اکو تراپی (درمان از طریق پژواک و صدا)، که به اسم درمان طبیعی یا درمان سبز هم معروف است، یک روش درمانی در زمینه اکو روان شناسی است که توسط تئودور روزاک معرفی شده است.

اکو تراپی در اکثر موارد، ریشه در این باور دارد که افراد بخشی از شبکه زندگی هستند و بخش روان ما به صورت بخش مجزا یا جدا از محیط نمی باشند.

اکو روان شناسی از طریق نظریه سیستم ها اطلاع داده می شود و به افراد فرصت می دهد تا روابط خودشان با طبیعت را بررسی کنند – زمینه و عاملی که ممکن است در بیشتر روش های روان درمانی مورد غفلت و چشم پوشی واقع شود.

در حالی که تنها برخی از متخصصان، آموزش دهنده و استفاده کننده از روش درمانی اکو روان درمانی هستند، ولی دیگر درمانگران سلامت روان هم می تواند برخی از جنبه های اکو تراپی را در روش های درمانی خود، مورد استفاده قرار دهند.

• ارتباط با زمین: بخش اصلی اکو تراپی

• طبیعت و سلامت روان

• فعالیت ها و تکنیک های اکو تراپی

• آموزش برای اکو درمانگر ها

ارتباط با زمین: بخش اصلی اکو تراپی

ارتباط با زمین و سیستم ها آن، بخش اصلی مربوط به اکو تراپی می باشند.

تعداد زیادی از متخصصان بالینی که از روش اکو تراپی استفاده می کنند، بر این باور هستند که زمین دارای نیروی خود درمانی است و از طریق سیستم های پیچیده مربوط به توازن یکپارچه کار می کند و افرادی که می توانند خودشان را با آن هماهنگ کنند، می توانند بهبود در سلامت روان را تجربه کنند.

همانطور که در بیشتر اصول اکو درمانی بیان شده است، بهزیستی شخصی و بهزیستی کره زمین از یکدیگر جدا نمی باشند. در نتیجه، زندگی افراد به عنوان بخشی از یک سیستم بزرگتری از تعاملات و ارتباطات در نظر گرفته می شود.

طبیعت و سلامت روان

اکو تراپی بر مبنای این نظریه ایجاد شده است که افراد با محیط طبیعی خود در ارتباط هستند و تحت تاثیر آن قرار می گیرند.

یک بخش تحقیقاتی در حال رشد، نشانگر مزایای مثبت در رابطه با ارتباط با طبیعت می باشند.

در یک مطالعه که توسط روان شناسی به اسم تری هارتیگ صورت گرفت، از شرکت کنندگان خواسته شد تا یک تکلیف شناختی 40 دقیقه ای که برای نشان دادن خستگی روانی طراحی شده بود را انجام دهند.

بعد از انجام این تکلیف، معمولا به مدت 40 دقیقه به شرکت کنندگان ماموریت داده می شود که طی آن باید بر اساس یکی از این سه وظیفه موجود را انجام دهند: پیاده روی در یک شکارگاه طبیعی، پیاده روی در یک منطقه شهری، و یا نشستن آرام در حین خواندن مجله و گوش دادن به موسیقی.

شرکت کنندگانی که در یک شکارگاه طبیعی پیاده روی می کنند، عصبانیت کمتر و احساسات مثبت تر را نسبت به افرادی که در سایر شرایط قرار گرفته بودند، گزارش کرده اند.

در یک مطالعه مشابه که توسط مایند ، که یک موسسه خیریه می باشد، انجام شد یک پیاده روی طبیعی منجر به کاهش افسردگی به میزان 71% در شرکت کنندگان شده است، در حالی که پیاده روی در مراکز خرید منجر به کاهش افسردگی تنها به میزان 45% شده بود.

تاثیرات مفید طبیعت، نه تنها از مشاهده افراد نتیجه گیری شده است، بلکه تجارب این افرد از طریق حس های دیگر هم در آن موثر بوده است.

