اگر به تازگی صاحب نوزاد نارسی شده اید، احتمالا ذهنتان درگیر انواع نگرانی ها و سوالات مختلف شده است. ولی بهتر است خیلی نگران نباشید، چرا که با گذشت چند هفته به آنچه نیاز دارد و چگونگی مراقبت از فرزندتان عادت می کنید. البته مواری وجود دارد که آگاهی از آنها نگهداری و مراقبت از نوزادان نارس را تسهیل می کند.

1) شما تنها نیستید
شاید تولد زودهنگام فرزندتان باعث نگرانی شما شده باشد، ولی بهتر است بدانید که مادران بسیاری در وضعیتی مشابه شما قرار دارند. این اتفاق یک مسئله نادر نیست و خوشبختانه امروزه اکثر بیمارستان ها برای پشتیبانی و حمایت از چنین نوزادانی به خوبی مجهز و آماده هستند. بخش مراقبت های ویژه از نوزادان نارس تمام آن چیزی که مورد نیاز است را ارائه می کند و اکثر بیمارستان برای مراقبت از فرزند کوچولوی شما و نیازهای ویژه او تجربیات فراوانی دارند.

2) احتمالا با مشکلی مواجه نخواهید شد
با تشکر از پیشرفت های فزاینده علم پزشکی، بیش از ۹۰ درصد از بچه های متولد شده با وزن ۸۰۰ گرم، زنده مانده اند. به عنوان قانونی عمومی، هر چه بچه کوچک تر و سن بارداری او کمتر باشد، احتمال بروز پیچیدگی ها بیشتر خواهد بود.

3) ظاهری متفاوت و نابالغ
احتمالا اندازه و ظاهر نحیف نوزادتان شما را شوکه کند. چرا که او بسیار کوچک تر از انتظار شماست و سرش نسبت به بدنش کمی بزرگتر خواهد بود. زیرا نوزادان نارس، زیر پوستشان لایه چربی ندارند چراکه جنین ها این لایه چربی را در هفته های آخر بارداری کسب می کنند. همچنین امکان دارد رنگ پوست فرزندتان نیز سرخ و شفاف باشد و براساس سن بارداری، نواحی متفاوتی از بدنش تکامل پیدا نکرده باشد، مثلا برخی هنوز ناخن ندارند یا اندام تناسلی آنان نابالغ به نظر رسد.

4) اندازه مهم است
عموما بچه های متولد شده در ۲۶ هفتگی یا پس از آن، شانس بیشتری برای زنده ماندن دارند، چراکه شانس زنده ماندن نوزادان نارس بر اساس زمان تولد آنان افزایش می یابد. این نوزادان بسیار کوچک ترند و فرصت کمتری برای رشد داشته اند و احتمالا به دوره درمان طولانی نیاز خواهند داشت. عوامل موثر دیگر عبارتند از، اندازه، بلوغ اعضاء بدنی (خصوصا شش ها)، عفونت یا دیگر مشکلات پزشکی.

5) فرزندتان به شما نیاز دارد
همگی نوزادان به ویژه بچه های نارس با تماس مادر رشد بهتری خواهند داشت. به گفته دکتر "ولما لوب" متخصص آموزش کلینیکی، نگه داشتن فرزند نارس روی سینه مادر به ثبات علائم زیستی، افزایش میزان هوشیاری و موفقیت شیردهی پستانی و برقراری پیوند کمک می کند.
براساس وضعیت پزشکی فرزندتان احتمالا می توانید او را شیردهی کنید یا او را در آغوش بکشید، حتی هنگامی که او به دستگاه متصل باشد. با پزشکتان مشورت کنید که آیا می توانید این کار را انجام دهید یا خیر. حتی اگر نتوانید فرزندتان را در آغوش بکشید، می توانید او را لمس کنید و نوازش بدهید. فرزندتان به عشق و تماس شما محتاج است. بنابراین سعی کنید، تا جایی که می توانید در مراقبت از فرزندتان درگیر باشید. دست تان را به خوبی پاکیزه کنید و اگر کارکنان بخش چنین اجازه ای به شما می دهند بازو و پاهای فرزندتان را به آرامی نوازش کنید.

6) بخش مراقبت های ویژه
فرزندتان در بخش مراقبت های ویژه از نوزادان نارس پذیرش می شود، مکانی که برای مراقبت های ضروری از نوزادان نارس تجهیز شده و فرزندتان تحت نظارت دقیق متخصصین پزشکی قرار می گیرد. شاید در ابتدا از دیدن تجهیزات پزشکی و نور کم این محیط احساس خوبی نداشته باشید، اما مطمئنا این محیط بهترین مکان برای فرزندتان خواهد بود.
مشاهده اتصال فرزند کوچکتان به لوله ها و سیم های مختلف دشوار است، اما آگاهی از این نکته که تمامی این موارد برای تغذیه و کنترل علائم حیاتی، تنفس و دمای بدنی او ضروری است باعث آرامش شما می گردد. اینکه نوزادتان زمان زیادی را در بیمارستان طی کند، چیز غیر معمولی نیست، زیرا اکثر این نوزادان تا حدود موعد اصلی زایمان خود در بیمارستان می مانند. عواملی که در زمان ترخیص آنها از بیمارستان موثر است عبارتند از، توانایی او برای تنفس بدون کمک، تغذیه بدون مشکل او از پستان یا شیشه شیر و توانایی ثابت نگه داشتن دمای بدنی است.

