اعتماد به نفس چیست؟
پیش از هر چیز اجازه بدهید با هم مروری بکنیم که اصلاً اعتماد به نفس چیست؟ ما معمولاً میدانیم که اعتماد به نفس چیست اما شاید نتوانیم آن را خیلی واضح بیان (تعریف) بکنیم. یعنی یک نفر را میبینید و میگویید که مثلاً سعید اعتماد به نفس ندارد و کافیه که آن لحظه از شما بپرسند که یعنی چی؟
شاید خیلی سخت بتوانید به این سوال پاسخ بدهد اما میدانید که فردی اعتماد به نفس دارد یا خیر اما نمیتوانیم تعریفی واضح از اعتماد به نفس بیان بکنیم.
اگر ما اعتماد به نفس داشته باشیم، واقعاً زندگی ما لذّت بخش میشود و فرصتهای خیلی زیادی را به دست میآوریم و خیلی از فرصتها را به سادگی از دست نخواهیم داد و مطمئناً موفقیتهای ما نیز زیاد خواهد بود.
حتماً این جمله را شنیدهاید که: موفقیت، موفقیت میآورد و یا زمانی که یک نفر وارد چرخه موفقیت میشود خارج شدن از آن خیلی ساده نیست و شخص اصطلاحاً روی غلتک میافتد و شخص موفقیتها را پشت سر هم درو میکند. امیدوارم همیشه در این موقعیت قرار بگیرد!
دوستان عزیز اعتماد به نفس را اگر بخواهم خیلی ساده تعریف بکنم میتوانم بگویم که:
«اعتماد به نفس، اطمینان از این است که بتوانیم یک کار را در حد استاندار مشخص انجام دهیم.»
این یک تعریف خیلی ساده است؛ یعنی من میخواهم یک کار را انجام بدهم، میدانم که میتوانم این کار را طبق آن استانداردهای مشخصی که در ذهن خودم دارم میتوانم انجام دهم. مثال عرض میکنم: من الان دارم یک قسمت از رادیو سخنرانی را ضبط میکنم و به توانمندیهای خودم اعتماد و اعتقاد دارم که در حد استانداردی میتوانم این کار را انجام دهم بنابراین اعتماد به نفس کافی در این زمینه را دارم اما کافیه که از من بخواهید که مثلاً روی یک بند راه بروم (تازه ارتفاع خیلی زیادی هم نداشته باشد و فقط یک متر بالای زمین باشد اما از من بخواهند که شروع کنم به روی بند راه رفتن!)
مطئناً من اعتماد به نفس این کار را ندارم و آنوقت من یک فرد بیاعتماد به نفس خواهم بود. در حقیقت میشود اعتماد به نفس را توانایی اقدام به جا بدون توجه به شرایط بیان کرد؛ یعنی شاید من خوب صحبت بکنم اما در زمان سخنرانی ممکن است نتوانم خوب صحبت بکنم. خب پس من اعتماد به نفس در این مورد ندارم.
دوستان عزیز توجه بکنید که اعتماد به نفس یک چیز ثابت نیست؛ یعنی ما نمیتوانیم بگوییم که یک فردی تماماً اعتماد به نفس دارد یا تماً اعتماد به نفس ندارد. در حقیقت این موضوع بسته به زمان مکان و اشخاص هست.
اجازه دهید چند مثال بزنم تا منظور من را دقیقاً متوجه شوید. یکی از دوستان من تعریف میکرد که در یکی از جلسات یک مشاوری دارند که این مشاور در خارج از ایران درس خواندهاند و در زمینه امور مالی فرد بسیار بسیار موثر هستند و جزو اساتید برتر در ایران به شمار میآیند و سر کلاسهای ایشان 300 یا 400 دانشجو حضور دارند و ایشان مطالب را به خوبی بیان میکنند. اما در جلساتی که مبلغ مالی بالا میرود این فرد استرس بسیار زیادی دارد، دستش میلرزد و نمیتواند کار را به خوبی انجام دهد و آن فرد ممکن است اعتماد به نفس صحبت کردن مقابل 400 نفر را داشته باشد اما در شرایطی که هزینه یا مبلغ قرارداد خیلی بالا باشد، آن شخص اعتماد به نفس خود را از دست میدهد.
یا یک مثال دیگر بزنم. یکی از دانشجویان من میگفت که: «من خیلی راحت میتوانم سخنرانی بکنم اما زمانی که خانمی که از او خواستگاری کرده بودم و جواب رد شنیده بودم در سخنرانی من حضور دارد، سخنرانی من خراب میشود.»
در حقیقت این دانشجوی من، این توانمندی را نداشت که در شرایط خاص بسته به افراد مختلف اعتماد به نفس خود را بروز بدهد و زمانی که آن شخص در سخنرانی حاضر میشد شروع میکرد به تپق زدن و پرت شدن حواس!
این یک تعریف کلی بود از این اعتماد به نفس اصلاً چیست اما میخواهیم گامهای کوچکی را برداریم که اعتماد به نفس خودمان را تقویت کنیم.
لازم است که چند نکته را خدمت شما عرض بکنم:
اول این که برای تقویت اعتماد به نفس ما باید گامهای کوچکی را برداریم. قرار نیست مثل یک غول ناگهان اعتماد به نفس ما زیاد بشود و اصلاً یک آدم متفاوت بشویم! نه! ما قرار است که کوچک کوچک، گامهای خیلی کوچکی را برداریم و اعتماد به نفسمان یواش یواش ارتقا پیدا بکند و این موضوع خیلی مهم است که اعتماد به نفس ما دوام داش