نوشته اصلی توسط
dr-ravan
روش درمانی تمرکز هیجانی، یک روش درمانی می باشد که بر مبنای مطالعه علمی فرآیندهایی از قبیل دوست داشتن و رابطه افراد بزرگسال بوده که در نهایت، منجر به ازدواج آنها شده است.
این روش برای شناسایی آسیب های مربوط به روابط صمیمی افراد بزگسال طراحی شده است.
همچنین استراتژی های مربوط به روش درمانی تمرکز هیجانی، می تواند در درمان خانواده ها به کار گرفته شود و به اعضای خانواده کمک کند تا با یکدیگر ارتباط برقرار کنند و دلبستگی های عاطفی شان را ارتقاء دهند.
به دلیل اینکه این روش به افراد کمک می کند تا شناخت بهتری نسبت به واکنش های عاطفی خودشان و واکنش های عاطفی افراد مهم در زندگی خودشان داشته باشند، برای زوج هایی که به منظور بهبود رابطه خود به مشاوره مراجعه می کنند، این روش درمانی می تواند مفید باشد.
درمانگرانی که زوج درمانی را از طریق تمرکز هیجانی انجام می دهند، به خانواده و زوج ها در ایجاد امنیت، پایداری رابطه مابین والدین صمیمی و اعضای خانواده و برقراری مجدد رابطه های مثبتی که قبلا وجود داشته بود، کمک می کند و همچنین هدف آن افزایش امنیت، نزدیکی و ارتباط صمیمی در افراد مراجعه کننده می باشد.
• توسعه روش درمانی تمرکز هیجانی
• نظریه روش درمانی تمرکز هیجانی
• تکنیک های مورد استفاده در روش درمانی تمرکز هیجانی
• روش درمانی تمرکز هیجانی برای خانواده ها
• آیا روش درمانی تمرکز هیجانی یک روش کارایی می باشد؟
توسعه روش درمانی تمرکز هیجانی
روان شناس کانادایی به اسم سو جانسون ، اولین موسس روش درمانی تمرکز هیجانی می باشد که در دهه 1980 این روش را معرفی کرد و در حال حاظر، این روش در درمان های انفرادی، کلینیک های بیمارستانی، و مراکز آموزشی در سرتاسر جهان مورد استفاده قرار می گیرد.
وی به کمک همکاران خود مرکز بین المللی برای بهبود از طریق روش درمانی تمرکز هیجانی (iceeft) را در سال 1998 تاسیس کردند.
این مرکز ارائه دهنده آموزش درمانگران می باشد که شامل کارگاه ها، دی وی دی ها، نوارهای صوتی، و همچنین گواهی نامه های روش درمانی تمرکز هیجانی برای مربی ها، درمانگران و سرپرستان می باشد.
علاوه بر آن، این مرکز مطالعات تحقیقی بالینی را انجام می دهد. بر اساس عقیده جانسون، این رهیافت بر روی هیجانات تمرکز دارد، به دلیل اینکه هیجانات در روش های درمانی، به خصوص در روش های درمانی بدنی که بر روی روابط متمرکز هستند، مورد بی توجهی واقع می شوند.
همچنین روش درمانی متمرکز بر هیجان، یک رهیافتی است که توسط دکتر لزلی گرینبرگ و دکتر رابرت الیون توسعه یافته است و بر روی هیجانات متمرکز می شود، ولی این نوع روش معمولا در درمان انفرادی به کار گرفته می شود.
در دوره های رو در رو، درمانگر تلاش دارد تا به فرد درمانجو کمک کند که هیجانات و واکنش های هیجانی خود را بررسی کند تا به یک شناخت بهتر در مورد آنها دست یابد.
این رهیافت یک تفاوت مشخصی با روش درمانی تمرکز هیجانی دارد، چرا که روش درمانی تمرکز هیجانی رهیافتی می باشد که در درمان زوج ها بکار گرفته می شود تا شناخت آنها نسبت به عواطف و هیجانات خودشان و همسرشان افزایش یابد.
نظریه روش درمانی تمرکز هیجانی
نظریه دلبستگی مفهومی است که بر اساس آن، افراد با استفاده از روابط عاطفی به وضعیت سالم تر دسترسی پیدا می کنند و نیاز دارند که در ارتباط خود با دیگران احساس امنیت کنند، و این نظریه در پیشرفت مراحل مربوط به این رهیافت درمانی، به عنوان راهنما بکار گرفته می شود.
روش درمانی تمرکز هیجانی بر اساس این مفهوم ایجاد شده است که ناراحتی مربوط به روابط صمیمانه، در اغلب موارد به دلیل ترس از ترک و طرد شدن می باشد.
به همین دلیل، واکنش عاطفی فرد به این ترس ها می تواند بر روی روابط همسران تاثیر بگذارد و خصوصیات مربوط به این روابط را تغییر دهد.
