زایمان طبیعی یا سزارین! احتمالا تصمیم گیری در مورد نوع زایمان به دلیل نداشتن تجربه ای از روز زایمان مادر را دچار تردید می کند و از اعتماد به نفس او می کاهد. هر تصمیمی که برای زایمانتان داشته باشید، نکات زیر کمک می کند که پیش از رسیدن به روز زایمان، اعتماد به نفس بیشتری به دست آورید.

مراحل زایمان زودهنگام
در حال وقوع است!
زمانی است که بچه وارد مجرای زایمان می شود و دهانه رحم شروع به باز شدن می کند. بهترین کاری که می توانید انجام دهید، صبر کنید تا به بیمارستان برسید. این مرحله به طور میانگین شش تا دوازده ساعت طول می کشد، و حتی می تواند بسیار طولانی تر شود.
پذیرش
پرستار شما را معاینه می کند تا بتواند زمان زایمان را تخمین بزند و شما را برای انجام پذیرش آماده کند.
- تشخیص انقباض های واقعی/ مطمئن نیستید که این گرفتگی ها واقعی است یا فقط برای آماده سازی مقدماتی کاراست. از آنچه دکتر "کارن نوردال"، متخصص زنان و زایمان، قانون ۱-۲-۳ می نامد، استفاده کنید: اگر گرفتگی ها طی دو ساعت، سه دقیقه از یکدیگر فاصله دارد و هر گرفتگی هم یک دقیقه طول می کشد، وارد مراحل زایمان شده اید!
- زمان حضور در بیمارستان/ طی مراحل زایمان زودهنگام به زندگی معمول خود بپردازید، زیرا این زمان می تواند یک روز یا بیشتر ادامه یابد. اگر هراسانید که مبادا کنار خیابان زایمان کنید، بدانید که چنین صحنه ی تاثربرانگیزی اغلب در فیلم ها رخ می دهد. اگر خیلی نگران این موضوع هستید در هتلی نزدیک به بیمارستان مستقر شوید. آسودگی خاطر شما ارزش مخارجش را دارد. وقتی در هنگام انقباض ها توان صحبت کردن نداشتید، کم کم مشکوک می شوید که آیا زمان آن فرا رسیده است! با متخصص زنان و زایمان تماس بگیرید. او با شنیدن صدای شما می تواند بگوید که در مرحله ی زایمان واقعی هستید یانه! به او اطلاع دهید که در راه هستید تا او نیز در بیمارستان در منتظر شما باشد. به این ترتیب، روند پذیرش کوتاه تر می شود. به بیمارستان بروید. کیف لوازم ضروری تان را فراموش نکنید!
- از ساعت های شلوغ بر حذر باشید/ یک نرس ماما، می گوید: به عنوان یک پرستار زایمان می دانم که در هنگام تعویض شیفت های بیمارستانی، کارکنان تا چه حد پرمشغله هستند. خودم در زایمان چهار فرزندم سعی کردم در این ساعت ها وارد بیمارستان نشوم. در این زمان اوضاع آشفته می شود. بنابراین، از رفتن به بیمارستان در ساعت های تعویض شیفت کارکنان خودداری کنید.
- نشانه های خود را بیان کنید/ زمانی که در حال پذیرش هستید، احتمالا هنگام پاسخ دادن به سوال های پرستار، حواستان به انقباض بعدی خودتان است. بنابراین پیش از آمدن به بیمارستان از همسر یا همراه خود بخواهید که زمان و فاصله انقباض ها را یادداشت کند تا بتواند هنگام پاسخگویی به سوالات به شما کمک کند (تعداد و طول مدت انقباض ها، آیا کیسه آب شما پاره شده است و آیا خونریزی دارید، دچار استرپتوکوک گروه b+ هستید آیا شکم درد یا دیدی تار دارید).

زایمان فعال
ورود به فاز فعال
دهانه رحم اکثر بانوان هنگام زایمان فعال هر یک تا دو ساعت، یک سانتی متر باز می شود. این مرحله می تواند سه تا شش ساعت یا بیشتر ادامه یابد. در این زمان دیگر خنده ای در کار نیست و وارد فاز فعال زایمان می شوید، تمرکز شما فقط به خودتان، بچه و شدت انقباض ها محدود می شود.
