آیا از فرزندتان بدون حضور پدر مراقبت می کنید؟
آیا غیبت پدر در زندگی بچه واقعا مسئله ساز است؟
اگر شرایط عادی بود و همراه فرزندتان، پدری فعال و مهربان نیز در کنارتان قرار داشت، می دانستید که فرزندتان بجز توپ بازی چیزهای زیادی از پدرش یاد خواهد گرفت. کودکان تماشاگرند و از اطرافیان خود می آموزند و یک پدر (یا شخصی در جایگاه او) می تواند بسیاری از مهارت های مهم زندگی را به بچه یاد دهد. حضور پدر به بچه کمک می کند تا با تصمیم گیری آشنا شود و الگویی را در ذهن خود ترتیب دهد که در مدرسه و ارتباطات آینده از آن بهره برد.
اما برای بسیاری از بچه ها در سراسر جهان این چنین نیست. بسیاری از مادران، فرزندان خود را در خانه ای بدون پدر پرورش می دهند. از خودتان بپرسید، تصویر یک خانواده، اگر پدر نباشد، بچه ها باید چگونه با مردان به تعامل بپردازند و یاد بگیرند که چگونه باید مردانه رفتار کنند؟
انکار نمی توان کرد که پدران نقش مهمی در زندگی بچه ها بازی می کنند، ولی آیا حضور مردان (و از آن مهم تر، مردی با رفتاری مثبت) واقعا بر زندگی فرزندتان تاثیری مثبت دارد؟ در این مطلب تاثیر نداشتن الگوی نقش مردانه بر بچه را به بحث می گذاریم و اینکه مادران تنها چه گام هایی می توانند بردارند تا تاثیر مثبتی در زندگی فرزندشان داشته باشند.
اهمیت پدر
دکتر "آدله رومانیس"، متخصص روانشناسی کلینیکی، می گوید: هر چه پدر پایدارتر و باثبات تر باشد، بچه ایمن تر و با اعتماد به نفس تر می شود. اما در دنیایی که فقط مادران مسئولیت ها را به عهده می گیرند، آیا یک مادر می تواند فرزندی را بدون تاثیر مرد در زندگی خود پرورش دهد؟ مردان چه چیزی تامین می کنند که مادران نمی توانند؟
حقیقت اینکه همه ی ما در وجود خود ویژگی های مردانه و زنانه داریم و برای آفرینش شخصی متوازن، هر دوی این خصوصیات باید گسترش و بلوغ یابد. به شکل معمول، پدران در مقایسه با مادران، روشی متفاوت برای مراقبت از خانواده دارند، و هر دو شیوه برای رشد بچه مفید است. عموما پدران به بچه ها یاد می دهند که چگونه در محدودیت ها رفتار کنند و چگونه به حدود احترام گذارند. پدران تعاملی پیش بینی ناپذیر، انگیزشی و هیجان آور برای بچه های خود تامین می کنند.
مشاور روان شناسی خانم "جید پاترسن"، تشریح می کند: مادران اغلب همدردی، آرامش و حمایتی احساسی برای بچه ها فراهم می آورند، پدران نیز رابطه ی پدر و فرزندی را پرورش می دهند که در آن با عنصر "بازی خشن (رفتاری مردانه)" و انگیزشی، در چارچوبی ایمن محدودیت های سختی را ایجاد می کنند. براساس مطالعات، وقتی پدر فعالانه درگیر بچه باشد، بچه برای ورود به مدرسه و تعامل در محیط بهتر عمل می کند. زمانی که بچه ای از سوی پدر پذیرفته و تایید شده باشد، اغلب چنین تفسیر می شود که بچه از میزان همدردی، اعتماد به نفس و توانایی اجتماعی بهتری برخوردار خواهد بود. پدر در چگونگی ثبات بچه در نقش جنسیتی خود نیز نقش دارد.
