آسیب دیدگی استخوان دست به معنای شکستن آن است ولی دندان ممکن است در ناحیه بافت، تاج یا ریشه دچار شکستگی شود. الیاف و نسوج استخوانی و لثه‌ای ممکن است آسیب ببیند یا ممکن است دندان کلاً از لثه خارج شود.
عروق و اعصاب موجود در بافت دندانی تا ۳۰ دقیقه بعد از خروج از جای خود زنده می‌مانند. در این مدت، باید دندان را در ظرفی حاوی سرم فیزیولوژیک یا در فضای زیر زبان به اولین مرکز درمانی منتقل و از دور انداختن دندان آسیب‌دیده خودداری کرد.
غلامعباس کاروند جراح و دندانپزشک، و سخنران یکی از پنل‌های تخصصی ششمین کنگره سلامت در حوادث و بلایا با اشاره به محوریت سخنرانی خود در این کنگره گفت: موضوع اصلی مورد بحث در این پنل، آسیب‌های دندانی ناشی از تروما‌ها در حوادث است.
وی گفت: بافت دندان در مقایسه با سایر بافت‌ها و استخوان‌های بدن دارای ویژگی‌های خاصی است که ارتباط دندان با بقیه اعضای بدن با اعصاب و الیاف بسیار ریز نگهدارنده است. در صورتی که برای مثال استخوان دست یا پا به وسیله بافت‌های استخوانی مانند مفاصل به یکدیگر متصل هستند.
وی افزود: آسیب دیدگی استخوان دست به معنای شکستن آن است ولی دندان ممکن است در ناحیه بافت، تاج یا ریشه دچار شکستگی شود. الیاف و نسوج استخوانی و لثه‌ای ممکن است آسیب ببیند یا ممکن است دندان کلاً از لثه خارج شود.
این جراح و دندانپزشک وقوع درصد بالایی از تروما‌ها را در بازه سنی هشت تا 12 سالگی دانست و افزود: با در نظر گرفتن این مسئله که درصد بالایی از تروماهای دندانی در سنین بین 8 تا 12 سال اتفاق می‌افتد باید پدر و مادر اموزش‌های لازم در زمینه برخورد با این مسئله را داشته باشند. کودکان به واسطه نوع فعالیت‌ها، جنب و جوش‌ها و بازی‌هایی که در این سنین انجام می‌دهند همواره در معرض آسیب‌های دندانی هستند.
کاروند در بخش دیگری ضمن اشاره به راه‌های مواجهه با خروج بافت دندانی از لثه گفت: در ارتباط با تروماهای مختلفی که ممکن است برای افراد اتفاق بیفتد یکی خروج کامل بافت دندان و الیاف نگه دارنده آن از لثه است. در این شرایط یک زمان طلایی 30 دقیقه‌ای برای مراجعه به دندان پزشک و استفاده از بافت دندان آسیب دیده وجود دارد.
وی گفت: عروق و اعصاب موجود در بافت دندانی تا 30 دقیقه بعد از خروج از جای خود زنده می‌مانند. در این مدت باید دندان را در ظرفی حاوی سرم فیزیولوژیک یا در فضای زیر زبان کودک به اولین مرکز دندان پزشکی منتقل کرد. این امکان هم وجود دارد که مادر به علت دارا بودن نزدیک‌ترین شرایط فیزیکی به بدن کودک، دندان را در زیر زبان خود به مراکز دندان پزشکی منتقل کند.
به گفته وی، باید به مردم آموزش داده شود که با بافت آسیب دیده دندانی به شکل بافت مرده برخورد نکنند و جداً از دور انداختن دندان آسیب دیده خودداری کنند.
سخنران پنل تروماهای دندانی ناشی از حوادث ادامه داد: علاوه بر خروج دندان از دهان در اثر تروما ممکن است بافت دندانی دچار شکستگی شده و به زبان عامه از وسط بشکند. در چنین شرایطی پدر و مادر باید به وسیله یک گاز استریل آغشته به سرم شست و شو، قسمت باقیمانده دندان در دهان را پوشانده و قطعه جدا شده دندان را نیز در شرایطی مشابه و در اسرع وقت به مراکز دندان پزشکی منتقل کنند.
وی تأکید کرد: نکته‌ای که در این میان باید مورد توجه والدین قرار گیرد، بحث چگونگی برخورد با دندان شیری آسیب دیده در نتیجه تروما است. متاسفانه پدر و مادر‌ها بدون توجه به این مسئله که دندان شیری، نقش بسیار مهمی در سلامت دهان دارد، دندان آسیب دیده را دور انداخته و حتی گاهی اوقات از مراجعه به دندان پزشک نیز خودداری می‌کنند. این در حالی است که دندان شیری به عنوان عامل تامین کننده تغذیه و حمایت کننده از ساختار دندان‌های دائمی نقش بسیار مهمی را در ارتباط با سلامت دهان و دندان بر عهده دارد.
کاروند افزود: نکته دیگر این است که در هنگام خروج کامل بافت دندانی از لثه حتی در صورت به اتمام رسیدن زمان طلایی باز هم امکان جایگزین شدن بافت دندان خود فرد به جای ایمپلنت وجود دارد. اما در این نوع از درمان باید توجه داشت که دندان کاشته شده در فک باید تحت مراقبت‌های ویژه خود فرد قرار گیرد، چراکه این دندان در واقع با بافت استخوان فک یکی شده و دیگر امکان جایگزین شدن و یا حذف آن از فک وجود نخواهد داشت.
نظرت چیه؟