راهنمایی برای 100 روز نخست ورود فرزندتان
تمام آنچه باید درباره ی فرزندتان بدانید.
به دنیای والد شدن خوش آمدید. مراقبت از نوزاد ترسناک به نظر می رسد، اما دانشی ساده ورود به این دنیا را سهل می سازد و به شما کمک می کند تا احساس توانمندی کنید.
برقراری پیوند
تجربه ی هر مادر از برقراری پیوند (واژه ی دیگری برای برقراری رابطه با فرزندتان) متفاوت است. برخی از مادران عاشق بچه ی در رحم خود می شوند. و برخی دیگر هنگامی که موعد زایمان نزدیک می شود، از اینکه نمی دانند، عاشق فرزندشان خواهند شد یا نه، احساس اضطراب می کنند و پس از تولد فرزندشان با اولین نگاه عاشقش می شوند.
روش بسیار طبیعی دیگر این است که از وجود فرزندتان هراسان شوید و برای مدتی پس از زایمان نتوانید با این زندگی جدید احساس نزدیکی کنید. این حالت می تواند باعث تنش شود، زیرا نگران می شوید که آیا آن غریزه ی مادرانه ی طبیعی سرانجام خود را نمایان خواهد ساخت یا خیر؟ نگران نباشید، عاشق او خواهید شد، فقط گاهی این روند زمان بر است.
این واقعیتی تحقیق شده است که رابطه ی پوست به پوست در چند روز نخست پس از تولد بچه هورمون های احساس خوب و عشق را رها می کند و نیز به تثبیت شیردهی پستانی مدد می رساند. تنها زبانی که نوزاد آن را می فهمد، نوازش اوست. نوازش، در آغوش گرفتن، ماساژ دادن و تعویض پوشک اینها روش هایی است که شما و شوهرتان عاشقانه می توانید با فرزندتان ارتباط برقرار کنید و آن پیوند ویژه را گسترش دهید.
مراقبت از نوزاد
در واقع نوزادان بسیار تمیز و پاکیزه اند و به سادگی کثیف نمی شوند (جز در ناحیه ی پوشک). البته باید آنان را در برابر عفونت حفاظت کرد، پس چند اصل اساسی برای مراقبت از نوزادان را رعایت کنید.
سر - و - ته
ضروری نیست که هر روز او را حمام کنید، اما دو مرتبه در روز صورت و باسن فرزندتان باید به درستی پاک شود.
کاسه ای از آب جوشیده و خنک شده و چند تکه پنبه ی تمیز آماده کنید.
با صورت فرزندتان شروع کنید
- برای هر چشم از یک تکه پنبه ی مرطوب بهره گیرید.
- آب زیادی را بچلانید.
- همیشه چشم نوزاد را از سمت بینی به بیرون پاک کنید.
- وقتی چشم های او را شستید، از پنبه ی تمیز دیگری برای پاک کردن بقیه ی صورت او استفاده کنید.
- با پنبه ی مرطوب زیر چانه و پشت گوش او را پاک کنید تا شیری که احتمالا در چروک های گردن او خشک شده است، تمیز شود.
بعد از تمیز کردن صورت، پاک کردن باسن او را شروع کنید
- پوشک را بیرون بیاورید.
- ناحیه اندام تناسلی را تمیز کنید و در پاک کردن روی هم افتادگی های پوست در آن ناحیه دقت نشان دهید.
- اگر فرزندتان دختر است، به آرامی از جلو به عقب پاک کنید
- ضرورتی برای پاک کردن روی هم افتادگی های پوست واژن وجود ندارد.
- اگر فرزندتان پسر است، زیر بیضه و اطراف آلت تناسلی او را پاک کنید (پوست سر آلت او را به سمت عقب نکشید، این کار ضروری نیست و ممکن است بچه آسیب ببیند).
- سپس باسن بچه را از جلو به عقب پاک کنید.
حمام کردن فرزندتان
یک روز در میان فرزندتان را بشویید و در بین این روزها بچه را با پنبه ی مرطوب تمیز کنید. اگر فرزندتان شب ها زیاد گریه می کند، به جای آن صبح هنگام او را حمام کنید. اگر هم شب ها آرام بود، حمام را قبل از رفتن به بستر انجام دهید.
