اگر بچه ی نوپای شما خواب ندارد و شما را مستاصل کرده است، در این نوشته راه حلی ارائه می دهیم که دیگر به پرستاری شبانه از فرزندتان نیازی نداشته باشید.
بچه ای که "تازه به راه افتاده است" و "برنامه خواب او"، دو واژه ای است که همه ی ما را می لرزاند. حساسیت موضوع به دلیل مشکلات فراوانی است که نوپاها با خوابیدن دارند (حتی بدتر از نوزادان). شاید بچه ای دارید که فقط می گوید: "پهلوی من بخواب"، یا می گوید: "دیگه لالایی بسه" یا کوچولوی شما طی شب بارها از خواب بیدار می شود. هر خردسالی مسائل خواب مخصوص به خود را دارد. وقتی درباره ی بچه های نوپا و خواب صحبت می کنید، مهم ترین موضوع این است که توجه کنیم همان طور که کودکان متفاوتند، رفتار خواب آنان نیز گوناگون است. دوران نوپایی کودکان خلق و خو و تصورات جدیدی را برای آنها به همراه دارد.

او محتاج برنامه است
وقتی نوبت به نوپاها (یک تا سه ساله) می رسد، همه ی موضوع ها به یک واژه ختم می شود: انضباط. بچه های نوپا محدودیت نمی پذیرند، خصوصا خواب. در مرحله ی نوپایی کودکان چیزهای زیادی یاد می گیرند و تکامل می یابند؛ این دورانی بین نونهالی و خردسالی است که بچه به شیوه های گوناگون آموزش می بیند و دگرگون می شود. گستره ی توجه بچه های نوپا بسیار کوتاه است و آنان قوانین را به یاد نمی آورند. به همین علت، قوانین باید دائما تکرار و اجرا شود. بنابراین اجرای یک برنامه خواب شبانه بسیار مهم است:
- وقت خواب دیرتر از ساعت هشت شب نیست، پیش از قرار دادن بچه در بسترش با حمام کردن و خواندن یک داستان او را برای خواب آماده کنید.
- وقتی او در بستر قرار گرفت، بیرون آمدن از آن ممنوع است.
- فرزند نوپا باید بداند که باید چشم هایش را ببندد و به آرامی دراز بکشد.
- به یاد بسپارید که تمرکز خود را از "باید بخوابی" بردارید و بر "آموزش اطاعت از قوانین" تمرکز کنید.

اجرای قوانین را پیگیری کنید
یکی از نقاط عطف اصلی برای هر بچه ی نوپایی برقراری استقلال خود است و به همین علت آنان محدودیت را نمی پذیرند و هر راهی را می آزمایند. دقیقا در همین مقطع است که باید قوانین خواب را برپا کنید و بدون هر سوالی آن را پیگیر شوید. به یاد بسپارید در حالی که از نیاز فرزندتان برای استقلال حمایت می کنید، باید قوانین انضباطی خانواده و برنامه روزانه را نیز اجرا کنید. بنابراین، به فرزند نوپای خود فرصتی دهید تا نظر خود درباره ی برنامه ی پیش روی و خواب را بیان کند. مثلا:
- بحثی درباره ی پوشیدن لباس خواب وجود ندارد، ولی دوست داری اول پیراهنت را بپوشی یا شلوار یا دیگری را؟
- حمام کردن بحث ندارد، اما حمام کف می خواهی یا بدون کف؟
- مادر نمی تواند با شما دراز بکشد، اما می خواهی امشب خرس کوچولو یا عروسک مورد علاقه ات با تو بخوابد؟

فواید چیست؟
بهتر است پاداش و جایزه ای برای نتیجه اعمال خوب در نظر گیرید. رفتار خوب نوپایتان مثل پیروی از قوانین خواب باید با پاداش همراه باشد، در حالی که عبور از قوانین (مثل بیرون آمدن از بستر) نیز عواقبی دارد. پاداش باید فوری باشد، یعنی صبح روز بعد آن را اهد کنید و دادن پاداش را به بعد از یک هفته خواب خوب به تعویق نیاندازید. هم چنین توجه داشته باشید که عواقب عبور از قوانین به اندازه کافی بازدارنده باشد که کودک اهمیت اجرای آن را احساس کند. این عمل باید به راهنمایی فرزندتان برای انتخاب رفتار درست کمک کند. تثبیت آن زمان می برد. وقتی در برنامه خردسالتان تغییری ایجاد می کنید، معمولا با بدخلقی او همراه خواهد شد البته همه ی گریه ها بد نیستند! هنوز می توانید والد مهربان و مراقب خوبی باشید ولی از هر درخواست فرزندتان اطاعت نکنید. انتظار کمی گریه را داشته باشید و سپس تا حدی که می توانید با آرامش، عواقب سرپیچی و پاداش پیگیری برنامه خواب را به فرزندتان یادآور شوید.

