سونوگرافی هنگام بارداری یک روال عادی است. اما در واقع چقدر درباره آن می دانید؟ در اینجا به چگونگی کارکرد آن و آنچه که قادر است به شما بگوید می پردازیم.
یکی از به یاد ماندنی ترین لحظات بارداری، زمانی است که شما کودک در حال رشدتان را روی مانیتور سونوگرافی مشاهده می کنید. ضربان قلب چشمک زن! انگشتان کوچک دست و پا! اما تست های سونوگرافی می توانند مرموز و اعصاب خورد کننده هم باشند.
دکتر جوان استون (JoanneStone,M.D) پرفسور مامایی، زنان و علوم باروری نیویورک می گوید: برخی بانوان با این عقیده می آیند که همه چیز خوب است و برخی دیگر با نگرانی درباره همه چیز وارد می شوند.
او می افزاید که خوشبختانه، بسیاری از بانوان سونوگرافی کاملا طبیعی را تجربه می کنند، و حتی وقتی چیز نامعمولی دیده شود، اغلب فقط نشان دهنده احتمال بروز خطر است.
و در مواقع نادر وقتی چیزی جدی دیده می شود، سونوگرافی می تواند اطلاعات ضروری را پیش از تولد کودک ارائه دهد. برای کمک به رفع ابهامات موجود پاسخ سوال های متداول درباره تست های سونوگرافی را ذکر کرده ایم.
سونوگرافی دقیقا چیست؟
امواج صوتی با فرکانس بالا به رحم شما فرستاده می شوند که با بافت جنین برخورد کرده، و باز می گردند. یک کامپیوتر این انعکاس/پژواک/اکوها (echo) را آنالیز کرده و آنها را روی مانیتور به اشکال سیاه و سفید تبدیل می کند. هنگام یک تست معمول، یک ژل روی رحم شما ریخته می شود تا به هدایت امواج صوتی کمک کند. دکتر یا تکنسین سونوگرافی، یک مبدل/ترانسفورماتور/ورارسان (transducer) روی شکم شما می کشد و تصاویر را ثبت می کند. احتمالا متخصص درباره بدن فرزندتان توضیحاتی می دهد و چند عکس برای پزشکتان چاپ می کند.
اولین سونوگرافی چیست و بدنبال چه چیز است؟
به طور معمول حدود هفته شش یا هفت (معمولا در اولین ملاقات شما با پزشک) برای مشخص کردن ضربان قلب و تخمین سن جنین اولین سونوگرافی انجام می شود. اغلب بانوان هنگام سونوگرافی بیشتر هیجان زده اند تا مضطرب.
این تصویر برداری برای مشخص کردن بارداری چند قلویی و حاملگی خارج از رحم نیز مورد استفاده قرار می گیرد. برخی مواقع یک سونوگرافی واژینال هم در همین مراحل اولیه انجام می شود. برای این کار، شما روی پشت خود دراز می کشید، مانند یک معاینه، و یک وسیله باریک بلند به داخل شما وارد می شود. این روند بدون درد است.
سایر سونوگرافی ها چه زمان و به چه دلیل انجام می شوند؟
به طور معمول، یک سونوگرافی دیگر نیز بین هفته های ۱۱ و ۱۳، و به عنوان بخشی از غربالگری سه ماهه اول، برای تشخیص ناهنجاری های کروموزومی، مثل سندرم داون، انجام می شود. (بخش دیگر غربالگری شامل آزمایش خون می شود.) یکی از تست های غربالگری سونوگرافی NT می باشد.
NT مخفف nuchal-translucency به معنای فضای شفاف پشت گردن است. مقدار این بافت در کودکانی که دچار ناهنجاری های کروموزومی هستند بیشتر است. استون می گوید، "این تنها یک نشانه ی خطر است و نه یک تشخیص سندرم داون". برای تشخیص قطعی، یک مرحله دیگر مانند "آمنیوسنتز" مورد نیاز است. این سونوگرفی ابعاد و قرار گیری جفت، و سطح مایع آمنیوتیک را نیز بررسی می کند.