فقط برای پسران؟
احتمالا چنین گفته ای را شنیده اید که پسر بدون پدر سرکش و ناز پرورده بزرگ می شود. دکتر "کارین بونوخورست"، روان شناس آموزشی، می گوید: این حقیقت ندارد، اما نبود پدر آثاری به همراه خواهد داشت. پسران ظاهرا در رشد هویت مردانه ی خود بیشترین تاثیر را از پدر می پذیرند. چنین پسرهایی معمولا در خطر بیشتری برای افسردگی، اعتیاد، خشونت و رفتارهای پرخطر قرار دارند. اگر این پسران به عنوان یک مرد روش های دیگری را برای کنار آمدن و برقراری ارتباط در این دنیا یاد نگیرند، به سمت خشونت متمایل می شوند. پسران برای آموختن تفاوت بین درست و غلط، به الگوهایی با نقش مثبت محتاجند. البته این فقط پسران نیستند که تاثیر پذیرند. دختران نیز بدون حضور پدری پیگیر، به بی بند و باری متهم می شوند و بی شک با مشکلات نبود پدر روبه رویند.
به گفته این متخصص، اغلب دخترانی که با الگوی مثبت نقش پدرانه بزرگ نشده اند، بعدها در ایجاد و تثبیت رابطه ای عاطفی در زندگی خود به مشکل برمی خوردند. الگوهای نقش مثبت به دختران یاد می دهد که وقتی بزرگ تر شدند، چگونه باید با مردان رفتار کنند.
یافتن تاثیرگذاری مثبت و پایدار
مادران نفس عمیقی بکشند. فقط چون فرزندتان پدر ندارد، به این معنا نیست که نمی تواند شخصیتی پدرانه در زندگی خود داشته باشد. دکتر "پگی در کسلر" می گوید: فرهنگ ما غرق در این تفکر است که پسرانی که پدرانشان در خانه با آنان زندگی نمی کنند، به گونه ای محروم از پدرند. اما آیا یک پسر برای مشاهده ی رفتارهای مردانه، فقط به مردی نیاز دارد که از او متولد شده باشد!
خوشبختانه، گسترش ویژگی های مثبت فقط به تجربه با والدینمان بستگی ندارد، بلکه با تجربیات خودمان با افراد دیگر در محیط اطراف نیز مربوط است. این الگوهای نقش مردانه می تواند هر یک از شخصیت های مذهبی، افراد عمومی، معلمان، اعضای خانواده یا شخصیت های داستانی باشد. این موضوع فقط مختص به پدر نیست و ترجیحا داشتن یک نقش الگو برای بچه است که درگیری پایدار در زندگی بچه را به نمایش گذارد و نیز به بچه نشان می دهد که چگونه برخی از شرایط را مدیریت کند. اما، پایداری کلید است. حفظ رابطه ای (یا ازدواجی) ناصحیح با پدری خشن و ناکارآمد برای نجات فرزندتان برای رشد بچه جنبه ای منفی خواهد داشت. بنابراین، جست و جو برای یافتن الگویی پدرانه برای فرزندتان امری اشتباه است! داشتن شخصیتی مردانه در زندگی یک نفر تضمین نمی کند که او تاثیر مثبتی بر بچه خواهد داشت. میزان تحرک و پیگیری شخص و اینکه چگونه اوضاع را مدیریت می کند، نیز تاثیر گذار است. بچه از طریق مشاهده یاد می گیرد. تغییر دادن نقش الگوها، در زندگی بچه ناپایداری ایجاد می کند. بچه ها به پرورش در محیطی امن و باثبات تمایل دارند. در شرایطی که پدر غایب یا ناکارامد است، معمولا مادران تفکر منفی ای نسبت به مردان را بنیان می گذارند و بچه نیز تحت تاثیر این احساس قرار می گیرد.
خانم "آندریا اینگبر"، نویسنده کتابی در این زمینه، می گوید: به یاد داشته باشید، رفتاری منفی نسبت به مردان از خود بروز ندهید، حتی اگر مادری تنها در زجرآورترین شرایط هستید. این تفکر برای بچه آشفتگی ایجاد می کند و بچه یاد می گیرد تا به احساسات خود نیز اعتماد نکند. با در نظر گرفتن تمامی این مسائل، گاهی مادران نمی توانند شخصیت پدرانه ای مناسب، ایمن و پایدار برای فرزندان خود بیابند. این متخصص پیشنهاد می کند که در این موارد، مادران درباره ی مشکلاتی که بر رشد فرزندانشان تاثیر می گذارد، خود را آموزش دهند و در ترکیب الگوهای موثر بر زندگی فرزندشان فعال باشند. مادران تنها باید به یاد بسپارند که اجرای توامان وظایف پدر و مادری به تنهایی بسیار تنش زاست و برای اجرای آن باید از کمک متخصصان بهره مند شوند.
