اگر از قبل چند کیلویی اضافه وزن داشته و حالا که باردار شده اید، وزنتان بیش از پیش شده است. بهتر است از خطرات و عوارض اضافه وزن خود آگاهی داشته باشید و با اصلاح سبک زندگی و پیروی از عادات خوب غذایی و مراقبت بیشتر از خود و فرزند درونتان بارداری سالم و آینده ای بهتر را به فرزندتان هدیه کنید.
شاید بهتر بود بارداری در زمانی رخ می داد که یک خانم بدون نگرانی از اضافه وزن می توانست هر چه می خواهد بخورد. اما در اکثر موارد این چنین نیست و عموما هر گونه سهل انگاری درباره اضافه وزن، تحت حملات شدیدی از سوی پزشک یا مراقب پزشکی شما قرار می گیرد.
مطالعات جدید نشان می دهد که چاقی و باردار بودن می تواند واقعا برای مادر و فرزندش بسیار خطرناک باشد. گرچه پزشکان افزایش وزن ۱۲ کیلوگرمی (باخساست) را طی دوره بارداری مجاز می دانند، ولی محدودیت دیگری نیز وجود دارد، یعنی این رهنمود فقط برای بانوانی با ضریب توده بدنی bmi نرمال است. افرادی که اضافه وزن دارند به منظور حفظ سلامت خود و فرزندشان باید افزایش وزن کمتری یعنی حدود ۶ کیلوگرم داشته باشند.
این مسئله برای خانم های کم وزن شکل دیگری دارد. در شروع بارداری تان، وزن شما چقدر بوده است؟ وزن تان به کیلوگرم (در زمانی که باردار شدید) را تقسیم بر اندازه قدتان به توان ۲ کنید تا شاخص توده بدنی تان را بدست آورید.
Bmi بدین صورت محاسبه می شود که وزن خود را بر حسب کیلوگرم بر قدتان بر حسب متر به توان ۲ تقسیم می کنید. عددی که بدست می آید bmi نام دارد.

درصورتی که bmi محاسبه شده
19-
کمتر از 19 باشد، کمبود وزن دارید و لاغر هستید.
19-25
بین 19 تا 25 باشد، وزن طبیعی دارید و در محدوده سلامت وزنی هستید.
25-30
بین 25 تا30 باشد، اضافه وزن دارید.
30+
بیش از 30 باشد، چاق هستید. به عنوان مثال فردی با وزن 75 کیلوگرم و قد 150 سانتیمتر چگونه است؟
bmi=75 ÷ (1/5) 2 = 33/33
سنگین وزن بودن و آغاز بارداری به دلایل بسیاری مطلوب نیست. زیرا می دانیم که چاقی خطر ابتلاء به بیماری هایی مثل انواع دیابت ها، افزایش فشار خون و بیماری های قلبی را افزایش می دهد. بارداری این مشکلات را به شدت پیچیده تر می کند. بانوانی که در آغاز بارداری سنگین وزن هستند برای ابتلاء به دیابت های بارداری (دیابت هایی که در نتیجه بارداری آغاز می شود)، "هایپرتنشن" (افزونی فشار خون) و "پره اکلامپسی" (که با افزونی فشار خون و حضور پروتئین در ادرار مشخص می شود و برای مادر و فرزند بسیار خطرناک است) در خطر بیشتری قرار دارند. در صورت داشتن اضافه وزن بیش از حد، مجبورید برای نظارت بیشتر بر این مشکلات بالقوه و خطرناک طی دوره بارداری آزمایش خون و ادرار بیشتری داشته باشید.

افزایش خطرات
براساس اعلام کلینیک مایو در امریکا (یکی از معتبرترین مراکز و دانشگاه های علوم پزشکی جهان)، بانوان چاق در دوران بارداری خود برای ابتلاء به عفونت های مجاری ادرار و عفونت های پس از زایمان نیز با خطر بیشتری مواجه هستند. هم چنین خطر بروز لخته های خونی یا ابتلاء به "آپنه خواب" (که در آن برای دوره های کوتاهی نفس تان متوقف می شود) نیز افزایش می یابد. اگر چاق هستید، به احتمال زیاد باید بیشتر از دیگران برای زایمان تان انتظار بکشید، نوزاد سنگین تری را به دنیا آورید و شاید مجبور به القاء زایمان شوید. و احتمالا برای دریافت اپیدورال (مسکن زایمان) مشکلات بیشتری داشته باشید و نیاز به استفاده از ابزارهای کمکی زایمان مثل "ونتوس" و "فورسپس" و زایمان سزاین نیز افزایش می یابد. کلینیک مایو هشدار می دهد: چاقی می تواند خطر سقط جنین و مرده زایی را نیز فزونی بخشد.
مطالعه ای که سال گذشته از سوی نشریه انجمن پزشکی آمریکا به چاپ رسیده است، یافته است که هر چه وزن خانمی بیشتر باشد، احتمال زایمان زودرس نیز به شدت افزایش می یابد. این مطالعه بین سال های ۱۹۹۲ و ۲۰۱۰ صورت گرفته و حدود یک میلیون زایمان در کشور سوئد را بررسی کرده است. براساس این مطالعه بانوانی با شاخص توده بدنی بیش از ۴۰ به احتمال بیش از سه برابر با خطر زایمان زودرس روبرویند. بنابراین ورود به بارداری با شاخص توده بدنی سالم اولین پاداشی است که به خود و فرزندتان خواهید داد و اگر هنوز باردار نیستید، از این فرصت استفاده کنید تا پیش از لقاح جنین، وزن خود را مدیریت کرده و با تناسب اندام و وزنی نرمال به استقبال این دوران بروید. اما اگر این کار را نکرده اید و با اضافه وزن باردار شده اید نیز نباید احساس ناتوانی و غم اندوه فراوان داشته باشد.
زیرا به رغم تمامی این هشدارهای جدی، اکثر بارداری های سنگین وزن ها نیز به خوبی پیشرفت می کند. زیرا فقط احتمال بروز خطرات افزایش پیدا کرده و با مدیریت و نظارت مستمر و حفظ آرامش می توان اوضاع را به خوبی تحت کنترل قرار داد.

