هنگام بارداری بدن شما برای پذیرایی از فرزند در حال رشدتان تحت فشار شدیدی قرار می گیرد. این مسئله نتایجی نیز در بر دارد که برخی چندان خوشایند نیستند. سوزش سر دل یکی از آن ناراحتی هاست.
معمولا آگاهی از اینکه چرا این ناخوشی ها در دوران بارداری رخ می دهد، تحمل آن را ساده تر می کند. نگران نباشید، روش هایی برای مدیریت این آتش درون وجود دارد. سوزش سر دل در هر زمانی از بارداری می تواند رخ دهد، اما معمولا در سه ماهه دوم و سوم شدیدتر است.
در واقع پروژسترون در هنگام بارداری به عنوان یک شل کننده عضلانی عمل می کند و موجب آرامش بافت های ارتباطی و ماهیچه ای می شود. در فرآیند هضم غذا، خوراکی از مری به سمت معده می رود و از بخش ماهیچه ای در انتهای مری به نام اسنفکتر می گذرد و سپس وارد معده می شود. در واقع اسفنکتر دریچه ی ورود غذا به معده است. هنگام غذا خوردن این دریچه باز می شود و غذا می تواند وارد معده شود، پس از آن، اسفنکتر بسته می شود تا اسید معده به سمت مری برگشت نکند. در دوران بارداری، پروژسترون سبب شل شدن ماهیچه ی اسفنکتر نیز می گردد و در نتیجه مقداری اسید به مری باز می گردد، به ویژه وقتی غذا زیاد می خورید یا در حالت خوابیده قرار می گیرید.
به علاوه، رحم در حال رشدتان نیز و وضعیت شکم را آشفته تر می سازد و فضای بیشتری را اشغال کرده و به دیگر اعضای شکمی مثل معده فشار می آورد. در همين اثناء عمل گوارش آرام و کند می شود، به طوری که غذای درون شکم را خمیر تر می سازد و به این ترتیب، جفت زمان بیشتری در اختیار دارد تا مواد مغذی ضروری برای رساندن به جنین را گردآوری کند. بنابراین، غذا برای مدت بیشتری در شکم می ماند. این عمل باعث احساس سوزش در میان بخش پایینی سینه می شود. این حالت مانند درد ضربه با چیز تیزی احساس می شود که از شکم به سمت بالا تا گلو گسترش یابد.

مراقب وعده های غذایی تان باشید
- حجم غذای خود را کم کنید
به دلایلی که گفتیم، اغلب حالت تهوع با سوزش سر دل همراه است. اگر دچار تهوع صبحگاهی هستید، احتمالا خوردن مقدار کمی غذا مشکلی به وجود نمی آورد. اما اگر اشتها دارید (همان طور که اغلب این چنین است) مواظب زیاده روی در خوردن و احساس پُری بیش از حد باشید. به جای سه وعده بزرگ در روز، پنج یا شش وعده کوچکتر را امتحان کنید. بهتر است، وعده های غذایی را از دست ندهید و غذا را خوب بجوید.
- آهسته بخورید
بلعیدن غذا (بدون جویدن) نیز باعث سوزش سر دل و سوءهاضمه می شود. پس با آرامش غذا بخورید و از وعده غذایی تان لذت ببرید. وقتی آرام غذا بخورید، در خوردن زیاده روی نخواهید کرد.
- مایعات را یک باره قورت ندهید، جرعه جرعه بنوشید
به جای نوشیدن یک لیوان بزرگ شیر با شام، بهتر است که آن را طی وعده غذایی تان جرعه جرعه بنوشید. به بیان دیگر، به جای اینکه نوشیدنی خود را در میان غذا خوردن بنوشید آنرا در فواصل وعده های غذایی بنوشید. شیر چون قلیایی است، تاثیر بسیار آرامش بخشی بر انتهای مری که به علت واکنش اسیدی در حال سوزش است، دارد. اما به علت ترکیبات پروتئینی آن، باعث تولید اسید بیشتری می شود. بنابراین، التیام کوتاه مدت، بعدا به تشدید مشکل منجر می شود.
