پس از گذشت 9 ماه انتظار سخت ترین بخش آن یعنی زایمان را به سلامتی سپری کرده اید. از آنجایی که دوران پس از زایمان نیز مانند دوران بارداری با نگرانی ها و تجربه های جدیدی همراه است، اکثر مادران با سوالات و گرفتاری های جدیدی مواجهه می شوند. آیا بروز چنین مشکلاتی طبیعی است! چرا پس از زایمان شکمم جمع نشده است! چه کنم تا تناسب اندام اولیه خود را بدست آورم!

چکیده ی مسیر
به سلامتی بچه دار شده اید و بجز چند کیلو وزن اضافه تقریبا به وضعیت سابق خود بازگشته اید. ولی آنچه ناگفته باقی مانده است. روند طولانی بازسازی بدنتان است. طی نه ماه گذشته، بدنتان نوسانات هورمونی بسیار و زایمان فرزند را تحمل کرده است. احتمالا این دگرگونی ها منجر به بروز مشکلات ماهیچه ای_استخوانی و زنانگی گردیده و با درد، ناراحتی یا بی حسی در کمر، بالای ران، لگن یا شکم همراه است. این مشکلات گاهی پس از زایمان نیز ناپدید نمی شوند. برای خانمی سی ساله که، چند ماه آخر بارداریش بسیار ناراحت کننده بود، شرایط کمی متفاوت بود؛ درد لگن موجب شد که او بدون عصا نتواند راه برود و نیازمند درمان بود. او می گوید: فکر می کردم پس از زایمان بهتر خواهم شد و پس از بهبودی عوارض سزارین شرایط مساعدی خواهم داشت. اما هفته ها پس از زایمان دخترم، هنگام راه رفتن هنوز با درد لگن درگیر بودم و نیاز به مراقبت بیشتر را احساس می کردم.
البته پس از تولد فرزندتان نباید دردهای مزمن بارداری همراهتان باشد. بنابراین کافیست یاد بگیرید که در پی چه باشید و چگونه نقاط ناراحت بدن را بهبود بخشید تا بتوانید با فرزند دلبندتان به خوشی روزگار بگذرانید.

ناراحتی شما چیست ... لگن؟
همانطور که می دانید عبور دادن یک توپ نرم از فضایی به اندازه یک فنجان کار ساده ای نیست درست است که هنگام زایمان غضروف های لگن نرم هستند تا به بچه اجازه ی خروج دهند. این بازشدگی و نرمی ناحیه لگن در اثر هورمون ریلکسن است، همان هورمونی که در بارداری موجب سوزش سر دل و صاف شدن کف پاها می گردد. پس از زایمان و با پیشرفت بهبودی، طی یک تا شش ماه استخوان های لگن به آرامی به سوی یکدیگر حرکت می کنند؛ اما در بیش از یک سوم از بانوان، در وضعیتی به نام ناکارآیی اتصاق شرمگاهی (سیمفیزیس پوبیس دیسفانکشspd )، آنها از یکدیگر جدا می مانند. نشانه ها شامل ناراحتی لگن و دردهای تیز (تیر کشیدگی) چند سانتی متر زیر ناف است که عموما در سه ماهه ی سوم بارداری یا پس از زایمان پدیدار می شود. به گفته ی "جیل هويفز"، درمانگر جسمی، بیمارانی داشتم که به من می گفتند پس از زایمان به سختی می توانستند راه بروند.
راه حلی برای احساس بهتر/ این متخصص توصیه می کند که مادران کمربند ساکروایلیاک (محل اتصال ستون مهره به لگن خاصره) بپوشند که روزانه ده تا پانزده ساعت روی لباس دور لگن (نه دور کمر مثل شکم بند) محکم بسته می شود تا ثبات را فراهم آورد و کمک کند تا لگن به حالت مناسب بازگردد. پیش از خرید کمربند با پزشک یا فیزیوتراپ مشورت کنید. هم چنین باید به حرکات صحیح بدنتان توجه داشته باشید، مثل سوار و پیاده شدن از ماشین به شکل صحیح، بالا رفتن از پله ها و غیره. اگر این نوع از فعالیت های روزانه باعث ناراحتی می شود، درمانگر می تواند نکاتی را برای رعایت به شما توصیه کند. عموما چنین مشکلاتی طی شش تا هشت هفته پس از درمان بهبود می یابند. شاید داروهای مسکن بدون نسخه مثل ایبوبروفن و استامینوفن نیز کارساز باشد.

