عوامل متعددی بر چگونگی تجربه شما از زایمان نقش آفرینی می کنند، در ادامه چهار عامل اصلی که بر شدت و مدت زمان زایمان تاثیر مستقیمی دارند را مورد بررسی قرار می دهیم.

مسیر خروجی
جنین برای خروج از رحم وارد یک گذرگاه می شود. این گذرگاه از کانال زایمان، بازشدگی دهانه رحم و استخوان لگنی تشکیل شده است. طی اولین مرحله زایمان، اولین مکانی که جنین از آن عبور می کند، دهانه رحم است که برای خارج شدن سر نوزاد گشوده و باز می شود. زمانی که جنین وارد واژن می شود با لایه های پوستی بسیاری برخورد می کند. بعد از آن مجرای واژن باز می شود تا سر نوزاد در آن قرار گرفته و مسیر خروجی را طی کند. در حالی که جنین به سمت پائین حرکت می کند، باید از استخوان لگنی نیز عبور کند.
برخلاف اعتقاد معمول، استخوان لگن در هنگام زایمان پیوند چندان قدرتمندی ندارد و اندازه و شکل آن تغییر می کند. در واقع سه استخوان لگن بوسیله اعضایی با قابلیت کششی به هم متصل شده اند که آنها را بافت ارتباطی یا رباط ها می نامند. هورمون های بارداری باعث شل شدن و قابلیت کششی این رباط ها شده و این توانایی را به استخوان های تان می دهد که در هنگام زایمان بصورت جداگانه حرکت کنند.
بنابراین هنگام زایمان با قرار گرفتن در وضعیت مناسب به جنین اجازه حرکت از بین این استخوان ها داده می شود. بنابراین طی و زایمان، قرار گرفتن در وضعیت های ایستاده و راه رفتن، این عمل را تسهیل می کند.

مسافر
جنین شما مسافر است. اندازه و جهت قرار گرفتن جنین در رحم به طرق گوناگون بر زایمان تاثیر می گذارد. در واقع توانایی جنین در چرخش و پائین آمدن در زمان انقباضات رحمی بر سرعت زایمان تاثیرگذار است.
در صورتی که جنین تصمیم بگیرد که چانه اش را به سینه خود بچسباند، همه چیز به خوبی پیش می رود. در بعضی از مواقع جنین تصمیم می گیرد سرش را بلند کند، در این صورت، وضعیت ورود او به گذرگاه تغییر می کند و خروج از رحم برای او مشکل می گردد. بهترین موقعیت قرارگیری جنین برای عبور آسان از میان استخوان های لگن، وضعیت چانه چسبیده به سینه و غلت خوردن به سمت خارج از رحم است. به همین دلیل توصیه می شود که در هفته های انتهایی بارداری حتما با ستون فقراتی مستقیم بر روی صندلی بنشینید و استخوان لگنی خود را به سمت جلو متمایل کنید. این عمل باعث می شود جنین تان راحت تر وارد استخوان لگنی شود. این وضعیت باید طی زایمان نیز حفظ شود.

توان و قدرت
رحم شما مانند موتوری است که به شما قدرت کافی برای زایمان را می دهد. رحم به منظور باز کردن گردنه رحم با قدرت از بالا منقبض می شود (انقباضات در پائین رحم ضعیف تر میشوند). قدرت و تناوب این انقباضات نقش مهمی در پیشرفت زایمان شما دارد. انقباضات مداوم و با قدرت، گردنه رحم را سریع تر و موثرتر از انقباضات ضعیف و با فواصل طولانی باز می کند. قسمت بالای رحم با هر انقباضی ضخیم تر می شود، این عمل قدرت کافی برای فشار آوردن به جنین برای ورود به کانال زایمان را فراهم می آورد. وضعیت و توانایی شما در حفظ آرامش و تنفس صحیح بین انقباضات، باعث افزایش قوای رحم شما می شود و زایمان را ساده تر می کند.