در زمانی که همسران قادر به تامین نیازهای عاطفی یکدیگر نباشند، ممکن است در الگوهای تعاملی منفی خود باقی بمانند که در نتیجه تلاش های بی نتیجه برای شناخت بهتر نیازهای عاطفی و سایر نیازهای یکدیگر ایجاد شده است.
درک این نکته که چرا جرّ و بحث های عاطفی منجر به ایجاد مشکل در شروع و ادامه روابط می شود، می تواند برای افراد خارج از رابطه، درمانگر ها، و در برخی موارد حتی خود افرادی که در این رابطه قرار دارند، سخت و پیچیده باشد.
نظریه مبنایی مربوط به روش درمانی تمرکز هیجانی، در تضاد ما بین زوج ها چند عامل کلیدی را در نظر می گیرد که منجر به ایجاد نا امنی در روابط صمیمی بین همسران می شود.
این ناامنی می تواند باعث ایجاد نگرانی در افراد شود و آنها این نگرانی خود را با استفاده از سوالاتی مطرح کنند، مثلا بگویند که: "آیا واقعا من را دوست داری؟" "آیا من برای تو مهم هستم؟" "آیا به رابطه خود متعهد هستی؟" "من می توانم به تو اعتماد کنم؟" و ... .
روش درمانی تمرکز هیجانی به افراد کمک می کند تا ناامنی های مربوط به رابطه دلبستگی خود را شناسایی کنند، و یاد بگیرند که به چه نحوی با همسر و شریک عاطفی خود تعامل داشته باشند، به نحوی که در نتیجه روابط دلبستگی ایمن تر، منجر به عشق بیشتر، علاقمندی دلسوزانه تر و ارتباط عاطفی عمیق تر بین آنها شود.
روش درمانی تمرکز هیجانی منجر به ایجاد رهیافت درمانی کارل روگر شده است که بر روی فرد تمرکز می کند، و همچنین یک رهیافت غیر دستوری نسبت به درمان می باشد که در نتیجه آن افراد درمانجو از طریق صحبت با درمانگری که با دقت و همدردی به صحبت های او گوش می کند، به یک شناخت بهتر در رابطه با خودشان دست می یابند.
روش درمانی تمرکز هیجانی تکنیک های مربوط به روش درمانی متمرکز بر فرد را گسترش می دهد و از یک نظریه معتبر علمی، برای روابط افراد بزرگسال استفاده می کند تا این افراد نه تنها روابط خود را شناسایی کنند، بلکه همچنین مراحل پیشرفت الگوهای مربوط به واکنش های عاطفی را که بر روی روابط تاثیر می گذارد، مورد شناسایی قرار دهند.
تکنیک های مورد استفاده در روش درمانی تمرکز هیجانی
روش درمانی تمرکز هیجانی شامل نُه مرحله درمانی می باشد. در دوره اولیه درمان (چهار مرحله اولیه)، درمانگر روش های تعامل مابین زوجین را بررسی می کند و به آنها کمک می کند تا تضاد های موجود را از بین ببرند.
در مرحله میانی درمان (مراحل پنج، شش و هفت)، درمانگر و درمانجو با هم همکاری می کنند تا روش هایی را پیدا کنند و پیوند های جدید و قوی تری را در روابط خود ایجاد کنند.
این تغییرات در مراحل هفت تا نُه ، همراه با اتمام درمان، با ثبات تر و پایدارتر می شوند.
یک زوج می تواند درمان خود را با یادگیری روش های مربوط به از بین بردن تضاد های موجود در موضوعات بحث برانگیز، همانند بحث های مالی، شروع کند.
بعد از آن، زوجین شروع به یادگیری روش های مربوط به بیان احساسات عمیقی می کنند که معمولا تحت تاثیر مشکلات رابطه ای همانند نبود اعتماد قرار می گیرند و بیان نمی شوند.
زمانی که زوجین قادر به شناسایی و بحث در مورد این احساسات عمیق تر، همراه با همدردی شوند، در اغلب موارد این توانایی را پیدا می کنند که روابط و پیوندهای عمیق تری را ایجاد کنند.
آخرین مراحل درمانی به افراد کمک می کند تا در شناخت مستقل مشکلات دلبستگی که منجر به تضاد می شود، و بیان کردن احساسات و عواطف مربوط به تعاملات در آینده، توانایی بیشتری داشته باشند.
در زمانی که زوجین قادر باشند تا در الگوهای تعاملی تغییر یافته، که در طول درمان و خارج از محیط درمانی یاد گرفته اند، مشغول شوند و به همدیگر اعتماد داشته باشند، این روش درمانی به عنوان یک روش درمانی کامل در نظر گرفته می شود.
روش درمانی تمرکز هیجانی به افراد کمک می کند تا ناامنی های مربوط به رابطه دلبستگی خود را شناسایی کنند، و یاد بگیرند که به چه نحوی با همسر و شریک عاطفی خود تعامل داشته باشند و در نتیجه روابط دلبستگی ایمن تر، عشق بیشتر، علاقمندی بیشتر و ارتباط عاطفی بیشتر بین آنها شکل بگیرد.