یک سونوگرافی متداول دیگر بررسی anatomical survey است که در هفته های ۱۸ تا ۲۰ انجام می شود. یک اسکن سر تا پا که می تواند برای هر گونه ناهنجاری یا مشکلات رشد شرایط جنین را بررسی کند. این متخصص می گوید: "بانوان معمولا برای این آزمایش کمی مضطرب هستند چون نمی دانند چه چیز ممکن است یافت شود. اما وقتی چیزی پیدا می کنم، معمولا می توانم برای بیمار اطمینان خاطر هم ایجاد کنم". برای مثال، اگر استخوان ران کودک کوتاه تر از معمول باشد، معمولا بازتابی از یک پدر و مادر کوتاه است تا نشانه یک ناهنجاری. یک سونوگرافی نیز در اواخر بارداری انجام می شود تا از وضعیت قرار گیری سر جنین و اندازه او مطمئن شوند.
چرا برخی سونوگرافی بیشتری انجام می دهند؟
بانوانی که به دلیل دیابت، بارداری شان خطرناک محسوب می شود، یا چندقلو حامله هستند و ... ممکن است سونوگرافی های بیشتری برای روند رشد جنین یا ارزیابی حرکت و تنفس او انجام دهند. اما برخی پزشکان فقط ترجیح می دهند سونوگرافی های بیشتری برای تمام بارداران انجام دهند تا از رشد کودک کاملا مطلع باشند.
اگر مورد مشکوکی دیده شد چه می شود؟
دکتر الن لاندزبرگر (Ellen Landsberger M.D)، دانشیار زنان و زایمان در دانشگاه پزشکی آلبرت انیشتن و مرکز گزشکی مانتیفیور در برانکس نیویورک می گوید که در این موارد، یک تکنیسین سونوگرافی اجازه ندارد چیزی را برای مریض بازگو کند، پس سعی نکنید او را با سوال بمباران کنید. معمولا پزشکتان عکس ها را بررسی می کند تا هر آنچه که مشاهده شده را با شما مطرح کند. در مراکز پزشکی بزرگتر، ممکن است فورا یک مشاور ژنتیک در دسترس باشد تا در صورت بروز مشکل، خطرها و انتخاب هایتان را مورد بررسی قرار دهد.
سونوگرافی چه زمانی می تواند جنسیت کودک را مشخص کند؟
بسته به موقعیت جنین، معمولا جنسیت می تواند هنگام ارزیابی آناتومیک دقیق مشخص شود، اما برخی مواقع می توان زودتر هم مشخص شود. اگر تمایل به دانستن جنسیت ندارید حتما از قبل به کسی که سونوگرافی را انجام می دهد اطلاع دهید.
آیا سونوگرافی خطری برای جنین با مادر دارد؟
خطر قطعی مشخص نشده، اما بی خطری هم تضمین نشده است. به همین دلیل پزشکان مراقب هستند که بیش از حد نیاز از آن استفاده نکنند.
3 مورد که سونوگرافی نمی تواند تضمین کند:
1. پیشگویی دقیق از وزن کودک هنگام تولد، حتی اگر سونوگرافی نزدیک به تاریخ زایمانتان انجام شود، اندازه کودک می تواند تا 450 گرم، یا حتی بیشتر اشتباه تشخیص داده شود.
2. اینکه کودک نقص تولد نخواهد داشت. توانایی تشخیص ناهنجاری به چند عامل بستگی دارد که شامل اندازه، موقعیت و مدت بارداری مقدار مایع آمنیوتیک، نوع تجهیزات مورد استفاده می شود.
3. یک تصویر کامل آناتومیک از جنین (اگر وزن بالا دارید). چربی اضافی بدن می تواند بر عملکرد سونوگرافی برای ایجاد تصویر واضح از جنین مداخله کند.
منبع: نی نی پلاس
نظرت چیه؟
