شاید مقصر مشکلی به نام "ریفلکس" باشد که به سادگی قابل درمان است. فرزندم دائم تف می کند (بسیار زیاد!)، نمی خوابد و گریه اش کنترل ناپذیر است. ممکن است علت چنین رفتاری عارضه ی ریفلکس گوارشی باشد، یعنی نامی برای مشکلی شناخته شده که سوزش سر دل است. این ناخوشی که در پزشکی آن را ریفلکس یا (gerd) می خوانند، مشکلی بسیار معمول در نوزادان است که خوشبختانه راه درمان بسیار ساده ای دارد.
یک سوم از نوزادان تُف می کنند، بدون اینکه مشکلی پزشکی وجود داشته باشد. اما برای برخی دیگر، این عمل می تواند دردناک باشد و تغذیه، خواب، رشد و نمو آنها را تحت تاثیر قرار دهد. وقتی بچه ها تُف نمی کنند، امکان تشخیص این عارضه مشکل می شود. ریفلکس زمانی رخ می دهد که محتویات شکم به درون مری باز گردد و موجب ناراحتی آن ناحیه شود. برای نوزادان درد به شدت ریفلکس بستگی دارد. اگر محتویات شکم فقط کمی بالا بیاید، شاید نوزاد درد احساس کند، اما تُف نکند. اما اگر ریفلکس به اندازه ی کافی شدید باشد که محتویات شکم تمام مسیر را بالا بیاید، احتمالا بچه زیاد تف می کند، به ویژه وقتی طاقباز دراز می کشد. چگونه می توان نشانه های ریفلکس را شناسایی کرد و شفایی فوری فراهم آورد.

نوزاد را آرام کنید
- گوش کنید و واکنش نشان دهید/ بچه های مبتلا به ریفلکس گریه می کنند، زیرا اذیت می شوند و گریه نیز باعث افزایش فشار داخل شکم می شود و ریفلکس را تشدید می کند. گریه کردن هم چنین احتمال به درون بردن هوا و به دام افتادن حباب ها در شکم را بیشتر می کند که در نتیجه، مشکل نیز تشدید می شود. به گریه ی نوزاد هرچه سریع تر و با حساسیت بیشتری پاسخ گویید.
- به مقدار کم و دفعات بیشتر تغذیه کنید/ هرچه غذای وارد شده به شکم در یک وعده کمتر باشد، شدت ریفلکس کمتر است و شکم سریعتر خالی می شود. بنابراین، مقدار کمتر و دفعات بیشتری فرزندتان را تغذیه کنید. هم چنین هر چه دفعات تغذیه بچه بیشتر باشد، آب دهان بیشتری تولید می کند و این مایع به خنثی کردن اسید شکمی کمک خواهد کرد. آب دهان حاوی ماده ای است که لایه های آسیب دیده ی مری را التیام می بخشد. قانون کلی این است که دفعات تغذیه را دو برابر کنید و میزان آن را به نصف رسانید.
- به شیردهی ادامه دهید/ شیر مادر دو برابر سریع تر از شیر خشک هضم می شود و شامل آنزیم هایی است که به گوارش کمک می کند. در واقع، هم چون ضداسیدی طبیعی عمل می کند.
- شیر خشک را عوض کنید/ شاید نوزاد به ریفلکس آلرژی به غذا و شیر مبتلا شده است. در چنین شرایطی پزشک کودکان شیرخشک ضد حساسیتی را نسخه می کند که روده های حساس، پروتئین یا قند را بهتر تحمل کند و غذا آسان تر هضم شود.
- از تکان دادن های شدید خودداری کنید/ حدود نیم ساعت پس از تغذیه فرزندتان از تکان دادن شدید و بالا و پایین انداختن او پرهیز کنید. زیرا تحرک بیش از حد نوزاد باعث می شود که محتویات شکمی او جابه جا شود و به مجرای مری بازگردد.
- جاذبه ی زمین کمک می کند/ حدود سی دقیقه پس از تغذیه، بچه را راست قامت به سمت بالا نگه دارید (اگر نگه داشتن او در آغوشتان، شما را خسته می کند، او را در حمل کننده ی آغوشی حمل کنید).
- به او اجازه ی آروغ زدن بدهید/ اگر به بچه شیر مادر می دهید، هنگام عوض کردن سینه، به او اجازه ی آروغ زدن بدهید. اگر با شیشه شیردهی می کنید، پس از هر ۸۰ تا ۱۲۰ میلی لیتر نوشیدن شیر صبر کنید تا آروغ بزند.
- بگذارید بمکد/ پستانک می تواند برای بچه ی مبتلا به ریفلکس شدید، یاری رسان باشد. مکیدن پیاپی ترشح آب دهان را تحریک می کند و به خنثی شدن اسید شکمی کمک می کند.
- شُل کنید/ پوشک و کمربندهای سفت باعث فشار داخل شکم و تشدید ریفلکس می شود.

بستر نوزاد را شیبدار کنید
نوزادان مبتلا به ریفلکس اغلب شب ها به شکل دردناکی از خواب بیدار می شوند. وقتی نوزاد روی سطحی مسطح می خوابد، از فواید جاذبه ی زمین بهره مند نمی شوند. بستر شیب دار به پایین نگه داشتن غذا درون شکم بچه کمک می کند. اگر فرزندتان در خواب بی قرار است، با استفاده از آجر یا کتاب، سر گهواره یا تخت نوزاد را حدود ۳۰ درجه از زمین بلند کنید. از بالشتک مخصوص ریفلکس استفاده کنید تا هنگام تعویض پوشک سر او بالاتر از سطح بدنش باشد و به این ترتیب از سوزش سر دل او پیشگیری کنید.

پزشک چه کاری می تواند انجام دهد
وقتی توصیه های بالا برایتان کارساز نبود، ممکن است پزشک دارویی برای کاهش تولید اسید شکم تجویز کند. در بعضی بچه ها، سوزش سر دل در اثر مشکلات مکیدن و بلعیدن است که باعث میشود هنگام تغذیه هوای زیادی به درون ببرند. با فردی آگاه مشورت کنید تا شیردهی صحیح را بیاموزید.

نشانه ها را بدانیم
ممکن است نوزاد دچار ریفلکس شود، اگر:
- کولیکی است (مدت زیادی گریه می کند).
- اغلب به علت درد از خواب بیدار می شود.
- انگار ناراحت است، پیچ و تاب می خورد.
- ظاهرا درست پس از تغذیه احساس ناراحتی می کند
- از خوردن امتناع می ورزد یا به مدت کافی شیر نمی نوشد (شاید نوزاد پشتش را خم کند و نوشیدن شیر را پایان دهد یا بخواهد اغلب شیر بنوشد-نوشیدن شیر آرام بخش است و شیر مادر به عنوان ضداسید عمل می کند).
- از گلو صداهایی خارج می کند و تنفسی غیرمعمول دارد.
- دچار مشکل تنفس است – عفونت های تنفسی به دفعات، خس و خس کردن. - انگار به آسم مبتلاست.

ثبت حالات کودک
پیش از ملاقات با پزشک کودکان، حالات و نشانه های فرزندتان را ثبت کنید:
- ذكر علایم و نشانه ها و اینکه چقدر ادامه یافتند.
- شدت علائم.
- آیا نشانه ها بهبود یافتند یا بدتر شدند.
- درمان های خانگی مورد استفاده و نتیجه ی آنها.
- زمانی از روز که بچه دچار شدیدترین علائم شده مثل حملات گریه کنترل ناپذیر.

منبع: نی نی پلاس