- یک مرحله را گذرانده اید/ شاید از اینکه شوهرتان دائما شانه ی شما را می مالد، خسته شده باشید. از او بخواهید تا روش دیگری را برای ماساژ دادن امتحان کند، مثل فشار آوردن ملایم بر ماهیچه های کنار ستون فقرات. بسیار آرام بخش است.
- برای غیر منتظره ها برنامه ریزی کنید/ احتمالا با شرکت در کلاس های زایمان مطالبی یاد گرفته اید و درباره ی امکان وقوع پیچیدگی های مختلف اطلاعاتی بدست آورده اید. در مورد احتمال بروز بی تاب شدید چیزهایی فراگرفته اید، ولی در اینجا مرحله مشکلاتی را از سر می گذرانید که مربی زایمان یادتان نداده است.
مشکل/ پدر آشفته می شود؟
چاره سریع/ او را درگیر کنید
دکتر "شرلی روس"، متخصص زنان و زایمان، می گوید: هنگامی که در مراحل زایمان هستید، پخش موسیقی یا گرفتن عکس توسط همسرتان باعث می شود که او احساس کند در انجام کارها مشارکت دارد.
شاید شما نتوانید چیزی بخورید یا بنوشید، اما او را تشویق به این کارها کنید. معمولا در مراحل فشار آوردن، وقتی از مسکن اپیدورال استفاده می شود، همراه مادر خسته و بی حال می شود. این متخصص توصیه می کند که در چنین حالتی شوهر روبه روی مادر بایستد و شانه های او را بگیرد و به چشمانش نگاه کند یا فقط اتاق را ترک گوید.
مشکل/ پرستار زنان و زایمانی بدخلق!
چاره سریع/ درخواست تعویض پرستار کنید!
"کلر آدکینز"، نرس ماما، می گوید: گاهی اتفاق می افتد که از ما می خواهند پرستار را عوض کنیم. علت تعویض را نمی دانیم، ولی می دانیم که همه نمی توانند با هم ارتباط برقرار کنند. پس اگر نمی توانید از پس رویارویی با پرستار برآیید از شوهرتان بخواهید میانجی گری کند. او می تواند بگوید که اینها نیازهای همسرم است، چگونه می توانید کمکش کنید؟ این مقابله ای مودبانه و بسیار کارآمد است.
مشکل/ افراد خانواده برای دیدن شما بیایند؟
چاره سريع/ از شخص مجربی کمک بگیرید!
اکنون نباید نگران احساسات بازدیدکنندگان شوید، پس از پرستارتان بخواهید که تماشاگران بی فایده را به بیرون هدایت کند. زایمان شما را آسیب پذیر می سازد و احساس شرمساری روند زایمانتان را آهسته می کند. داشتن یک کلمه رمز با پرستار برای چنین مواقعی توصیه می شود (واژه ای ساده اما مبهم). وقتی که می خواهید دیگران اتاق را ترک کنند، مثلا هنگام معاینه یا وقتی زمان فشار آوردن می رسد، از این واژه استفاده کنید.
- رهایی از نگرانی دربارهی اپیدورال
پاسخ به سوال ها، درباره ی تزریق مسکن
1) چه مدت باید انتظار بکشم؟
برخی از بیمارستان های شلوغ و جاهایی که متخصص بیهوشی بیست و چهار ساعته و هفت روز هفته دارند. اگر نمی توانید انقباض های بیشتری را تحمل کنید، فورا بخواهید تا نوبت شما را جلو بیندازند.
2) بهترین زمان برای دریافت مسکن چه وقتی است؟
دکتر "ادوارد یاگمور"، متخصص بیهوشی و مدیر کمیته ی بیهوشی در زایمان انجمن متخصصان بیهوشی امریکا، می گوید: وقتی درد دارید و به دنبال راهی برای آرام شدن هستید، زمان آن است که مسکن را دریافت کنید. توصیه می شود تا زمانی که دهانه ی رحم سه سانتی متر باز شده باشد از دریافت مسکن پرهیز کنید. به این ترتیب، روند زایمان نیز کند نمی شود. البته وضعیت هر شخصی متفاوت است. مادرانی هستند که در بازشدگی یک تا دو سانتی متری دهانه ی رحم، اپیدورال دریافت کردند و با آرامش بیشتر به روند زایمان ادامه دادند. پس با خیال آسوده در خواست مسکن کنید.