وضعیت روانی
احساس شما در نتیجه زایمان تاثیر می گذارد. احساسات شما می تواند بر زایمان و تحمل درد تاثیر گذارد. به طوری که مقاومت در مقابل انقباضات، زایمان را طولانی تر و غیر قابل تحمل تر خواهد ساخت. گرچه حفظ آرامش در این مراحل دشوار و چالش برانگیز سخت است، اما با حفظ آرامش مدت زایمان سریع تر طی خواهد شد. شل کردن ماهیچه هایی که در امر زایمان نقش مستقیمی ندارند، شما را در ذخیره انرژی برای تحمل استرس ها و درد زایمان تواناتر می کند. استفاده از روش های آرامش بخش و قرار گرفتن در وضعیت مناسب، می تواند تاثیر مثبتی بر وضعیت روانی شما داشته باشد و در نتیجه زایمان مثبتی را موجب شود. این را به یاد داشته باشید که آگاهی قدرت است. پس آگاهی خود را در مورد شرایطی که در آن قرار دارید و از آنچه پیش روی شماست، بالا ببرید.
آیا نگران این هستید لگن تان کوچک تر از آن باشد که بتوانید فرزندتان را بطور طبیعی زایمان کنید! در واقع گنجایش واقعی لگن فقط طی زایمان مشخص می گردد، زیرا این ناحیه انعطاف پذیر است و طی زایمان شکل عوض می کند.
لگن ناحیه ای استخوانی است که از طریق آن وزن بدن به نواحی انتهایی پخش می گردد. لگن خانم ها از پیش برای عبور بچه طراحی شده است. این عضو از چهار استخوان ساخته شده است که به یکدیگر می پیوندند، تا مجرایی را شکل بخشند که تولد بچه را مجاز می سازد.
در دوران بارداری تحت تاثیر هورمون ریلکسن بافت پیوندهای لگنی تا حدودی نرم و کشیده می شوند. این عمل باعث نرمی و ایجاد کمی فاصله در استخوان های جلویی لگن می شود و در نتیجه عبور سر بچه از میانه لگن را مجاز می سازد. در بخش انتهایی بارداری فشار بسیار زیادی بر پیوندهای مفاصل خاجی-خاصره ای وارد می شود که معمولا به شکل درد پائین پشت ظاهر می شود.
در زایمان طبیعی سر بچه اولین بخشی است که وارد مجرای لگنی می شود، سپس از میان بخشی از لگن به نام حفره یا لگن میانی حرکت خود را ادامه می دهد و سرانجام از بخش خروجی به بیرون رهسپار می گردد.

شکل لگن
لگن بر اساس شکل ورودی اش به چهار دسته تقسیم بندی می شود.
- لگن زنانه (gynecoid) که حدودا در ۴۱٪ از بانوان دیده می شود و بهترین لگن برای زایمان طبیعی می باشد.
- لگن مردانه (android) که حدودا در ۳۳٪ بانوان سفید پوست و ۱۶٪ سیاه پوستان دیده می شود. لگن مردانه قیفی شکل است و خروجی تنگی دارد و احتمالا بچه را مجبور می کند که در وضعیت پشت به پشت مادر وارد لگن شود.
- لگن میمونی (anthropoid) که حدودا در ۲۴٪ بانوان سفید پوست و ۴۱٪ سیاه پوستان دیده می شود. این لگن دراز، باریک و بیضی شکل است. در این نوع لگن نیز احتمالا بچه مجبور می شود که در وضعیت پشت به پشت مادر وارد لگن شود. این وضعیت های جنینی معمولا به زایمانی طولانی تر و تولدی منجر می گردد که احتمالا مستلزم مداخلات یا حتی سزارین باشد.
- لگن پهن (platypelloid) که فقط در ۲٪ بانوان دیده می شود.
بنابراین اندازه و شکل لگن تان مهم است، زیرا شکل لگن در مدت زمان زایمان و احتمال استفاده از ابزارهای کمکی زایمان و امکان عبور بچه از کانال زایمان تاثیر بسزایی خواهد داشت. اگر مادر از گذشته در ناحیه لگنی مشکلی داشته باشد یا بچه درشت اندام باشد، زایمان طبیعی با مشکل مواجه خواهد شد، در غیر این صورت معمولا مورد دیگری وجود ندارد که زایمان واژنی را غیر ممکن کند.

لگن در زایمان
فقط طی زایمان است که لگن به اندازه حداکثری خود باز می شود، و پیش از شروع زایمان، می توان مشخص کرد که میزان باز شدن لگن تا چه اندازه پیشرفت خواهد کرد. با راست قامت ایستادن به جاذبه زمین کمک می کنید، تا بچه را به سمت پائین لگن روانه سازد و با چمباتمه نشستن، استخوان های بزرگ ران به عنوان اهرمی کار می کند که لگن را برای باز شدن می کشد، در نتیجه قوس شرمگاهی باز می شود. استخوان دنبالچه نیز به سمت پشت رفته و راه را باز می کند و مسیر برای عبور بچه هموار می گردد.

منبع: نی نی پلاس