دوره ها و مراحل مربوط به روش درمانی تمرکز هیجانی در زیر بیان شده است:
دوره اول: از بین بردن چرخه و سیکل
• مرحله یک:
شناسایی مشکلات کلیدی مربوط به نگرانی
• مرحله دو:
شناسایی روش هایی که الگوهای تعاملی منفی منجر به افزایش تضاد، در زمان بروز مشکلات کلیدی می شوند.
• مرحله سه:
درمانگر ترس ها و عواطف منفی موجود در دلبستگی های مربوط به الگوهای تعاملی منفی را شناسایی می کند.
• مرحله چهار:
درمانگر بر حسب الگوهای تعاملی منفی، ترس ها و هیجانات موجود، و نیازهای دلبستگی منحصر به فرد هر شخصی منجر به تغییر شکل مربوط به موضوعات اساسی می شود.
دوره دوم: تغییر الگوهای تعامل
• مرحله پنج:
در بیان کردن نیازهای دلبستگی و احساسات عمیق، به افراد درمانجو کمک می شود.
• مرحله شش:
زوجین راهنمایی می شوند تا پذیرش و همدردی خود را نسبت به نیازهای دلبستگی و عواطف عمیق همسر خود بیان کنند.
• مرحله هفت:
زوجین در بیان کردن نیاز های دلبستگی و عواطف راهنمایی می شوند، و همزمان با آن روش هایی را یاد می گیرند تا در مورد موضوعاتی که احتمالا باعث ایجاد تضاد بین آنها می شود، بحث کنند.
دوره سوم: تحکیم و یکپارچگی
• مرحله هشت:
درمانگر زوجین را راهنمایی می کند تا برای صحبت کردن در مورد مشکلات قدیمی و پیدا کردن راه حل های جدید، روش های ارتباطی جدیدی را یاد بگیرند.
• مرحله نُه:
زوجین روش هایی را یاد می گیرند تا از مهارت های اجرا شده در طی درمان، در خارج از دوره ها هم استفاده کنند و یک برنامه ای را برای الگوهای تعاملی جدید ایجاد کنند و آن را به عنوان بخش جدایی ناپذیر از زندگی خود بعد از دوره درمان، اجرا کنند.
روش درمانی تمرکز هیجانی برای خانواده ها
روش درمانی تمرکز هیجانی به عنوان یک روش خانواده درمانی گسترش و توسعه یافته است.
اثبات شده است که این روش درمانی در افزایش دلبستگی و حس تعلق مابین اعضای خانواده موفق بوده است.
دسترسی به عواطف مربوط به الگوهای تعاملی مابین اعضای خانواده، هدف اصلی روش درمانی تمرکز هیجانی برای خانواده ها می باشد.
همه اعضای خانواده که در درمان شرکت می کنند، در شناسایی و بیان کردن احساسات مربوط به دلبستگی خود (که مرتبط با تضاد در خانواده است)، پذیرش و همدردی در برابر احساسات دیگران، و بیان مثبت و مناسب نیاز ها و تمایلات شخصی خودشان، مورد راهنمایی قرار می گیرند.
محققان مطالعه کننده نتایج روش درمانی تمرکز هیجانی، بر روی این روش درمانی به عنوان یک رهیافت خانواده درمانی متمرکز شده اند.
توسعه دهندگان این روش بیان کرده اند که این روش در شناسایی وضعیت های در حال تغییر مهم اعضای خانواده، همانند کودکی که به مرحله نوجوانی می رسد، کاربرد ویژه ای دارد.
همچنین این روش درمانی به عنوان یک روش درمانی بالقوه برای بولیمیا (یک نوع اختلال تغذیه ای در زنان) مورد بررسی قرار گرفته است و همچنین نتایج اولیه نشانگر مفید بودن این رهیافت درمانی برای درمان اختلالات تغذیه ای می باشد.
آیا روش درمانی تمرکز هیجانی یک روش کارایی می باشد؟
روش درمانی تمرکز هیجانی در حد گسترده ای مورد مطالعه قرار گرفته است و یک مبنای تجربی قوی از مشاهدات صورت گرفته، کارایی این روش درمانی را تایید کرده اند.
این تایید صورت گرفته بر مبنای تحقیقی می باشد که اختلاف موجود در نحوه بیان زوجین نسبت به یکدیگر و اهمیت این اختلاف در نامناسب بودن و یا موفقیت روابط را مورد بررسی قرار داده است.
نتایج بررسی ها مربوط به زوجین شرکت کننده در روش درمانی تمرکز هیجانی، نشانگر کاهش موثر در ناراحتی های مربوط به روابط و تعامل زوجین می باشد.
همچنین سایر مطالعات صورت گرفته در مورد افراد شرکت کننده در روش درمانی تمرکز هیجانی، نشانگر استمرار تاثیرات مثبت این روش درمان برای چند سال بعد از اتمام دوره درمان می باشد.
ترجمه و گردآوری : دکتر یاسر دادخواه
نظرت چیه؟
