درخشش خاص پوست صورت مادر در دوران بارداری در حقیقت بنیانی زیستی دارد: این درخشش در اثر افزایش حجم رگ های خونی زیر سطح پوست و ترشح غدد چربی است که هر دوی این عوامل از تاثیرات بارداری اند. البته این درخشش تضمینی نیست و گاهی دگرگونی های پوستی بارداری چندان هم خوشایند نیست. تغییرات پوستی در دوران بارداری کدامند و چگونه باید آنها را درمان کرد؟

جوش های ریز صورت
در نوجوانی بخت یارم بود، زیرا با گذر از دوران بلوغ، جوش های ریز پوست را تجربه نکردم. اما بشنوید از دوازده سال بعد، وقتی که باردار شدم. این بار به نوعی از من انتقام گرفته شد. واقعا دچار آکنه شده بودم. باید از پاک کننده های صورت استفاده می کردم که مخصوص نوجوانان بود. البته این مسئله یک تجربه ی غیرمعمول نبود. دکتر "مابونک گاپله"، متخصص پوست، می گوید: معمولا در نتیجه ی افزایش تولید هورمون های بدن در دوران بارداری آکنه رخ می دهد و احتمالا با اتمام بارداری ناپدید می شود. درمان آکنه موضعی است، پاک کردن با آب ولرم و شوینده ای دارویی برای صورت، استفاده از مرطوب کننده هایی که منافذ پوستی را نمی بندد و پرهیز از فشار آوردن یا خراش دادن جوش های ریز. البته گاهی احتمال دارد پزشک برای بانوانی که عارضه ی شدیدی دارند، آنتی بیوتیک تجویز کند. در دوران بارداری هرگز نباید از برخی داروها مثل "اکیوتن" و "رتینول" استفاده کرد، زیرا باعث اختلالات مادرزادی می شود.

عروق عنکبوتی و رگ های واریسی
افزایش حجم خون باعث می شود که رگ های سرخ و بنفشی درست زیر سطح پوست درهم بپیچند و نمایان شوند. به گفته ی این متخصص پوست، رحم در حال رشد باعث می شود که بر عروق بزرگ (چهار رگ بزرگی که خون را به قلب می آورند) فشار بیشتری وارد شده و در نتیجه جریان بازگشت خون به قلب آهسته شود. این مشکل به احساس سنگینی در پا، تورم در مچ ها و گاهی به شکل رگ های واریسی در پاها نمایان می گردد. توصیه می شود. در دوران بارداری برای بهبود جریان خون پیاده روی کنید، با بالا گذاشتن پا به آنها استراحت دهید و برای کاهش فشار به پاها جوراب مخصوص بپوشید. برخلاف بسیاری از عارضه های پوستی مرتبط با بارداری، رگ های واریسی باید پس از زایمان بهبود یابد. اما گاهی نیز کاملا ناپدید نمی شوند. درمان های بعد از بارداری شامل تزریقات، درمان لیزری، نوعی درمان گرمایی و جراحی برای خارج کردن رگ هاست. نشانه های کشیدگی این مشکل معمولا برای ۷۵٪ تا ۹۰٪ از بانوان باردار رخ می دهد که در اثر فشار آمدن و کشیده شدن لایه ی دوم پوست (dermis) است. اکثرا پوست شکم و گاه نیز پستان و باسن کشیده می شود.

نشانه های کشیدگی
در اولین بارداری بانوان جوان بیشتر معمول است، گرچه عوامل ژنتیکی مثل سابقه ی خانوادگی و شخصی و نژادی نیز نقش دارند. متاسفانه راهکاری وجود ندارد که از کشیدگی های پوستی بارداری کاملا پیشگیری کند. فقط می توانید از مرطوب کننده ای مناسب استفاده کنید یا روغن به شکم بمالید و از افزایش وزن بیش از حد بپرهیزید. افزایش بسیار سریع وزن باعث می شود که پوست سریع تر کشیده شود. ظهور نشانه های کشیدگی که در ابتدا سرخ صورتی اند و با گذر زمان بهبود می یابد و به نقره ای کم رنگ بدل می شود. درمان های پس از بارداری به طرز چشمگیری کمک کننده هستند.