7) نوزادان نارس نیازهای ویژه ای دارند
به این علت که آنان چربی کمی در بدن خود دارند و کاملا بالغ نشده اند، نوزادان نارس برای حفظ دمای بدنی خود با مشکل روبرویند. بنابراین آن محفظه مخصوص برای گرم و ثابت نگه داشتن دمای بدنی آنان ضروری خواهد بود.
نیاز مهم دیگر بچه های نارس تغذیه است. آنها خیلی سریع رشد می کنند، بنابراین احتیاجات تغذیه ای آنان نیز نسبتا زیاد است، اما سیستم گوارشی آنها تکامل نیافته است و برخی از آنان قادر نیستند که مستقیما بمکند یا حتی از شیشه شیر بنوشند.
به همین علت است که گاهی شیر را از طریق لوله به او می رسانند. برای شیردهی فرزندتان از شیر خودتان در آغاز، باید شیرتان را بدوشید، تا او بتواند این ماده حیاتی را از طریق لوله دریافت کند. اگر بر دوشیدن شیر و تغذیه او با شیر مادر پافشاری کنید، قدرت تولید شیر خود را حفظ خواهید کرد و وقتی فرزندتان به اندازه کافی قوی و بالغ شد و توانایی مکیدن را بدست آورد، می توانید او را شیردهی کنید.
اگر نمی توانید او شیردهی کنید، نترسید، چراکه فرزندتان با شیر خشک مخصوص نوزادان نارس تغذیه خواهد شد.

8) امکان بروز مشکلات پزشکی نیز وجود دارد
گرچه طی دهه های گذشته تکنولوژی به خوبی پیشرفت کرده است، ولی این نوزادان در محیطی قرار دارند که با محیط طبیعی رشدشان (رحم مادر) فاصله بسیاری دارد. یک نوزاد نارس معمولا طی ۷۲ ساعت اول، وضعیت بسیار خوبی را پشت سر می گذارد ولی ناگهان ظاهرا پس رفت می کند و پیچیدگی ها پدیدار می گردد. این رخدادی متداول است، اما برای والدین بسیار ترسناک است. چالش هایی که یک نوزاد نارس در معرض آن قرار دارد، عبارتند از، بی ثباتی زیستی که شامل نوسان در فشار خون، یک دوره احتمالی از آپنه و مشکلات تنفسی (نیاز اضافی برای اکسیژن) است.
پیچیدگی های احتمالی دیگر شامل، گسترش خونریزی مغزی، ريتنوپاتی (آسیب به شبکه چشم) نوزاد نارس،pda (سوراخ بسته نشده ای در قلب) و پیچیدگی هایی مرتبط با تغذیه.

9) فرزندتان به شیوه ای متفاوت رشد می کند
فرزندتان را با بچه دوستانتان و همسالان خود مقایسه کنید، زیرا نقاط عطف رشدی نوزادان نارس نسبت به بچه هایی که دوره کامل را سپری کرده اند، متفاوت است. وقتی شاهد چگونگی رشد فرزندتان هستید، به سن واقعی او فکر نکنید، به سنی فکر کنید که اگر او در موعد زایمانش به دنیا می آمد، در آن سن قرار داشت. برای انجام این کار، سن فرزندتان را از زمان تولدش در نظر بگیرید (تولد واقعی)، و مدتی را که زودتر به دنیا آمده است، از آن کم کنید. برای مثال، یک بچه هشت ماهه که هشت هفته زودتر به دنیا آمده است، سن درست او شش ماه است. فرزندتان هنگامی به نقطه عطف خود خواهد رسید که به سن درست خود برسد، بنابراین چنین بچه هشت ماهه ای، حدود شش ماهگی در سن درست خود، نشستن را شروع می کند.

10) مراقب خودتان نیز باشید
کاملا طبیعی است که خود را در چرخ و فلکی احساسی قرار گرفته اید، عصبانیت، افسردگی، ناتوانی یا گناه. به همین علت، مهم است که از پشتیبان مناسبی برخوردار باشید. درباره آنچه احساس می کنید، با نرس بخش مراقبت های ویژه از نوزادان نارس گفتگو کنید یا با مادرانی که شرایط مشابهی با شما را تجربه می کنند، گفت و گو کنید. به یاد داشته باشید که اکنون فرزندتان بیش از هر زمان دیگر به شما نیاز دارد و جهت تامین بهترین شانس ممکن برای او، باید اول مراقب خودتان باشید.

منبع: نی نی پلاس