- محل پوشاندن لباس به بچه را با حوله ای گرم، پوشک و لباس تمیز آماده کنید. - حمام آب گرم را آماده کنید
- آب سرد یا داغ نباشد، دمای ولرم نزدیک به گرم برای حمام کردن بچه مناسب باشد. به فرزندتان را طوری نگه دارید که بازویتان پشت سر او باشد
- گردن و سر او باید در تا خوردگی داخل آرنج شما باشد و بازوی او را که دور از بدن شماست، با دستتان بگیرید. به این ترتیب، یک دست شما برای شست و شوی او آزاد است.
نکته ی مهمی از یک مادر
پس از برقراری تماس پوست به پوست با بچه سومم، فهمیدم که در مراقبت و برقراری ارتباط با او تفاوت زیادی ایجاد شد. گذاشتن بدن برهنه ی او روی سینه ی برهنه ام، احساس بسیار نیرومندی از عشق به نوزادم را به وجود آورد.
تعویض پوشک
پوشک نوزاد باید بعد از هر تغذیه عوض شود و حتی شاید به دفعات بیشتری نیاز باشد. پوشک های یک بار مصرف برای جذب ادرار و اذیت نکردن پوست حساس ناحیه ی باسن فوق العاده است، اما هنوز باید در هر بار تعویض پوشک مراقب باشید و آن ناحیه را به خوبی پاک کنید.
- با قرار دادن دو پوشک دم دست، مکانی را برای تعویض پوشک آماده کنید (اگر فرزندتان در میان تعویض پوشک ادرار کرد، این احتمال وجود دارد که به پوشک دومی برای تعویض نیاز داشته باشید).
- در چند هفته ی اول از آب جوشانده شده و تکه های پنبه استفاده کنید و سپس اگر فرزندتان در چند ماه اول دچار التهاب پوشکی نشد، از دستمال های نرم مخصوص این کار بهره گیرید.
- همان طور که در راهکار سر و ته گفته شد، ناحیه ی پوشک را به خوبی تمیز کنید.
- به عنوان لایه ای محافظ از کرم ساده ی باسن مثل وازلین استفاده کنید، مگر فرزندتان دچار التهاب پوشکی شده باشد که در آن صورت به کرم مخصوصی نیاز خواهید داشت.
کرم های مخصوص التهاب پوشکی معمولا شامل روی است و انواع خوبی در بازار یافت می شود. اگر التهاب پوشکی فرزندتان شدید است و التیام نمی یابد، از پزشک درخواست کنید آن را معاینه کند تا نوع آن مشخص شود. شاید برفک باشد. در این صورت، به کرم ضد قارچ مناسب نیاز دارید.
مراقبت از پوست
پوست فرزندتان حایل حیاتی با دنیای خارج است. محفاظت از این حایل ارزشمند ضروری است. کرم های زیادی وجود دارند که این کار را انجام می دهند، اما در روزهای نخستین اغلب کرم های ساده بهترین انتخاب هستند، زیرا فاقد مواد شیمیایی و رایحه ی زیاد برای پوست حساس فرزندتان است. پیشگیری از عفونت ها سیستم ایمنی نوزاد هنوز کاملا رشد نکرده است و بنابراین، برای مدتی به حمایت نیاز دارد. با پیروی از نکات زیر می توانید این کار را انجام دهید:
- تا زمانی که بند ناف خودش بیفتد (آن را نکشید، زیرا این کار خطر عفونت را زیاد می کند)، باقیمانده ی آن را به خوبی تمیز نگه دارید. بعد از هر حمام و هر تعویض پوشک به هنگام روز، از پنبه ی آغشته به الكل پزشکی برای پاک کردن کامل آن ناحیه استفاده کنید. از حرکت دادن باقیمانده ی بند ناف برای پاک کردن انتهای آن هراسان نباشید.
- پس از هر تعویض پوشک و تمیز کردن سر و ته همیشه دستهایتان را بشویید.
- پیش از تهیه ی هر غذایی همیشه دست خود را بشویید.
- تا زمانی که بچه به شش ماهگی برسد، عروسک ها و هر چیزی را که به دهان می برد، استریل کنید. با استفاده از مایکروویو استریل کننده یا محلول استریل کننده یا قرص هایی محلول در آب می توانید این کار را انجام دهید.
تغذیه ی فرزندتان
- تثبیت تولید شیر مادر
در روزهای نخستین زندگی با بچه این کار باید اولین هدف تغذیه ای شما باشد. یادگیری این مهارت جدید ضروری است. این افسانه است که شیردهی پستانی به طور طبیعی شروع می شود. برای اکثر مادران، انجام دادن این کار در روزهای اولیه بسیار دشوار است. به علت ایمن سازی طولانی مدت شیر مادر و فواید شیردهی پستانی برای خود مادر، پایداری در این کار ارزشمند است.