ملاسما: ماسک بارداری
اینها لکه های قهوه ای-زردگونه اند که در سه ماهه ی دوم روی پیشانی، گونه ها، بینی و چانه پدیدار می شوند. بانوانی که پوست تیره تری دارند در برابر ملاسما آسیب پذیرترند و شاید دور چشم آنها نیز دایره ای تیره ظاهر شود. ملاسما در اثر هورمون های بارداری استروژن و پروژسترون، پدیدار می شود. اینها سلول های ملانین پوست را برای تولید بیشتر رنگدانه تحریک می کنند. با قرار گرفتن در معرض خورشید این مشکل به شکل چشمگیری بدتر میشود و بدون ایجاد پوششی در برابر آفتاب، هر درمانی ناکارآمد خواهد بود. پس در صورت امکان از قرار گرفتن در معرض آفتاب دوری کنید یا کلاه لبه داری بر سر بگذارید و از کرمی با SPF مناسب استفاده کنید با مشورت پزشک). برای بانوانی با ملاسمای مقاوم، پس از بارداری درمان هایی وجود دارد، از جمله پوست انداختن شیمیایی، درمان لیزر و ..، اما باید با متخصص پوست مشورت کنید.

خارش برآمدگی ها
عارضه ی سوزش ناشی از خارش برآمدگی های است که اکثرا روی شکم، بالای ران، باسن و نواحی انتهایی بدن پدید می آیند. علت آن معلوم نیست و با وجودی که ناراحت کننده است، ولی مادر و فرزند را به خطر نمی اندازد. به توصیه ی این متخصص پوست، اگر عارضه ادامه یافت، برای متوقف کردن خارش از نرم کننده یا مرطوب کننده یا با تجویز پزشک از کورتیکواستروئید استفاده کنید. اگر پس از زایمان مشکل برطرف نشد، باید نزد متخصص پوست بروید.

نواحی تیره، تیره تر می شود
در بسیاری از بانوان در دوران بارداری، نواحی تیره ی پوستشان مثل نشانه های مادرزادی و کک و مک تیره تر می شود. علت این امر افزایش تولید هورمون هاست که به افزایش تجمع رنگدانه ها در بافتهامی انجامد و جای هیچ نگرانی نیست. پس از زایمان اکثر نشانه ها به رنگ اصلی خود باز می گردد. اما خال هایی که به شکل ناگهانی پدیدار می شوند یا خال های موجودی که رنگ یا شکل آنان تغییر می یابد، باید از سوی پزشک معاینه شود. اگر شکل خال نامتناسب (نامتقارن) بود، مرزی نامنظم داشت، رنگش تغییر یافته بود، اندازه اش بزرگتر می شود (یا به هر ترتیبی دگرگون شد) باید با متخصص پوست تماس بگیرید.

خط تیره روی شکم چیست؟
خطی که برخی از بانوان در سه ماهه ی دوم بارداری خود متوجه آن می شوند و از ناف تا استخوان شرمگاهی کشیده شده است، "خط سیاه" یا Linea Nigra خوانده می شود. افزایش تولید ملانین باعث تیره شدن این خط می شود. این خط در بانوانی که پوست تیره ای دارند معمول تر است و معمولا در سال اول پس از زایمان ناپدید می شود. بخش تیره رنگ پستان در دوران بارداری تیره تر می شود. و برخلاف بخش های دیگر پوست، احتمالا حتی پس از بارداری نیز به همان ترتیب تیره تر باقی می ماند.

مراقبت پوستی در دوران بارداری
از ترکیبات محصولات مراقبت از پوست آگاهی یابید
پیش از استفاده از هر مرطوب کننده ای ابتدا آن را روی قسمت کوچکی از پوست بدنتان امتحان کنید. توضیحات محصول را با دقت بخوانید و از مصرف محصولاتی با رایحه ی صنعتی دوری کنید، زیرا بسیاری از آنها حاوی مواد شیمیایی خطرناک است.
از انواع طبیعی استفاده کنید
محصولاتی که روغن تیتری، بابونه و مرکبات در خود دارد، برای بانوان باردار ایمن است. از محصولاتی که شامل رزماری (اکلیل کوهی)، یاس و دارچین است خودداری کنید، زیرا این مواد برای افزایش فشار خون به کار می روند.
تست پچ (patch test) را روی بازوی خود انجام دهید
چون بدنتان در دوران بارداری تغییرات شدیدی دارد، شاید دچار حساسیت ها و آلرژی های جدیدی شوید.
آب فراوان بنوشید
احتمالا حفظ آب بدن بهترین دارو برای پوست شماست که قابلیت کشش آن را بهبود می بخشد و از خارش می کاهد.

منبع: نی نی پلاس