برای مثال، در یک مطالعه که اخیرا صورت گرفته است، در زمانی که شرکت کنندگان در معرض صداهای طبیعت (صدای جیر جیرک پرندگان و فواره های آب) قرار گرفتند نسبت به وضعیتی که در معرض صدای ترافیک جاده قرار گرفته بودند، استرس روان شناختی آنها سریع تر از بین رفت.

در یک مطالعه دیگر، استشمام بوی عطر میوه ها و غذاها توسط مریض های بیمارستانی، منجر به کاهش حالت افسردگی در این افراد شده بود.

در حالی که مواجهه و ارتباط با طبیعت مزیت های زیادی دارد، افراد برای تجربه کردن تاثیرات مثبت طبیعت، هیچ گونه نیازی به صرف کردن وقت خود در یک محیط سبز ندارند.

چندین مطالعه صورت گرفته نتیجه گیری کرده اند که نگاه کردن به طبیعت از پنجره و یا حتی عکس های طبیعت، می تواند منجر به بهبود وضعیت روانی کلی فرد، سلامت روانی و رضایت مندی از زندگی وی شود.

برای مثال، در یک مطالعه که توسط روگر اولریچ ، که یک محقق برجسته و شناخته شده در این زمینه درمانی بوده است، انجام شد و نشان داد بیماران جراحی قلبی که تحت مراقبت شدید بوده اند، قادر بودند تا با مشاهده عکس های درختان و آب، اضطراب و نیاز به دارو برای تسکین درد خودشان را تقلیل دهند.

همچنین یک محقق دیگر به اسم راچل کاپلان نتیجه گیری کرده است کارمندان اداری که در محیط اداری، از پنجره به طبیعت نگاه می کنند نسبت به افرادی که چنین کاری را انجام نمی دهند، رضایت شغلی و زندگی بالاتری را دارند.

مطالعات بیشتر کمک کرد تا تاثیرات مثبت طبیعت بر سلامتی فیزیکی و روانی افراد بهتر مشخص شود.

برای مثال مطالعات نشان داده اند کودکانی که در یک ساختمان نزدیک به فضای سبز زندگی می کنند، نسبت به کودکانی که در ساختمان هایی زندگی می کنند که اطراف آن مترکم و پر از ساختمان می باشد، می توانند ظرفیت و توانایی بیشتری را برای توجه کردن، با ثبات بودن و ماندگاری لذت و خشنودی، و ممانعت از محرک ها داشته باشند.

در کودکانی که تشخیص داده شده است دارای فزونکاری در کمبود توجه (adhd) هستند، بعد از ماندن و صرف مدت زمانی در یک محیط سبز، نسبت به زمانی که در داخل خانه و یا محیط های بیرونی غیر سبز باشند، علائم بیماری کمتری را نشان می دهند.

همچنین قرار دادن گل ها و گیاهان در یک محیط کاری، می تواند بر روی خلاقیت، بهره وری و انعطاف در حل مشکلات تاثیر مثبتی بگذارد. در حالی که حضور حیوانات می تواند منجر به کاهش پرخاشگری و بی قراری در کودکان و بیماران آلزایمری شود.

تکنیک ها و فعالیت های اکو تراپی

به دلیل اینکه اکو تراپی یک واژه پوششی برای رهیافت های درمانی بر مبنای طبیعت می باشد، روش های درمان که در این زمینه مورد استفاده قرار می گیرند، گسترده و متنوع می باشند.

برخی از فعالیت ها با راهنمایی درمانگر و به صورت انفرادی انجام می گیرند، در حالی که بقیه موارد به صورت انفرادی نمی باشد.

برخی از اقدامات درمانی به صورت گروهی می باشد، و برخی از آنها به مجموعه های یک به یک نیاز دارد.

علاوه بر آن، در حالی که برخی از دوره های اکو تراپی در حوزه محدود به یک اداره صورت می گیرد، ولی برخی دوره های دیگر در مجموعه های طبیعی و هر جا که امکان پذیر باشد، صورت می گیرد و قید محدود بودن به اداره خاصی را ندارد. برخی از رایج ترین فعالیت های اکو تراپی به صورت زیر توضیح داده شده اند:

• مدیتیشن طبیعی:

این مدیتیشن در محیط های طبیعی، همانند پارک ، و در برخی موارد به صورت درمان گروهی صورت می گیرد. اعضای گروه می توانند چیزی در طبیعت که توجه آنها را به خود جلب می کند را شناسایی کنند، و چند دقیقه ای را صرف تفکر در مورد مفهوم این جنبه از طبیعت و نحوه یادگیری از آن کنند.