او مضطرب است
بچه های نوپا واقعا موجودات حساسی هستند و به سادگی احساسات ما را شناسایی می کنند. اگر همیشه درباره زمان خواب او استرس داشته باشید، این احتمال می رود که فرزندتان نیز به همان روش واکنش نشان دهد. سعی کنید وقت خواب را به تجربه ای شاد و مثبت بدل کنید تا بچه نوپای شما نیز از آن پیروی کند. اجازه دهید که او در آماده کردن حمام کمک کند، دمای آب را بسنجد و به عنوان بخشی از برنامه خواب، کتاب محبوبش را انتخاب کند. در این بخش از شب توجه کاملی به او داشته باشید و بر اجرای برنامه خواب متمرکز باشید. به این معنا که تلفن همراه باید خاموش باشد یا آن را در اتاقی دیگر بگذارید و برنامه شام باید به اندازه کافی زودهنگام باشد که پیش از فرا رسیدن وقت خواب بچه زمان مناسبی را با او سپری کنید.

مشغله فراوان است
بسیاری از بچه های نوپا یکی دو ساعت آخر روز خود را جلوی تلویزیون می گذرانند. مشکل اینجاست که نمایشگر تلویزیون (و نیز تلفن همراه و تبلت ها) نور آبی دارند که تولید ملاتونین را محدود می سازد یعنی هورمونی که ما را خواب آلوده می کند. این موضوع تاثیری منفی بر به خواب رفتن فرزند نوپا و نیز کیفیت خواب او دارد. ترجیحا به جای نشستن جلوی تلویزیون به فرزندتان اجازه دهید که پیش از وقت خواب زمانی را خارج از منزل برای تاب بازی با پیاده روی در پارک داشته باشد. قرار گرفتن در هوای تازه بهترین فعالیت در جهت آمادگی برای خواب است.

ببین چی می خوره
هرگز نمی توانید خواب را از برنامه ی تغذیه جدا کنید آنها در کنار یکدیگرند. برای بنیان گذاری خواب راحت باید فرزندانمان را به خوردن خوراکی هایی تشویق کنیم که به تولید رسانه های عصبی القاکننده خواب کمک کند، مثل سروتونین و ملاتونین. خوراکی هایی که سرشار از تریپتوفان (خصوصا محصولات لبنی) و ویتامین ب است.
هورمون های رشد وقتی در خواب هستیم رها می شوند و نوع تغذیه به رشد بهتر کمک می کند. پروتئین برای شام انتخابی عالی است و میزان قند خون بچه نوپا را ثابت نگه می دارد. امگا۳ (در ماهی های چرب، آواکادوو و مغزها یافت می شود)، آهن، روی (دانه کنجد، گوشت گاو و گوسفند) و منیزیم (موز و سبزی ها با برگ سبز مثل اسفناج) برای خواب خوب ضروری است.

به سادگی یک، دو، سه...
نکاتی مهم در خواب رفتن بچه ی نوپا
- اگر احساس می کنید که فرزندتان نمی خواهد بخوابد، آن را سی دقیقه تا یک ساعت بدون استفاده از فناوری های جدید موبایل یا تبلت در اتاقی تنها در حالی که به خواندن کتاب یا دراز کشیدن در کنارش مشغول هستید به ایجاد فضایی آرام کمک کنید.
- از ساعت زنگ دار استفاده کنید و اجازه دهید که فرزندتان پیش از وقت خوابش آن را برای پنج تا ده دقیقه تنظیم کند تا به پیشگیری از بحث "مامان لطفا پنج دقیقه بیشتر" کمک کند.
- برنامه باثباتی برای زمان به خواب رفتن نوپایتان داشته باشید (کمتر از سی دقیقه).
- حمام کردن روشی عالی برای شروع است.
- برنامه خواب زودهنگام در ساعت هفت يا هشت شب را پایدار نگه دارید.
- سعی کنید تا حد امکان بچه را در بستر مخصوص نوپاها قرار دهید. و پیش از اینکه بچه به دو و نیم سالگی برسد، نباید او را به تخت بزرگ منتقل کرد.

منبع: نی نی پلاس