بارداری دوره ای است که بدن با تغییرات هورمونی بسیاری مواجه می گردد و باعث بروز تغییرات متعددی در بخش های مختلف بدن می گردد، مثل تغییراتی در پوست، ناخن، موها یا حالات احساسی و عاطفی و ... بنابراین بهتر است نگاهی دقیق تر به مسبب این تغییرات فیزیکی و احساسی دوران بارداری داشته باشیم تا از آنچه درون بدنتان رخ می دهد آگاهی بیشتری کسب کنید.
هورمون ها بوسیله دستگاه غدد درون ریز یا "اندوکرین" تولید می شوند. این غدد مجاری ترشحی ندارند و ترشحات خود را مستقیما به داخل جریان خون می ریزند، این ترشحات را هورمون می گویند. در اینجا نام و عملکرد غدد داخلی بدن را به طور مختصر برایتان بیان می کنیم.
سیستم اندوکرین (یا هورمونی) برای آماده سازی بدن شما در دوران بارداری و سپس ایمن نگه داشتن فرزندتان تا ۴۰ هفته از حاملگی، تغییرات پیچیده ای را اجرا می کند.
اولین گام این تغییرات پیش از لقاح جنین روی می دهد، آن هم زمانی که هورمون های تحریک کننده غدد جنسیluteinising hormone) ) و هورمون محرک فولیکول(follicle stimulating hormone) در غده هیپوفیز مغز آزاد می شود. هورمون محرک فولیکول به یکی از فولیکول ها (کیسه های کوچک داخل تخمدان ها که حاوی تخمک هاست) در یکی از تخمدان ها می گوید که تخمکی را به حد بلوغ برساند، آن هم پیش از اینکه هورمون های محرک غدد جنسی باعث پارگی فولیکول شود. به این ترتیب، تخمک به سمت پایین و به درون لوله فالوپ روانه می شود و در انتظار برخورد با اسپرم برنده و خوش شانس می نشیند.

HCG
کوریونیک گونادوتروپین انسانی HCGHUMANCHORIONICGONADOTROPIN

اکنون تخمک بارور شده، خود را در رحم جایگزین و شروع به تقسیم کردن خود به جنین و جفت می کند. از این پس بخشی که به جفت تبدیل شده است ترشح HCG را آغاز خواهد کرد. جفت تازه شکل گرفته تولید اکثر هورمون های دیگر بارداری را نیز به عهده می گیرد.
کار اصلی هورمون HCG تحریک و ترکاندن کیسه فولیکولی است تا استروژن و پروژسترون بیشتری رها شود. HCG در ادرار و خون یافت شود و همان چیزی است که خط دوم آزمایش بارداری ادراری را رنگی می کند. دکتر پریمیلا نایدو، متخصص زنان و زایمان، می گوید: میزان HCG در هر ۴۸ تا ۷۲ ساعت دو برابر می شود و در ۸ تا ۱۱ هفتگی به اوج خود می رسد. سپس به سرعت کاهش می یابد و میزان آن در ادامه زمان بارداری ثابت می ماند. به همین دلیل از میزان HCG برای تخمین احتمالی زمان بارداری هم استفاده می شود، اما تصویربرداری اولتراسوند (سونوگرافی) هفته پنجم تا ششم بارداری تاریخ دقیق تری از سن بارداری را نشان می دهد. البته درمان های باروری می تواند میزان HCG بدن را افزایش دهد.
چنین پنداشته می شود که هورمون HCG باعث بروز احساس ناخوشی در اوایل بارداری است. پزشکان فرض می کنند که کاهش HCG پس از سه ماهه اول بارداری باعث بهبودی حالت تهوع در بسیاری از بانوان می شود. این هورمون هم چنین باعث تکرر ادرار نیز می شود، زیرا این هورمون خون بیشتری در کلیه ها به جریان می اندازد و موجب می شود کلیه ضایعات را سریع تر از آنچه قبلا انجام می داده، تصفیه کند. این هورمون سیستم ایمنی شما را نیز تحت تاثیر قرار می دهد (تا این که بدنتان جنین در حال رشد را واپس نزند)، یعنی در این دوران آسان تر بیمار می شوید. و به همین علت برای بانوان باردار واکسن آنفولانزا توصیه می شود.