برای مثال، یک فرد مسن که با احساس بی ارزش بودن مواجه است، بعد از دوره مدیتیشن می تواند حس عزت نفس بهتری داشته باشد.

آنها یاد می گیرند که چگونه درختان قدیمی در جنگل، برای پرندگان پناهگاه ایجاد می کنند و برای گیاهان جوان نقش یک منبع امن را دارند. این دوره ها معمولا با اشتراک گذاری تجربیات یاد گرفته شده در گروه خاتمه می یابد.

• درمان از طریق گل و گیاه:

استفاده از فعالیت های مرتبط به گیاه و باغ، می تواند برای بهبود بهزیستی مورد استفاده قرار گیرد.

فعالیت ها می تواند شامل حفر زمین، درختکاری و نهال کاری، کندن علف های هرز باغچه، و قطع زائده های برگ های ریخته شده می باشد.

این نوع از درمان می تواند برای موارد استرس و سوء استفاده های مهم و افراطی، و همچنین موارد مربوط به انزوای اجتماعی در بین افراد مسن، مورد استفاده قرار گیرد.

برنامه های از قبیل آستانه ها و موارد افراطی که توسط آژانس سلامت ذهنی شیکاگو انجام می گیرد، در مورد سربازان قدیمی که استرس بعد از آسیب را از طریق گل کاری و اکو تراپی ها تجربه می کنند، تاثیر گذار و مفید بوده است.

• درمان با کمک حیوان:

در درمان با کمک حیوان، یک یا چند حیوان به فرآیند درمانی معرفی می شود.

برای مثال برخی از مطالعات نشان داده اند که نوازش حیوانات خانگی یا بازی با سگ می تواند منجر به کاهش پرخاشگری و بی قراری در برخی افراد شود.

• تمرینات فیزیکی در یک محیط طبیعی:

این مورد می تواند شامل پیاده روی، آهسته دویدن یا جاگینگ، دوچرخه سواری یا انجام دادن یوگا در پارک باشد.

این نوع از فعالیت ها می تواند منجر به پیشرفت آگاهی نسبت به دنیای طبیعی شود و در برخی موارد برای کاهش استرس، اضطراب، افسردگی و عصبانیت توصیه می شود.

• شامل شدن فعالیت های محافظتی:

انجام کارهای مربوط به ترمیم و یا حفاظت از محیط طبیعی، می تواند به ایجاد هدف و امیدواری کمک کند.

به دلیل اینکه این فعالیت معمولا به صورت گروهی انجام می گیرد، این امر می تواند منجر به تقویت حس تعلق و ارتباط شود و همزمان با آن وضعیت روانی فرد را بهبود دهد.

آموزش برای اکو تراپی

اکو روان شناسی و اکو تراپی همچنان به عنوان رشته های نوظهور در نظر گرفته می شوند.

بیشتر اکو درمانگر های شرکت کننده در زمینه های درمانی، همانند مشاوره یا روان درمانی، آموزش دیده اند و مجوز های لازم را کسب کرده اند.

همچنین این افراد تکنیک ها و اصول مربوط به اکو تراپی را در روش های درمانی خود بکار می گیرند.

موسسات مختلفی دوره های کوتاه مدت اکو تراپی را ارائه می دهند که دوره های آنها از چند ماه تا یک سال متغیر است.

برای مثال، دانشگاه های ناروچا و آنتویچ ارائه دهنده برنامه های گواهی نامه ای اکو تراپی یک ساله می باشند، که طیف وسیعی از تکنیک های اکو تراپی را آموزشی می دهد و می تواند بر روی افراد، زوج ها، گروه ها و انجمن ها بکار گرفته شود.

ترجمه و گردآوری : دکتر یاسر دادخواه