی مازول مصرف می کنند باید بارداری قطعی خود را بلافاصله به پزشک اطلاع بدهند.
- ترکیب داروی آنتی تیروئید و لووتيروکسين نباید در دوران بارداری مصرف شود، مگر در مورد نادر پرکاری تیروئید جنینی منفرد.
شما نمی توانید مانع از پیش آمدن التهاب تیروئیدی پس از زایمان بشوید، اما قطعا می توانید کمی پس از زایمان با مراقبت از آن جلوگیری کنید.

غذاهایی برای جلوگیری از التهاب تیروئید پس از زایمان
در زیر برخی غذاهایی را که می توانید برای جلوگیری از التهاب تیروئیدی پس از زایمان در رژیم غذایی خود جای بدهید می خوانید:
- جلبک دریایی یا سبزیجاتی نظیر کتانجک (خزه دریایی)، ************بو و جلبک قهوه ای منبعی غنی از ید است و به سلامت تیروئید کمک می کند.
- غذاهای سرشار از آنتی اکسیدان مانند توت ها می تواند به کاهش التهاب غده تیروئید کمک کند. آنها می توانند بصورت خام یا به شکل اسموتی و سالاد مصرف شوند.
- ماهی و گوشت کم چربی نیز منبع خوبی از ید است و می تواند به جلوگیری از التهاب تیروئیدی پس از زایمان کمک کند.
- ورزش سبک تا معتدل نیز می تواند در تنظیم عملکرد تیروئید مفید باشد.
ممکن است بانوان به خاطر اختلالات هورمونی پس از زایمان دچار آشفتگی در حال و هوایشان شوند. التهاب تیروئیدی پس از زایمان یکی از این عوارض است، اما پیشرفت های اخیر در مدیریت بالینی اختلال تیروئید کمک کرده است تا تاثیر چنین اختلالاتی در دوران بارداری و پس از زایمان به حداقل برسد. مداخله پزشکی به همراه مراقبت فردی در منزل می تواند به شما در مواجه شدن با این عارضه کمک کند.

منبع: نی نی پلاس