پروژسترون
بارداری به پروژسترون نیازمند است و به روشی بسیار هوشیارانه عمل می کند تا برای مستاجر کوچک داخل بدنتان وضعیت آسوده تری را فراهم سازد. در حقیقت، پروژسترون تمامی بدنتان را نرم، آرام و ضخیم می سازد. این هورمون هم چنین از انقباض رحمتان برای خارج ساختن جنین جلوگیری می کند. پروژسترون لایه های رحمی را ضخیم می سازد و به مایعات اجازه عبور از آن را می دهد و جریان مواد مغذی به جنین را فزونی می بخشد. این هورمون دیواره های لگن و دریچه مخاطی را تقویت می کند تا از بچه درون رحم حفاظت شود. پروژسترون به شل شدن پیوندها و رباط ها در آمادگی برای پذیرایی از جنین و زایمان کمک می کند. دکتر نایدو می گوید: آرامش بافت های ارتباطی، علت اکثر پشت درد بانوان باردار است. این هورمون به همراه هورمون استروژن پستان ها را برای شیردهی آماده می سازد.
از لحاظ نظری، پروژسترون با حمله به تهدیدات سلول های خطرناک در رحم، آنان را دفع می کند. پروژسترون از بچه مراقبت می کند، اما گاهی مجاری گوارشی مادر را نیز مختل می سازد. ماهیچه های تنبل و بدون انقباض باعث یبوست می شود.
بنابراین سوء هاضمه در بارداری معمول است. پروژسترون هم چنین مسئول آبریزش بینی است که برخی از بانوان دچار آن می شوند. در عفونت های کلیوی و تار دیدن نیز مقصر است. آه...
هم چنین شما را چاق می کند (خب، به عنوان ذخایری برای بچه در حال رشد، پروژسترون مشوق تجمع چربی در مادر است). میزان پروژسترون بدنتان به افزایش خود تا پایان دوره بارداری ادامه می دهد. سپس میزان آن به سرعت کاهش می یابد، رحم می تواند انقباض های خود را شروع کند و فرزند متولد شود.

استروژن
با آماده سازی وضعیت بدن برای حمایت از بارداری، وظیفه استروژن آغاز می شود. استروژن مواد مخاطی دهانه رحمی را نازک می کند، تا اسپرم بتواند به سادگی وارد لوله های فالوپ شود (پس از باروری، پروژسترون دریچه مخاطی را دوباره بازسازی می کند و لایه های رحمی را نیز به حالت ضخیم و اسفنجی بازمی گرداند، تا اینکه تخمک بارور شده شانس بهتری داشته باشد تا خود را جایگزین سازد. هوشیارانه است، این طور نیست؟)
در حقیقت، انواع متفاوتی از استروژن وجود دارد، اما استروژن بارداری به شدت همان کاری را می کند که پروژسترون انجام می دهد. این هورمون باعث بزرگ شدن رحم، پستان ها، مجاری پستانی و واژن می شود و پیوندهای لگنی را آرام می سازد.
اثر جالب دیگر استروژن در این دوران این است که برای آسان تر شدن زایمان به مفاصل لگن مادر حالت ارتجاعی می بخشد. استروژن تضمین می کند که جریان خون رحمی مطلوب است و لایه های رحمی را سالم نگه می دارد. چون استروژن جریان انتقال خون به بافت مخاطی را فزونی می بخشد، این هورمون باعث گرفتگی بینی نیز می شود. استروژن یار خوش آب و رنگی است: این هورمون یا بارداری درخشان و زیبایی به شما اهدا می کند یا به نشانه بارداری لکه ای روی صورتتان به جا می گذارد. استروژن به رحم اجازه می دهد تا طی زایمان با شدت بیشتری منقبض شود و سرانجام پس از کاهش پروژسترون، به سرعت رحم را برای آغاز انقباض ها آماده می سازد.
استروژن و پروژسترون در تغییرات پیچیده شان شریک و به یکدیگر محتاجند: میزان پروژسترون کمی پس از ماه هفتم بارداری کاهش می یابد و در آمادگی برای زایمان استروژن به افزایش خود ادامه می دهد. گرچه استروژن است که میزان پروژسترون را تنظیم می کند. استروژن همچنین به گونه ای مستقیم تر از جنین محافظت می کند، نسبت به مراقبتی که پروژسترون انجام می دهد. استروژن به شش ها، کلیه ها، کبد و رشد و بلوغ اندام تولید مثلی و تنظیم تراکم استخوان های جنین یاری می رساند و از جنین ماده در برابر هورمون های نر (آندروژن ها) محافظت می کند.

منبع: نی نی پلاس