سلامت خود را مدیریت کنید
صرف نظر از این که با چه وزنی بارداری خود را شروع کرده اید، هنوز شانس دارید تا با مدیریت اوضاع، سلامت خود و فرزندتان را تحت کنترل قرار دهید. پس با پزشک مشورت کرده و از نکات مهم زیر پیروی کنید:
1) تلاش کنید تا با پیروی از توصیه های پزشکتان، افزایش وزن خود را طی بارداری محدود کنید. اما، طی بارداری هرگز خودسرانه رژیم نگیرید و وزن کم نکنید، زیرا خود و فرزندتان را از مواد مغذی مورد نیازتان محروم و احتمال بروز خطرات را افزایش می دهید. خانم "نیکی گرانت" متخصص تغذیه می گوید: البته کاهش وزن طی بارداری با مشاوره متخصص تغذیه یا پزشکتان، ایمن است. اما کاهش وزن نباید اولویت اصلی شما باشد و کاهش وزن حتما زیر نظر متخصص صورت گیرد.
۲) به تمامی ملاقات ها با پزشک خود متعهد باشید و واقعا رهنمودهای پزشک، ماما يا مراقب پزشکی خود را پیگیری کنید. خود را درباره خطرات بالقوه بارداری تان آگاه کنید، نشانه ها و علائم مشکل را یاد بگیرید و اگر زنگ هشدار به صدا در آمد، به سرعت آماده مواجه با آنها باشید.
۳) اگر شیوه زندگی شما کاملا بی تحرک است، برنامه ورزشی ملایمی را آغاز کنید، اما اول با پزشک مشورت کنید. با ۱۵ دقیقه ورزش آرام و مداوم شروع کنید، مثل پیاده روی برای سه مرتبه در هفته. سپس آن را تا ۳۰ دقیقه و برای ۵ تا ۷ مرتبه در هفته افزایش دهید. توجه داشته باشید که هنگام ورزش به نفس نفس زدن نیفتید که نتوانید گفتگو کنید، نمی خواهیم فشاری غیرضروری به قلب تان وارد کنید یا دمای بدنتان بیش از حد گرم شود. جلوگیری از افزایش بیش از حد گرمای بدن از اهمیت بسزایی برخوردار است، زیرا این مسئله می تواند تاثیرات نامطلوبی بر جنین تان داشته باشد. زیرا شما می توانید با تعرق دمای بدنی خود را تنظیم کنید، اما جنین نمی تواند چنین کاری را انجام دهد. به یاد داشته باشیم که هدف از انجام حرکات ورزش مقابله با خطراتی مثل افزایش فشار خون و افزایش سلامت قلب است، نه از دست دادن وزن.
4) برای زایمان خود انعطاف پذیر باشید. اگر می دانید که با خطر بیشتری برای پیچیدگی های زایمانی روبرویید، پافشاری برای زایمان دلخواه تان واقعا ارزشش را ندارد. مطمئنا پزشکتان بهترین روش و ایمن ترین نوع زایمان را به شما پیشنهاد می دهد. بنابراین در درجه اول ایمنی فرزندتان را در نظر داشته باشید.

رفتاری مثبت
در حالی که نباید هنگام بارداری رژیم گرفت، ولی روش هایی وجود دارد که می توانید با استفاده از آنها عادات تغذیه ای خود را بهبود بخشید. استفاده از رژیمی سرشار از غلات کامل (سبوس دار)، میوه ها، سبزیجات و لبنیات کم چرب به کاهش فشار خون و وزن اضافه کمک می کند. برای کنترل کلسترول، خوراکی های سرشار از فیبر میل کنید. هنگام پخت و پز از روغن زیتون استفاده کرده و برای کسب اسیدهای چرب امگا۳ مغزها (آجیل آلات) نوش جان کنید. این پیشنهادات تغذیه ای (بدون محاسبه وزن مقدار مصرفی و کیلوژول {انرژی}) شروع خوبی در مسیر سلامتی بهتر است.
1) صبحانه
- کاسه ای از غلات پخته شده همراه با تکه هایی از موز یا سیب و دارچین.
- تکه ای از نان تست (از غلات کامل) همراه با یک قاشق چایخوری از کره گیاهی، آوواکادو له شده و عصاره لیمو.
- املت تخم مرغ با قارچ، گوجه فرنگی و فلفل دلمه ای روی نان تستی از غلات کامل.
2) نهار
- سالاد با سینه مرغ یا بوقلمون و نان تست گندم سیاه (چاودار).
- سالاد ماهی با تکه ای از نان با غلات کامل.
- اگر در رستوران محل کارتان غذا می خورید، برگر و سالاد (بدون چیپس).
3) شام
- ماکارونی با گوشت چرخ کرده بدون چربی همراه با سس گوجه فرنگی.
- سینه مرغ کبابی با سبزیجات پخته.
- کلم، فلفل دلمه ای، قارچ، پیاز، نخود سبز، گل کلم یا هر سبزی تفت داده شده. برای روزهایی که گوشت نمی خورید، یک وعده را با نخود یا لوبیای پخته سپری کنید.
4) میان وعده ها
- سالاد میوه ها و ماست.
- یخ در بهشت ساخته شده از ماست، شیر کم چرب و میوه ها.
- هویج، گوجه فرنگی و خیار با هوموس.

منبع: نی نی پلاس