در این مطلب فاکتور ارهاشRH) ) را رمزگشایی می کنیم و درمی یابیم که برای شما و بچه به چه معناست.
پزشک در اولین ملاقات بارداری از شما آزمایش خون می خواهد. این آزمایش خون برای تایید بارداری شماست. سپس میزان هموگلوبین شما بررسی می شود تا معلوم شود که کم خون نیستید. در همین زمان، گروه خونی شما نیز معلوم می شود.
آیا آ مثبت (+A)، ب منفی (-(B، آ ب مثبت (+(AB یا اُ (O) هستید؟ ممکن است برخی از شما تعجب کنید که چرا گروه خون اهمیت دارد و شاید هم شنیده باشید که اگر گروه خون مادر منفی باشد، ممکن است بچه با مشکلی روبه رو شود. همه ی اینها به چه معناست؟ خب، از همه مهم تر این است که بدانید رزوس فاکتور شما که اکنون ارهاش نامیده می شود، مثبت است یا منفی. این جواب هیچ ربطی به این ندارد که گروه خونتان آ، ب، آب یا آ است.
اکثر افراد رزوس فاکتور دارند و آن را رزوس یا ارهاش مثبت می خوانند. اما کسانی که آن را ندارند، در تماس با آن آنتی بادی هایی (پادتن) در برابر رزوس فاکتور تولید می کنند که این پادتن ها ارهاش منفی نامیده می شود. البته در این صورت نیز فقط یک خطر بالقوه وجود دارد، یعنی اگر مادر ارهاش منفی و بچه ارهاش مثبت باشد.

چه اتفاقی می افتد؟
اگر مادری ارهاش منفی است، پس او فاکتور ارهاش (آنتی ژن دی) ندارد. یعنی این خانم ژنی را که این ماده را می سازد به ارث نبرده است و از هر دو والدش یک ژن منفی به ارث برده است. اگر شوهر ارهاش مثبت دارد، احتمال می رود که او (شوهر) دو ژن مثبت به ارث برده باشد یا یک ژن مثبت از یک والد و یک ژن منفی از والد دیگر. در هر دو مورد، گروه خون شوهر ارهاش مثبت است. اگر پدر حامل یک ژن منفی باشد، احتمال ۵۰٪ وجود دارد که بچه آن را به ارث برد و با یک ژن منفی از سوی مادر مادر فقط ژن منفی دارد، ارهاش بچه منفی خواهد بود.

آیا بر فرزندم تاثیر می گذارد؟
اگر عارضه به درستی مدیریت شود، معمولا برای مادری که ارهاش منفی است یا فرزندش، مشکلاتی وجود نخواهد داشت.
اگر مادری با ارهاش منفی، بچه ای با ارهاش مثبت حمل می کند، بدنش در برابر آنچه به عنوان مادهای خارجی می شناسد (بدن بچه)، پادتن هایی تولید می کند. با بارداری نخستین، برای بچه هیچ اتفاقی نمی افتد، اما پس از زایمان برای پیشگیری از ازدیاد آنتی بادی ها (که فقط اگر ارهاش بچه منفی باشد، اتفاق می افتد) مادر باید تزریقی به نام آنتی دی دریافت کند.
اگر مادر پس از زایمان آنتی دی دریافت نکرده در بارداری بعدی، اگر ارهاش بچه دوباره مثبت باشد، آنتی بادی هایی که در بارداری اول ساخته شده است، با سلول های خون بچه می جنگد و در نتیجه، باعث کم خونی بچه می شود و او را سخت بیمار می کند (این عارضه ای است که آن را ناسازگاری ارهاش می خوانند). اگر شخصی با ویروس آبله مرغان روبه رو شود نیز داستان مشابهی رخ می دهد. شخصی که به آبله مرغان دچار می شود، ذخیره ای از آنتی بادی در برابر آن دارد. اگر دوباره در معرض آن قرار گیرد، بدن با این پدیده ی خارجی می جنگد و دوباره به آبله مرغان دچار نمی شود. خوشبختانه امروزه دانشمندان می دانند که چگونه از بچه ها حمایت کنند.

هراسان نشوید
عده ای روی کارت بارداری خود ارهاش مثبت را می بینند. اگر این موضوع برای آنان تشریح نشود، هراسان می شوند و فکر می کنند که این نتیجه ی اچ آی وی (ایدز) است. این موضوع هیچ ربطی به ایدز ندارد. اگر به اچ ای وی مبتلا باشید، این عارضه در کارت بارداری شما به صورت آشکار درج نمی شود، زیرا این اطلاعات بسیار محرمانه است. روی کارت شما فقط به صورت رمزی نوشته می شود تا کارکنان پزشکی که با شما و فرزندتان کار می کنند، از وضعیت شما آگاه باشند.

رزوس چیست
هر یک از ما گروهی ژن از مادر و گروهی ژن از پدر خود دریافت می کنیم. این ژن ها روی کروموزوم ها می نشینند که شامل صدها ژن است. این ها نه فقط مسئول ویژگی های جسمانی، بلکه عملکردهای بدنی ما نیز هستند. در میان ژن هایی که از والدین خود دریافت می کنیم، برخی نوع خون ما را مشخص می کنند. بگذارید ژن ارهاش مثبت را دی بزرگ (D) و ارهاش منفی را دی کوچک (d) بنامیم.
- وقتی بچه ای از یک والد یک دی بزرگ و از دیگری نیز یک دی بزرگ دریافت می کند، بچه ارهاش مثبت (دی دی (DD خواهد شد.
- وقتی بچه از یک والد یک دی کوچک و از دیگری نیز یک دی کوچک دریافت کند، بچه ارهاش منفی (دی دی dd ) خواهد شد.
- وقتی بچه یک دی بزرگ و یک دی کوچک دریافت کند، بچه Dd خواهد بود و هنوز
گروه خون مثبت دارد. اگر ارهاش شما منفی است، در نتیجه آنتی بادی های ارهاش ندارید و از هیچ یک از والدین خود دی بزرگ (D) به ارث نبرده اید. اگر ارهاش شوهرتان مثبت است، او
1- یا از مادرش یک ژن مثبت دی بزرگ (D) و از پدرش یک دی بزرگ مثبت به ارث برده است و او ++ DD)) خواهد بود.
2- یا یک ژن مثبت (D) از یکی از والدین و یک منفی (d) از والدی دیگر دارد و +- (Dd) خواهد بود.
گلبول های قرمز علاوه بر آنتی ژن B و A می توانند همزمان پروتئین دیگری را روی سطح خود داشته باشند که به آن آنتی ژن D یا فاکتور ارهاش RH می گویند. نام ارهاشRH) ) از دو حرف ابتدای نام نوعی میمون به نام رزوسRhesus) ) گرفته شده است، زیرا این پروتئین خاص نخستین بار در خون این حیوان کشف شد.

منبع: نی نی پلاس