نقش الگوی خوب چیست؟
بچه ها به الگوهای متفاوت نگاه می کنند و افرادی با رفتاری ناپسند، خشونت آمیز و سوء مصرف مواد مخدر و الگوهای مقبولی نیستند. خانم "کارین بونوخورست"، روانشناس آموزشی، الگوی خوب را چنین تعریف می کند:
- یک الگوی خوب باید انتخاب های درست را در عمل نشان دهد و فقط درباره ی آنان سخن نگوید.
- به بچه نشان دهد که چگونه مشکل را بسنجد، فواید و مضرات آن را سبک و سنگین کند و به تصمیمی درست دست یابد.
- به بچه یاد دهد که چگونه مسئولیت عمل خود را بپذیرد و پس از قبول کردن اشتباه خود، معذرت خواهی کند.
- با عمل به قول ها و تعهدها مسیر را هموار سازید.
- به دیگران و خویشتن احترام بگذارد.
- به بچه محدودیت های سالم را یاد دهد.
- عشقی به یادگیری و علاقه به انسان ها را بیاموزد.
- اعتماد به نفس و پایداری را بشناساند.
گام هایی که یک مادر تنها برای تضمین تاثیرگذاری مردانه و مثبت در زندگی فرزندش می تواند بردارد.
عضو مناسبی از خانواده را بیابید
برای کمک گرفتن از ساختاری حمایتی مثل دایی فرزند یا پدربزرگ او هراسان نباشید. دکتر "آدله رومانیس"، روانشناس کلینیکی، پیشنهاد می کند: زمانی ویژه را برای صحبت با عضوی از خانواده اختصاص دهید، وقتی آنان کاملا آماده اند و به صحبتهای شما توجهی دقیق دارند، به آنان بگویید که انتظارات شما چیست و از آنان بخواهید که برای به عهده گرفتن این نقش آماده باشند. فراموش نکنید که این موضوع مسئولیت بزرگی است، پس شخص باید حاضر به انجام دادن آن باشد و اجباری در آن احساس نکند. ضروری است که آنان زمانی را با فرزندتان صرف کنند و به شکلی فعالانه به عنوان یک مربی دسترس باشند. برای ملاقات با آنان برنامه ریزی کنید، تا آنها نیز فعالانه پیگیر زندگی فرزندتان باشند.
به نمونه ی خوبی از دوستانتان اشاره کنید
اگر عضوی از خانواده در دسترس شما نیست، می توانید از دوستانتان تقاضا کنید. از دوستی که نقش الگوی پدرانه ی او اثبات شده است، خواهش کنید تا فرزندتان را در برخی از فعالیت ها همراهی کند، مثل گردش خارج از شهر. شما می توانید از پدر دوست فرزندتان درخواست کنید که در برنامه های تفریحی خودشان شما را نیز شریک کنند. در این صورت فرزندتان هم از الگوی مردانه بهره مند می شود و هم تعامل بین دوستش و پدرش را تجربه می کند.
به کارگیری فعالانه
دکتر "پگی درکسلر"، نویسنده کتاب پسران بدون مردان، می گوید: احتمالا باید مشتاقانه در پی الگوهای مثبت باشید. فرزندتان را به سوی مردانی هدایت کنید که ویژگی های انسانی مهربانانه از خود نشان می دهند. می توانید در جست و جوی یک نویسنده، معلم مدرسه، مربی ورزشی، ستاره ی ورزشی یا حتی شخصیتی در یک نمایش یا کتاب باشید. منتخبی از افراد را برگزینید تا فرزندتان بتواند از آن میان آنچه را که نیاز دارد و هر یک را که می پسندد، انتخاب کند. فقط مشکل این است که هیچ الگوی مردانه ای کامل نیست. مطلوب قرار دادن یک ستاره ورزشی برای موفقیت هایشان به جای شخصیت آنان مشکل ساز است. فرزندتان را به سمت الگوهایی کمتر بحث برانگیز هدایت کنید؛ شاید شخصیتی کارتونی بهتر باشد. برای تشویق آنان به درک اینکه چگونه فردی برای دستیابی به هدفش از ابزارها استفاده می کند، اغلب مهم تر است از دستیابی به خود هدف.
منبع: نی نی پلاس
نظرت چیه؟