- شروع به کار
در روز اول، ده دقیقه پس از زایمان، بچه را برای پستان به دهان گرفتن تشویق کنید. پرستاران اتاق زایمان می توانند در این کار به شما کمک کنند. در سه روز اول، شیر کامل (بالغ) ندارید. به جای آن، بچه مقدار اندکی از ماده ای کرم رنگ را می نوشد که کلستروم یا آغوز خوانده می شود. کلستروم سرشار از پروتئین است و قند و چربی کمی دارد و بهترین غذا برای نوزاد است. این ماده سرشار از آنتی بادی ها (پادتن ها) است که سیستم ایمنی نوزاد را به کار می اندازد. در روز سوم، شیر کامل شما جاری می شود، پستان ها سخت و گرم و در زمان نزدیک به شیردهی آزاردهنده می شوند. نوزاد نوشیدن شیر را شروع می کند. حتی اگر نشانه های جاری شدن شیر را نداشته باشید، اگر فرزندتان می بلعد، می دانید که شیر جاری شده است. اگر پستان به شکل ناخوشایندی دردناک یا گرم شد، شاید دچار گرفتگی شده باشد. برگ کلم را در یخچال بگذارید و سپس در بین هر تغذیه برگ ها را داخل پستان بند بگذارید، آنها آرامش بخش هستند و گرفتگی را کاهش می دهند. اگر درد در ناحیه ی خاصی از پستان احساس می شود، شاید دچار مسدود شدن یک مجرا شده باشید که باید انسداد را از بین ببرید. ضمن تغذیه و یا زیر دوش آب گرم، ناحیه ی آسیب دیده را ماساژ دهید تا از انسداد مجاری در طولانی مدت پیشگیری کنید، زیرا ممکن است انسداد به عفونت منجر شود.
تجربه ای از مادر جدید
اگر فرزندتان دچار کلاه گهواره شد، سعی کنید آن را به سرعت کنترل کنید. به تجربه دریافتم که بهترین روش مالیدن روغن بچه روی سر نوزادم پیش از حمام و سپس شست و شوی آن با شامپوست. اگر این کار را روزانه انجام دهید، مشکل بهتر خواهد شد.
مراقبت از نوک پستان
اگر نوک پستان خونریزی دارد یا شیردهی دردناک است، به احتمال زیاد بچه خوب پستان به دهان نمی گیرد. پستان به دهان گرفتن ضعیف نه تنها به نوک پستان آسیب می رساند، بلکه این کار برای تثبیت تولید خوب شیر نیز مانع به وجود می آورد. وقتی فرزندتان ناحیه ی تیره رنگ دور نوک پستان را به دهان می برد (نه فقط نوک پستان)، شیوه ی پستان به دهان گرفتن بچه صحیح است. برای کمک به او در پستان به دهان گرفتن صحیح، صورت او را به سمت پستان برگردانید و لب او را با نوک پستان نوازش کنید. او دهان خود را باز می کند. همان طور که او دهانش را باز می کند، او را سریعا به پستان نزدیک کنید. به این ترتیب، او پستان به دهان گرفتن را درست از ناحیه ی تیره ی دور نوک پستان شروع می کند. اگر شیوهی پستان به دهان گرفتن صحیح باشد، لب های او به سمت بیرون جمع می شود (مثل نوک اردک) و بخش بسیار کوچکی از ناحیه ی تیره ی دور نوک پستان نمایان خواهد بود.
حتی اگر گرفتن مناسب باشد، شاید کمی ناراحتی (نه درد) را روی نوک پستان خود احساس کنید. پس از هر تغذیه باید از کرم های بر پایه ی لانولین استفاده کنید. شیردهی پستانی چالشی واقعی به نظر می رسد. اگر نوک پستان آسیب دیده است یا احساس می کنید که فرزندتان به خوبی تغذیه نشده است، بهترین کار مشورت با مشاور شیردهی است.
وضعیت قرارگیری برای شیردهی پستانی
چند وضعیت خوب برای شیردهی وجود دارد و یافتن روش مناسب برای شما و فرزندتان به زمان نیاز دارد. از هر وضعیتی که استفاده می کنید، به یاد داشته باشید که مهمترین اصل این است که تمام بدن و سرش در یک راستا و رو به سوی پستان باشد. اگر فرزندتان روی یک پستان کمی بدخلق است، ارزشش را دارد که او را در حالت توپ راگبی در آن سمت نگه دارید. صورت بچه را رو به روی پستان نگه دارید، در حالی که پاهای او در همان سمت زیر بازوی شما قرار دارد مثل توپ راگبی.
