اختلالات روانی یا مشکلات مربوط به سلامت روان ممکن است در هر سنی به وجود آید و فرد صرف نظر از جنسیت، وضعیت اجتماعی - اقتصادی یا باورهای مذهبی، به آن مبتلا شود.بیماری جسمی ممکن است موجب شود که فرد نتواند راه برود، اما بیماری روانی موجب می شود که فرد در حفظ ارتباطاتش با دیگران یا انجام دادن فعالیت های روزانه مشکل پیدا کند. وقتی فردی از نظر روانی سالم است که بتواند کارهای روزمره اش را به راحتی انجام دهد؛ مثلاً بتواند به محل کار یا مدرسه برود و از فعالیت های مورد علاقه اش لذت ببرد. وقتی کسی به بیماری روانی مبتلا است، انجام دادن کارها برایش دشوار می شود و بیش تر اوقات احساس سردرگمی و ناراحتی می کند.
اختلالات روانی یا مشکلات مربوط به سلامت روان ممکن است در هر سنی به وجود آید و فرد صرف نظر از جنسیت، وضعیت اجتماعی - اقتصادی یا باورهای مذهبی، به آن مبتلا شود. همان طور که بیماری های جسمی مختلفی وجود دارد، بیماری های روانی هم انواع متفاوتی دارد و بیش تر از 200 نوع بیماری روانی تاکنون شناخته شده است. کودکان و نوجوانان هم می توانند به بیماری روانی مبتلا شوند. از هر 20 کودک و نوجوان تقریباً یک نفر به بیماری روانی مبتلا می شود و بیماری در کارکرد تحصیلی و روابط اجتماعی با خانواده و همسالان تأثیر می گذارد.
بیماری های روانی به چه علت به وجود می آیند؟
علت بیماری های روانی به طور دقیق مشخص نیست، اما نظریه های مختلفی در باره ی آن وجود دارد.
زمینه ی خانوادگی:
زندگی در خانواده ی نا ایمن یا تحت سوء رفتار جنسی قرار گرفتن در کودکی ممکن است فرد را مستعد ابتلا به بیماری روانی کند. البته حمایت های بیش از حد که به استقلال و اعتماد به نفس فرد آسیب می زند نیز می تواند فرد را برای ابتلا به بیماری روانی مستعد کند.
پنهان کرد هیجانات:
اگر کودک برای ابراز هیجاناتی مانند گریه کردن، خشم یا شادی تنبیه شود یا شیوه های مناسب ابراز هیجانات را نیاموزد ممکن است مستعد ابتلا به بیماری روانی گردد.
رویدادهای استرس آور زندگی:
رویدادهای آسیب زایی مانند از دست دادن نزدیکان، یا زندگی طولانی در خانواده ی آشفته و پر مشاجره می تواند زمینه را برای ابتلا به بیماری روانی آماده کند.
تعادل زیست- شیمیایی بدن:
تعادل شیمیایی بدن بر روان تأثیر می گذارد. عدم تعادل برخی مواد شیمیایی مغز مانند ناقل های عصبی می تواند بر احساس، افکار و رفتار فرد اثر بگذارد.
ژنتیک:
همان طور که ظاهر فیزیکی از والدین به ارث می رسد، ژن ها نیز بر شخصیت فرد اثر دارند. به همان ترتیب که ژن ها می توانند موجب بروز بیماری جسمی در فرد شوند، به وجود آمدن بیماری روانی نیز می تواند از ژن های عامل ناشی شود.
شیوع و شدت بیماری های روانی در کسانی که دارای فرزند هستند، چه قدر است؟
تخمین زده می شود که از هر 4 نفر، 1 نفر، در طول عمرش به بیماری روانی مبتلا می شود. تقریباً در هر سال، 13 درصد بزرگسالان در سن باروری به افسردگی و 2 درصد به اختلال هراس مبتلا می شوند. چنین بیماری های روانی با شدت کم بر بسیاری از خانواده ها و کودکان تأثیر می گذارد و از آن جایی که خانواه تأثیر اولیه و مهمی بر رشد کودک دارد؛ یکی از موضوعات مهمی که در زمینه ی بهداشت روان به آن توجه شده است، سلامت روان والدین است. مادران و پدران کودکان زیر 3 سال در معرض خطر افسردگی قرار دارند.
تحقیقات نشان می دهد که تقریباً 12 تا 19 درصد از این والدین افسرده اند. بیماری های روانی شدید، مانند اختلال شیدایی - افسردگی (که به آن دو قطبی هم می گویند) و اسکیزوفرنیا کم تر شایع است و تقریباً 2 درصد جامعه را مبتلا می کند اما والدین مبتلا با مشکلات پیجیده تری مانند فقر، بیکاری، بی خانمانی و سوء مصرف مواد و با از دست دادن حضانت فرزندان روبه رو هستند.
کودکان، ممکن است والدینی داشته باشند که در هر دوره از رشد آن ها مبتلا به بیماری روانی شوند. بیش تر این والدین بیماری شان خفیف یا کوتاه مدت است و با درمان هم بهبود می یابد، اما برخی از کودکان با والدینی زندگی می کنند که بیماری شدید روانی مانند اسکیزوفرنیا یا شیدایی - افسردگی دارند و بسیاری از کودکان نیز با والدینی که دارای مشکلات طولانی مدتی مانند سوء مصرف مواد، اختلال شخصیت یا افسردگی هستند، زندگی می کنند.
نویسندگان:
دکتر مریم بختیاری
دکتر مهدی میرزایی
نظرت چیه؟