- زنجبیل را امتحان کنید
برخی از بانوان متوجه شده اند که زنجبیل به صورت شربت، دمنوش یا بیسکویت ها می تواند به بهبودی این مشکل یاری رساند.
- پس از وعده غذایی بنشینید یا بایستید
پس از وعده غذایی پیاده روی لذت بخش داشته باشید یا برخی از کارهای منزل را انجام دهید. دراز نکشید و کاری انجام ندهید که مستلزم خم شدن باشد، زیرا این کار به بازگشت اسید به درون مری منجر می شود. کشش آرام بالا تنه سوزش سر دل را کاهش می دهد، زیرا مجاری گوارشی را رها و آرام می سازد. می توانید دست ها را بالای چهار چوب در بگذارید و این کشش را انجام دهید. این وضعیت را ۳۰ ثانیه حفظ کنید.
- خوابی معقول
پس از خوردن غذایی سنگین مستقیما روانه بستر نشوید. این راهکاری برای سوزش سر دل است. سعی کنید وعده غذایی اصلی تان را حداقل سه ساعت پیش از رفتن به بستر نوش جان کنید. حتی بهتر، است چند ساعت پیش از خوابیدن از مصرف مایعات نیز خودداری کنید. هنگام خواب شبانه سر و بالای قفسه
سینه را از بقیه بدن بالاتر نگه دارید. بسیاری از افراد مبتلا به بازگشت اسید معده از بالش هایی استفاده می کنند (بالش هایی نیمه متمایل که به آرامی بخش بالایی بدن را در سطحی بالاتر نگه می دارد)، تا اسید شکمی را در جای خود نگه دارد. حتی می توانید زیر پایه تخت آجرهایی قرار دهید تا قسمتی بالایی تخت کمی بالاتر قرار گیرد.
- آغازگران سوزش سر دل را شناسایی کنید
آنچه موجب سوزش سر دل یک خانم می شود، شاید برای خانمی دیگر آغازگر این مشکل نباشد. چربی، کافئین، شکلات، مرکبات و محصولات آن، خوراکی هایی هستند که آغازگر این مشکل هستند. پس در چنین شرایطی از این خوراکی ها پرهیز کنید. برخی از بانوان باردار می توانند غذاهای پر ادویه یا بشقابی از ماکارونی و گوشت قلقلی را بدون هیچ تاثیر ناخوشایندی نوش جان کنند. متاسفانه گاهی خوراکی هایی که ویار می کنید، باعث بدترین سوزش سر دل هستند. چای، قهوه و کشیدن سیگار (که باید به هر ترتیب از آنها دوری کنید) استاد ناراحت کردن شکم شناخته شده اند.
- لباس های گشاد بپوشید
پوشیدن لباس های تنگ فشار بیشتری را بر شکم تحت فشار شما وارد می آورد و احتمالا می تواند اوضاع را بدتر کند. برای رهایی از سوزش سر دل، لباس های گشاد مخصوص بارداران را بپوشید.
- وقتی ظاهرا هیچ ترفندی کارساز نیست
اگر دچار سوءهاضمه شدید هستید و تغییرات رژیم غذایی و شیوه زندگی تان در رفع آن کارساز نبود، احتمالا پزشک یا مامای شما برای کمک به التیام این مشکل دارویی پیشنهاد می کند. طی بارداری استفاده از چند داروی سوءهاضمه ایمن است. اما، پیش از مصرف خودسرانه هر دارویی، با پزشک، ماما یا پزشک داروساز مشورت کنید. داروهای ضد اسید حاوی کلسیم و منیزیم برای مصرف در دوران بارداری بی ضرر است. در حقیقت، کلسیم اضافی در ضد اسیدها برای مادر و فرزند خوب است. کلسیم ضد اسیدی طبیعی است.
کلسیم اسید اضافی شکمی را خنثی می کند و به عملکر موثرتر مجاری گوارشی یاری می رساند. مراقب باشید که کلسیم اضافی می تواند باعث یبوست شود. انواع داروهایی که معمولا برای سوءهاضمه و سوزش سردل هنگام بارداری تجویز می شود، عبارتند از ضد اسیدها و آلژینات ها.