اگر تولید شیر قوی است، دراز بکشید. برای کاهش تاثیر نیروی جاذبه ی زمین بر جریان شیر، شیردهی در حالت دراز کشیده کارساز است. به پهلو دراز بکشید و فرزندتان را روبه روی پستان قرار دهید.
آروغ زدن
پس از مدتی شیردهی، نوزاد از پستان جدا می شود و این کار معمولا نشان می دهد که او هوا درون شکم خود دارد که باید به بیرون هدایت شود. میزان هوای جمع شده درون شکم بچه ها و اینکه چگونه آن را بیرون می فرستند، متفاوت است. به عنوان یک اصل، اگر طی پنج دقیقه تلاش هوایی به بیرون هدایت نشود، تلاش برای آروغ زدن او را متوقف کنید، زیرا احتمالا هوا از سوی دیگر بیرون خواهد آمد. آروغ زدن بیش از حد به تحریک بیش از اندازه می انجامد.
- روش کلاسیک روی شانه/ فرزندتان را طوری بالای سینه خود قرار دهید که صورت او روی شانه ی شما باشد. از نوازش های محکم و آرام به سمت بالای پشت او شروع کنید تا آروغ بزند.
- دست زیر چانه در وضعیت نشسته/ فرزندتان را روی ران خود بگذارید و برای حمایت از سر او دستتان را زیر چانه اش قرار دهید. با دست دیگر به آرامی پشت او را به سمت بالا بمالید.
نکات مهم و عملی درباره ی شیردهی پستانی
شاید شیردهی پستانی یک چالش احساس شود، زیرا مهارتی کاملا جدید است. این نکات عملی را در نظر داشته باشید:
- در چند هفته ی اول بر اساس تقاضا شیردهی کنید تا زمانی که تولید شیرتان به خوبی تثبیت شود.
- در هر نوبت شیردهی، پستانی را که اول از آن شیر نوشیده است، عوض کنید. – تغذیه ی فرزندتان را زمان بندی نکنید، اما اگر او به طور پیاپی برای مدت بسیار طولانی تغذیه می شود، مصرف مایعات خود را فزونی بخشید و زمان تغذیه را به چهل دقیقه محدود کنید.
- مایعات زیاد بنوشید و هر زمان که امکان دارد، استراحت کنید این دو نکته برای ازدیاد تولید شیر روش خوبی است.
- از شش هفتگی، اگر تولید شیرتان به خوبی تثبیت شده است، می توانید بدنتان را به سمت شیردهی هر ساعته راهنمایی کنید.
افزایش وزن
وزن کشی هفتگی در دوران نوزادی یکی از مواردی است که مادران را بیشتر مضطرب می کند. نکات زیر یاری رسان است.
- در آغاز وزن فرزندتان کاهش می یابد.
- در حدود دو هفتگی فرزندتان باید وزن هنگام تولد خود را بازیافته باشد.
- اگر فرزندتان افزایش وزن خوبی ندارد، فقط هفتگی وزن کشی اش کنید.
- در دوره ای دو تا سه هفته ای بر افزایش وزن نظارت کنید در چند ماه اول او باید هفته ای ۱۰۰ تا ۲۵۰ گرم افزایش وزن داشته باشد.
- برخی از هفته ها افزایش وزن بچه بیشتر و هفته هایی کمتر است.
- اگر وزن فرزندتان در حال افزایش است و روزی شش تا هشت پوشک خیس دارد و شادی می کند و بین شیردهی ها می خوابد، پس به اندازه ی کافی شیر می نوشد.
خواب نوزادان
هرگز در زندگیتان چنین خسته نبوده اید. احتمالا محرومیت از خواب نیز موجب می شود که فکر کنید نقش جدید خود را به خوبی انجام نمی دهید. این امری عادی است، اما به شما کمک می کند که در روزهای اولیه از چگونگی خواب فرزندتان آگاه شوید. شاید فرزندتان در دو هفته ی اول نسبتا خوب بخوابد مدت طولانی تر خواب در میان شیردهی ها.
