واریس از جمله بیماری هایی است که علاوه بر ظاهر ناخوشایندی که به پوست شما می دهد گاهی آزار دهنده و دردناک است. این مشکل برای خانم ها در دوران بارداری شیوع بیشتری دارد. دلیل بروز آن هم تغییرات هورمونی است که روی قطر دیواره رگ ها تاثیر گذاشته و سبب نازکی آنها می شود.
به طور کلی 2/1 بانوان از مشکلات عروقی رنج می برند و این مسئله با علائمی نظیر سنگینی پاها، تورم و حتی واریس همراه است. مصرف داروهای جلوگیری از بارداری، بارداری و یائسگی همگی خطر بروز مشکلات عروقی را بیشتر می کنند. البته سبک زندگی نیز در این میان بی تاثیر نیست. ایستادن های طولانی مدت یا نشستن های مداوم در بروز واریس نقش دارند.

چرا در بارداری خطر ابتلا به واریس بیشتر می شود؟
در درجه اول تغییرات هورمونی دخیل است. اما در دوران بارداری، نه تنها میزان ترشح هورمون ها افزایش می یابد، بلکه شبکه های عروقی و سلول های خونی بیشتری هم ساخته می شود که به دیواره رگ ها فشار آورده و سبب پارگی آنها می شود. از سوی دیگر با بزرگ شدن رحم، فشار بیشتری به لگن و پاها وارد می شود و این فشارها به اتساع عروق افزوده و احتمال ابتلا به واریس را افزایش می دهد.

برای پیشگیری چه می توان کرد؟
در خانم هایی که قبل از بارداری علائم مشکلات عروقی وجود داشته است، احتمال بروز واریس بیشتر است. تعدد بارداری یا بارداری دوقلوها نیز این احتمال را افزایش می دهد. برای پیشگیری ۲ توصیه کلی وجود دارد: اگر قبل از بارداری مشکل عروقی نداشته اید، محتاط باشید. مثلا حمام خیلی گرم یا حمام آفتاب نگیرید. اما اگر زمینه ابتلا به این مشکل را دارید سعی کنید علائم را تسکین داده و از تشدید آنها پیشگیری کنید. برای این منظور باید مراقب اضافه وزنتان باشید، برای مدت طولانی در یک وضعیت ثابت نمانید، از منابع گرمایی دور باشید، زیاد سر پا نیاستید یا برای طولانی مدت ننشینید. پاهایتان را روی هم نیاندازید و کفش پاشنه دار بالای ۳ سانت نپوشید. هنگام خواب پاها را کمی بالاتر از سطح زمین قرار دهید و از پایین به بالا آنها را ماساژ دهید. از جوراب های مخصوص واریس استفاده کنید و مصرف حداقل 5/1 تا ۲ لیتر آب را هم فراموش نکنید. اگر با این وجود علائم واریس شدید شد، صبور باشید زیرا در ۶۰ درصد موراد مشکل بعد از زایمان رفع می شود. اما اگر این مسئله پس از گذشت ۶ ماه از زایمان بهبود نیافت با متخصص مربوط مشورت کنید.

آیا واریس ارثی است؟
بله. زمینه ارثی و ژنتیکی نیز در بروز واریس دخالت دارد. در صورتی که هر ۲ والد مبتلا به واریس باشند، احتمال بروز این بیماری در کودک ۹۰ درصد خواهد بود. در صورتی که دختری مادرش مبتلا به واریس است، بهتر است به منظور پیشگیری قبل از بارداری با متخصص مشورت کند.

آیا تغذیه نقشی در پیشگیری دارد؟
هدف اصلی پیشگیری از بروز تورم، احتباس آب و تقویت دیواره عروق است. برای این منظور باید از مصرف مواد غذایی چرب و شور بویژه گوشت های پرچرب و صنعتی خودداری کرد. مواد غذایی شیرین و تصفیه شده نیز برای افراد مبتلا به واریس مضر است. برای تقویت دیواره عروق نیز مصرف ویتامین c که در میوه و سبزیجات تازه بویژه پرتقال، گریپ فروت، انبه، کیوی و میوه های سرخ، فلفل قرمز، گوجه و بروکلی موجود است و مصرف ویتامین e که در اسفناج، کلم سبز، مارچوبه، آواکادو، موز و میوه های خشک موجود است، توصیه می شود. ماهی نیز چون غنی از امگا ۳ است ۲ یا ۳ مرتبه در هفته باید مصرف شود.

آیا به کمک تمرینات ورزشی می توان از واریس پیشگیری کرد؟
بله، البته فعالیت هایی با شدت متوسط مثل پیاده روی آرام حداقل ۳۰ دقیقه در روز، شنا، یوگا و دوچرخه سواری می تواند موثر باشد.
چه موقع باید به متخصص مراجعه کنیم؟
وقتی واریس دردناک می شود و جلوی کارهای معمول روزانه مثل پیاده روی را می گیرد باید به متخصص مراجعه و درمان را آغاز کرد.

واریس چه خطراتی در پی دارد؟
"زخم واریسی" و "فلبيت" از عوارض این مشکل است. فلبیت در واقع به تشکیل لخته خونی گفته می شود که می تواند سبب گرفتگی عروق شود. زخم واریسی نیز به تغییرات پوستی در ناحیه مچ پا اطلاق می شود. فردی که سال ها مبتلا به واریس باشد، پوستش در ناحیه مچ پا کم کم قهوه ای می شود که علامت ضعیف شدن بافت این ناحیه است. وقتی بافت ضعيف شد زخمی بروز می کند که بهبود آن ماه ها طول می کشد. بنابراین قبل از بروز این زخم باید به متخصص مراجعه کرد.

درمان واریس چیست؟
این مسئله به نوع واریس و محل آن بستگی دارد. اولین درمان تزریق "اسکلروزان" در واریس است که سبب کاهش علائم می شود. روش دیگر شامل مجموعه ای از درمان هاست که زیر نظر پزشک انجام می شود و شامل استفاده از منابع نوری، برق یا سرما درمانی است. درمان جراحی نیز وجود دارد و شامل برداشتن عروق واریسی می شود. درمان به کمک لیزر نیز پیشنهاد می شود، اما چندان موثر نیست.

منبع: نی نی پلاس