3) چه زمانی دیگر دیر است؟
به این موضوع بستگی دارد که اولین بار است مادر می شوید یا خیر. اگر چنین است، دریافت اپیدورال حتی در بازشدگی نه و نیم سانتی متری دهانه رحم هنوز دیر نیست، چون هنوز چند ساعت دیگر از مراحل فشار آوردن را پیش رو دارید. داشتن تجربه زایمان های قبلی روند زایمان را سریع تر می کند و زمان انتظار را کمتر می کند.
4) آیا اپیدورال به سزارین منجر می شود؟
به گزارش نشریه ی پزشکی نیوانگلند، اپیدورال احتمال ضرورت سزارین یا استفاده از ابزارهای زایمانی (فورسپس و مکنده ی خارج کننده) را افزایش نمی دهد.

دوره ی انتقالی و فشار آوردن
مقاومت در برابر فشار
مرحله ی انتقالی
یعنی وقتی که دهانه ی رحم با سرعت هر ساعت، یک سانتی متر، از هفت تا ده سانتی متر باز می شود که به سخت ترین اما خوشبختانه کوتاه ترین بخش زایمان می انجامد و معمولا برای چند ساعت ادامه دارد. اگر مدت طولانی ای است که در این مرحله گرفتار شده اید، شاید پزشک مداخله ای همچون "پیتوسین" یا "اکسی توسین صنعتی" را توصیه کند.
- حرکت کنید/ اغلب تغییر وضعیت (مثلا از روی چهار دست و پا قرار گرفتن تا ایستادن و تکان خوردن پا گذاشتن یک پا روی صندلی برای استراحت)، بچه را به سمت پایین مجرای زایمان منتقل می کند. هر ترکیبی را که احساس می کنید درست است، امتحان کنید و از پرستار برای چرخیدن به پهلوی چپ کمک بخواهید، روی سمت چپ بدنتان، تقریبا روی شکم در پهلوی چپ، با پای راست خم شده دراز بکشید. وقتی به زایمان نزدیک هستید، این کار جادو می کند و به بچه برای پایین آمدن کمک می کند.
- مانیتور را فراموش کنید/ اگر به دستگاه مانیتور متصل هستید، ممکن مشاهده هر تغییری در ضربان قلب بچه شما را آشفته سازد. بنابراین از مانیتور روی برگردانید و برای پرت کردن حواس خود از صداهای دستگاه، موسیقی دلنوازی گوش کنید. فقط بر چیزی متمرکز شوید که می توانید آن را کنترل کنید: چگونه با انقباض ها کنار می آیید.
- نگرانی درباره ی اینکه زیبا به نظر نمی رسید!/ در این مقطع، آخرین مسئله ای که باید درباره ی آن نگران باشید این است: اندام زنانه ی شما چگونه به نظر می رسد. نگران وضعیت موهای زاید خود نباشید. در اتاق زایمان اصلا به آن توجهی نمی شود.
- در آینه نگاهی بیندازید/ اینکه آینه ای نزدیک به پاهایتان بگذارید تا بتوانید روند زایمان را مشاهده کنید، چندان جالب نیست. ممکن است از این کار متنفر شوید. اما تماشای نزدیک شدن سر بچه انگیزه ای قوی برای ادامه ی کوشش مجدد به شما می دهد. به علاوه، این کار به شما کمک می کند تا دریابید که چه نوع از فشار آوردنی باعث بیشترین پیشرفت می شود. اگر به علت استفاده از اپیدورال نمی توانید روند زایمان را احساس کنید، این عمل دو برابر مفید است.