اما همه ی این ها احتمالا در ده تا چهارده روزگی که کوچولویتان هوشیارتر می شود، تغییر می یابد. در این مقطع، آرام کردن نوزاد مشکل تر می شود و حتی هنگام روز از خواب امتناع می ورزد یا بدتر اینکه در این حالت شب و روز خود را قاطی می کند و شب بیدار می ماند.
علل اصلی در خلل خواب نوزاد
علل اصلی اختلال خواب از هنگام تولد تانوپایی به شدت تغییر می یابد. مسببان اصلی اختلال خواب در مرحله ی نوزادی عبارتند از:
- خستگی بیش از حد/ وقتی نوزادتان هوشیارتر و آگاه تر شد، شاید به نظر رسد که او طی روز اغلب بیدار است و وقتی که باید بخوابد، نمی خوابد. این چرخه بسیار ناراحت کننده می شود او در برابر خواب مقاومت می کند. هنگام روز چهل و پنج دقیقه پس از شیردهی او را برای خواب بگذارید. از زمانی که بیدار می شود تا وقتی که او را برای خواب می گذارید، چهل و پنج دقیقه را حساب کنید. کارهایی مانند تمیز کردن، بازی و تغذیه باید طی زمان بیداری اتفاق افتد.
- گرسنگی/ نوزاد در انتهای چرخه ی خواب بیدار می شود و به ندرت تمام شب می خوابد. از آنجا که نوزاد باید شیردهی شود و مراحل رشد را می گذراند، باید طی روز و بنا بر تقاضایش او را شیردهی کنید. اگر در طول روز حداقل هر سه ساعت شیر نمی نوشد، او را بیدار کنید.
- بازگشت اسید به مری (ریفلاکس)/ اگر فرزندتان روز و شب آرام نمی گیرد و شب هنگام اغلب بیدار می شود، احتمال ریفلاکس را در نظر بگیرید. این علت معمولی برای ناراحتی در نوزادان است که بر خواب آنها اثر منفی دارد.
- شب و روز قاطی شده/ در برخی از نوزادان تفاوت گذاری بین روز و شب کمی زمان می برد. برای این نوزادان، تعامل روزانه را با تحرک و فعالیت بیشتری نگه دارید و شیردهی شبانه را با تعامل اندک و بسیار آرام برگزار کنید، مثلا فقط تعویض پوشک.
قنداق کردن
اکثر نوزادان وقتی قنداق می شوند، با راحتی بیشتری می خوابند. فشار ژرف قنداق، دنیای رحم را به یاد آنان می آورد و واکنش ترس را که اغلب باعث می شود بچه از خواب بیدار شود، محدود می سازد.
- پتویی صد در صد نخی را به شکل مثلث تا بزنید یا از پتوی مخصوص قنداق استفاده کنید.
- فرزندتان را طوری روی این مثلث قرار دهید که گردن او روی سمت دراز پتو باشد و سپس انتهای پتو در سمت پای بچه را به سمت بالا تا بزنید.
- یک سمت پتو را طوری تا بزنید که دست بچه نزدیک به صورتش باشد تا بتواند خود را آرام کند (با گذاشتن دست خود در دهانش).
- دست دیگر را نیز نزدیک بدن و صورتش قرار دهید و سمت دیگر پتو را روی او تا بزنید.
کولیک
بین دو تا دوازده هفتگی اکثر نوزادان شب هنگام تا حدودی بدخلقی می کنند. این بدخلقی به این علت است که آنها به چارچوب خود برای کنار آمدن با اطلاعات حسی رسیده اند و به هر تعامل و محرکی در این زمان از روز حساسند. حباب های گاز ناشی از تغذیه که در روز با آن به خوبی کنار می آید، اکنون به طور ناگهانی به مسئله ای برای بچه تبدیل می شود و او بدخلقی را آغاز می کند. به طور عمومی، راهکارهای زیر می توانند به کاهش کولیک مدد رسانند:
- فرزندتان را خصوصا هنگام خواب قنداق کنید.
- مطمئن شوید که او هرگز بیش از یک ساعت بیدار نمی ماند
- این کار را با قرار دادن او در بستر، چهل و پنج دقیقه پس از بیدار شدن از خواب قبلی اش انجام دهید.
- وقتی او شروع به گریه کرد، تعامل را کاهش دهید و او را به اتاق نیمه تاریکی ببرید، قنداقش کنید و او را در بستر بگذارید، همان طور که بدخلقی می کند، دستتان را محکم روی بدن او بگذارید تا زمانی که به خواب رود.
منبع: نی نی پلاس
نظرت چیه؟