آهن را در رژیم غذایی خود بگنجانید
حجم خون در هنگام بارداری تا 50 درصد افزایش می یابد. به این ترتیب، بدن به آهن بیشتری نیاز دارد. برای حصول اطمینان از کسب مقدار کافی آن، اسفناج، گوشت قرمز بدون چربی، سبزیجات با برگ های سبز تیره، نان ها از غلات کامل و لوبیا بخورید.
- ضد اسیدها
ضد اسیدها داروهایی اند که می توانند باعث بهبودی فوری از درد سوءهاضمه شوند. این داروها با خنثی کردن اسید در شکم کار می کند (اسید آن را کاهش می دهد)، تا دیگر لایه های پشتیبان سیستم گوارشی را ناراحت نکند. معمولا پزشک موادی بر پایه آلکالی (آنتی اسید) را توصیه می کند، مثل مالوکس یا شیر منیزیم. شاید يبوست و ناراحتی شما برطرف شود.
از مصرف بیش از حد ضد اسیدها باید پرهیز شود، خصوصا انواعی که حاوی آلومینیم هستند، زیرا آلومینیم می تواند برای جنین در حال رشد سمی باشد. ترفند ساده دیگر این است که مقدار کمی از "بیکربنات سودا" یا سدیم (جوش شیرین) در آب را امتحان کنید. این محلول باید سبب بهبودی شود، اما در مصرف آن زیاده روی نکنید. این محلول را در زمانی نزدیک به وعده غذایی خود مصرف کنید، زیرا این محلول اسید شکمی را رقیق می کند.
واقعیت:
درست همان طور که طی دوران عادت ماهیانه در اثر نوسان های هورمونی حالت احساسی تان دگرگون می شود، هنگام بارداری نیز این اتفاق می افتد. از ماه دوم بارداری به بعد باید در انتظار تغییرات هورمونی باشید.
- آلژینات ها
برخی از ضد اسیدها با نوع دیگری از داروها ترکیب شده اند که آنان را آلژینات می نامند. این مواد به بهبود سوءهاضمه در اثر برگشت اسیدی کمک می کند. آلژینات ها با ایجاد یک جداره از کف، روی محتویات شکمی را می پوشاند. این مواد جداره یا دیوارهای را شکل می بخشد که اسید شکمی را در شکم و دور از مری شما نگه می دارد.
- گزینه و اندازه ها
ضد اسیدهایی را می توانید بدون نسخه از داروخانه تهیه کنید. ولی حتما با پزشک داروساز مشورت کنید و بگویید باردارید و آن گاه بهترین را انتخاب کنید. مصرف ضد اسیدها و آلژینت ها فقط زمانی نیاز است که نشانه ها به سراغتان می آیند. در موارد دیگر، پزشک توصیه خواهد کرد که پیش از بروز نشانه ها، این داروها را مصرف کنید، مثلا پیش از غذا یا پیش از خواب.
تا زمانی که بیش از حد توصیه شده مصرف نکنید، استفاده از ضداسیدها و آلژینت ها در دوران بارداری ایمن است. راهنمای مصرف داروها را بخوانید: تا شیوه درست استفاده از آن را بدانید. تاثیرات جانبی آنتی اسیدها نادر است که اسهال و یبوست از آن جمله است.
اگر داروی ضداسیدی برایتان تجویز شد و از سوی دیگر مکمل های آهن هم مصرف می کنید، هر دو را همزمان استفاده نکنید. یعنی حداقل دو ساعت پیش از مصرف مکمل آهن، آنتی اسید را بخورید. اگر ضد اسیدها و آلژینات ها برایتان مفید نیستند، احتمال دارد پزشک درمان متفاوتی را تجویز کند تا اسید شکم شما را سرکوب کند. اگر به رغم تمام این کارها نشانه ها ادامه یافت، نزد پزشک خود بروید.

منبع: نی نی پلاس