فشار نهایی
دکتر "نوردال" می گوید: تازه مادران معمولا حدود دو ساعت فشار می آورند. مادران مجرب سریع تر فرزندشان را زایمان می کنند که اغلب کمتر از یک ساعت می شود. پزشک به شما پیشنهاد می کند که تا زمان احساس ضرورت صبر کنید، یعنی احساسی مثل دفع مدفوع، حتی اگر دهانه ی رحم شما کاملا باز شده باشد. خانم بروز می گوید: فقط از غریزه ی خود پیروی کنید و کاری را انجام دهید که احساس می کنید، درست است. با درنظر گرفتن این موضوع، وضعیت راست قامت مثل زانو زدن روی بستر یا قرار گرفتن در وضعیت چمباتمه به پیشگیری از پارگی میان دوراه کمک می کند.

تولد بچه و بهبود
مامان، کار را تمام کردی!
پزشک زنان و زایمان نورسیده تان را روی سینه ی شما می گذارد، در این حال بند ناف هنوز متصل است، مگر فرزندتان در شرایط پرتنشی قرار داشته باشد. دکتر بند ناف را می برد، برای تاخیر در بریدن بندناف و گیره زدن به آن می توانید درخواست خود را از قبل اعلام کنید. یعنی صبر چند دقیقه ای پس از زایمان یا تا زمانی که بند ناف تپش خود را متوقف سازد (دانشکده زنان و زایمان امریکا، برای کاهش احتمال لزوم انتقال خون، تاخیر در گیره زدن بندناف را برای نوزادان نارس پیشنهاد می کند. براساس پژوهش ها تاخیر در بریدن بندناف آهن بیشتری را به بچه منتقل می کند، اما ممکن است خطر زردی را فزونی بخشد. بنابراین از قبل، با پزشک مشورت کنید). احتمالا نوزادان کوچک تر برای شروع تغذیه، حرکات ملایمی به سمت پستان آغاز می کنند. در همین حین، بدون تلاش زیادی، جفت را زایمان خواهید کرد و تیم پزشکی هر ترمیم ضروری را اجرا می کنند.
- آرام گیرید/ امکان دارد پیش از انتقال به اتاقتان، در اتاق زایمان و تولد بچه حدود دو ساعت دوره بهبودی را طی کنید. پرستار شما را روی صندلی چرخدار در کنار فرزندتان حمل می کند که او نیز در گهواره ی چرخداری قرار دارد.
- باید پذیرایی شاهانه ای از شما شود/ هم اکنون انسان زنده ای را متولد کرده اید و یک پذیرایی ناب سزاوار شماست.
- خوب بخورید/ زایمان همچون مسابقه ی مارتن است. بنابراین، تعجبی ندارد اگر پس از آن، احساس گرسنگی کنید. به جای انتظار برای خوردن غذای بی مزهی بیمارستان، دستور غذا دهید تا از رستوران های نزدیک، غذای شما را به بیمارستان بیاورند.
- مکانی راحت و آرامش بخش بخواهید/ همان طور که به صورت درازکش بهبود می یابید، اجازه ندهید که وضعیت نامناسب تخت، شما را ناراحت کند. اگر در تخت بیمارستان مشکلی وجود دارد مشکل را مطرح کنید. با این کار اقامتی شادی بخش و آرام در بیمارستان خواهید داشت.
- ماساژ بگیرید/ برای بیرون راندن بچه، به تمامی اعضای بدنتان فشار آورده اید، از گوش تا کف پا ماهیچه های خسته را به کمک ماساژ آرامش دهید. برخی از بیمارستان ها اتاق ماساژ دارند.
- سری به دستشویی بزنید/ امکان دارد نتوانید ادرار کنید (یا شاید خود را خیس کنید). پایین تنه ی شما تحت فشار شدیدی بوده است. برای پیشگیری از خیس کردن خود، به طور منظم برای رفتن به دستشویی تقاضای کمک کنید. برای کاهش تورم، کیسه یخی را بیرون از لباس زیرتان قرار دهید. پس از برداشتن سوند، (اگر در زایمان طبیعی از اپیدورال استفاده کردید، طی یک تا دو ساعت و اگر زایمان سزارین داشته اید، پس از شش ساعت)، اولین فعالیت شما، رفتن به دستشویی است. شخصا برای رفتن به دستشویی اقدام نکنید، راست قامت ایستادن سبب خونریزی شدید می شود که می تواند به بیهوشی بی انجامد. اگر برای ادرار کردن مشکلی داشتید، نگران نشوید، این امر کاملا طبیعی است.
- اقامت خارج از منزل/ برای بهبودی شما و اینکه سزارین شده اید یا خیر، احتمالا دو تا سه شب در بیمارستان خواهید بود. به جای شتاب در رفتن به خانه تا جایی که می توانید از امکانات بیمارستان بهره بگیرید. بیمارستان محل یادگیری شماست و می توانید این اطلاعات را در منزلتان به کار گیرید. برای یادگیری شیردهی پستانی، تعویض پوشک، آروغ زدن، آرام کردن، قنداق و حمام کردن کمک بگیرید. البته به زودی در این کارها متخصص خواهید شد.
- گرفتن تلفن برای موارد اورژانسی فراموش نشود/ پیش از ترک بیمارستان، شماره تلفنی بگیرد که در صورت بروز مشکل برای بچه یا شما به طور شبانه روزی بتوانید با آن تماس داشته باشید. آن را در تلفن خود ثبت کنید تا در موقعیت های اضطراری مجبور به جست و جوی بیهوده نشوید.

آیا از سزارین هراس دارید؟
از پزشک جراح دقیقا چه انتظاری داشته باشیم.
آیا سزارین خواهید داشت؟
خیر!
احتمال دارد اگر مشکلی با نیرو (انقباض های ناپایدار ضعيف)، مجرا (دهانه ی رحم باز یانرم نشده است) یا مسافر (گاه بچه به خوبی با زایمان کنار نمی آید) وجود داشته باشد، متخصص زنان و زایمان سزارین را توصیه کند.
بله!
برخی از مشکلات پزشکی (مثل جفت بر سر راهی یا بچه در حالت بریچ)، در پزشک را مجبور می کند تا سزارین را: پیش بگیرد. حق دارید، درباره اش سوال کنید و به دنبال جایگزین های دیگر باشید. اما در برخی موارد، جراحی ایمن ترین روش برای رساندن بچه به آغوش شماست. از پزشک بخواهید که اولین ساعت های صبح را برای سزارین برنامه ریزی کند: زیرا جراحی های اول وقت تاخیر کمتری دارند و در صورت بروز مشکل، پشتیبانان بیشتری در دسترس خواهد بود.
پذیرش
پس از هشت ساعت ناشتا بودن در ساعت مقرر یعنی دو ساعت پیش از جراحی، به بیمارستان می روید. طی روند آماده سازی برای جراحی برای انتقال به اتاق عمل، روی تخت قرار می گیرید. شکمتان را تمیز می کنند و از طریق تزریقی در پشت مسکن دریافت می کنید (یا یک دوز اپیدورال). درخواست کنید که اگر می توانند لوله ی اتصال به مثانه (کتتر) را بعد از تاثیر اپیدورال جاگذاری کنند. به این ترتیب، از یک مورد خلاص می شوید!
جراحی سزارین
در این روش دردی احساس نخواهید کرد، اما کشیدن هایی را احساس خواهید کرد. پرده ای استریل در ناحیه ی کمرتان آویزان شده است و احتمالا همسرتان نزدیک سر شما می ایستد. نوزاد به سرعت تحت مراقبت های تیم متخصص اطفال قرار خواهد گرفت و پس از ارزیابی اولیه، روی سینه تان قرار می گیرد. تماس پوست به پوست کمک می کند تا سوخت و ساز نوزاد تنظیم شود و از استرس تولد آرام گیرد، بنابراین درخواست کنید تا فرزندتان را بیاورند.
دوران بهبود
پس از بخیه زدن، حدود دو ساعت به اتاق ریکاوری منتقل می شوید. اگر مشکلی پیش نیاید، کوچولوی شما را می آورند و سپس هر دو شما به اتاقتان منتقل می شوید.

منبع: نی نی پلاس