ناراحتی شما چیست ... پشت؟
حمل کردن بچه ی چهار کیلوگرمی در شکم برای ساختار بدنی شما مشکل خواهد بود. زیرا، لگن به سمت عقب متمایل می شود و کمر شما برای جبران این تغییر در مرکز ثقل به قوس شدید s شکلی تغییر حالت می دهد. از طرفی ماهیچه های شکمی که نقش حمایتی از ستون فقرات را به عهده دارند در طول بارداری کشیده می شوند و از هم فاصله می گیرند نقش حمایتی آنها از کمرتان کاهش می یابد و باعث ناراحتی ناحیه پشت می گردد. به گفته ی خانم هويفز، اکثر بانوان فرض می کنند که وقتی فرزندشان از راه رسید، درد ناحیه پشت و کمر آنان نیز بهتر خواهد شد، اما پس از زایمان حالت بدن شما به طور خودکار خود را تصحیح نمی کند. بسیاری از نومادران برای بهبود اوضاع، باسن خود را به سمت داخل می کشند، زیرا این عمل احساس بهبودی موقتی را ایجاد می کند. وقتی روزانه ۵۰ بار فرزندتان با وزن حدودا پنج کیلوگرم را از زمین بلند می کنید، طبیعی است که درد کمرتان تشدید شود.
راه حلی برای احساس بهتر/ اگر درد کمر شما از مقیاس یک تا ده (یک بدون درد)، حداقل چهار یا پنج است و تا دو یا سه هفته پس از زایمان بهبود نیافت یا به داروهای مسکن درد بدون نسخه پاسخ نمی گوید، با پزشک ملاقات کنید. برای تصحیح حالت لگن در منزل تمرین بلند کردن لگن را امتحان کنید: برای این منظور با زانوهای خمیده روی زمین دراز بکشید، ماهیچه های پایین پشت را سفت کنید، پایین پشت خود را تا حد امکان از زمین بلند کنید. آرام بگیرید و یک مرتبه در روز، برای دو دسته ی بیست تایی، آن را تکرار کنید. شب هنگام درست پیش از رفتن به بستر، گذاشتن پارچه ی گرم شده ای روی آن برای ده دقیقه ماهیچه های خسته را آرام می کند. با این تمرین پس از چند روز باید متوجه بهبود اوضاع شوید.

ناراحتی شما چیست ... شکم؟
بارداری به پایان رسیده است، پس چرا هنوز دچار گرفتگی هایی می شوم؟ به گفته ی دکتر "دایانا راموس"، دستیار پروفسور زنان و زایمان، برای نگهداری از فرزندتان رحم شما به اندازه ی یک هندوانه گسترش یافته است؛ اکنون رحم باید به اندازه ی یک مشت دست کوچک شود. (درست پس از زایمان، به اندازه ی گریپ فروت می شود، اما هنوز راه درازی را باید طی کند.) انقباض های رحم (یا دردهای واپسین) مشابه گرفتگی های دردناک عادت ماهانه است، اما هدفمند هستند و می خواهند از خونریزی شدید پیشگیری کنند. در اولین هفتاد و دو ساعت پس از زایمان در قوی ترین حالت خود قرار دارند و اگر شیردهی پستانی کنید، شدت بیشتری می یابند. و عموما با هر بارداری بدتر می شوند، پس اگر چندمین فرزندتان را باردارید، انتظار درد بیشتری داشته باشید.
راه حلی برای احساس بهتر/ به یاد بسپارید که در سه روز یا کمی بیشتر، ناراحتی های شدید سپری خواهند شد، گرچه روند کامل حدود شش هفته زمان می برد. با ایبوبروفن (که با شیردهی پستانی سازگار است)، پارچه ای گرم شده یا هر چیزی که معمولا درد گرفتگی های عادت ماهانه را بهبود می بخشد، درد را تسکین دهید (فقط قبل از مصرف هر دارو با پزشک مشورت کنید).

ناراحتی شما چیست ... مفصل بالای ران و زانوها؟
اگر زایمان سزارینی داشته اید، پس از هفته ی ششم، یا اگر زایمان طبیعی داشته اید تا زمانی که پزشک اجازه دهد در هنگام احساس ناراحتی، نرمشی التیام بخش تنش را از شما دور خواهد کرد. به گفته ی دکتر "جیل تین"، دستیار پروفسور در درمان جسمی، پس از زایمان دویدن روی تردمیل مناسب نیست. زیرا ماهیچه ای به نام ماهیچه عرضی شکمta) ) این ماهیچه به صورت افقی در پهنای دیواره شکمی قرار دارد که حلقه ی باثباتی را برای تمام تنه می آفریند. این ماهیچه در دوران بارداری کشیده می شود و به حالت خواب می رود و برای بازیابی توان قبل از بارداری شاید به یک سال زمان نیاز باشد. اگر تمرین دویدن را خیلی زود آغاز کنید، احتمالا دچار درد مفصل ران یا زانو می شوید، زیرا پاها بر بنیانی بی ثبات حرکت می کنند.
راه حلی برای احساس بهتر/ پیش از شروع به تمرین های ورزشی، نرمش هایی را برای متوازن ساختن ماهیچه ی عرض شکم انجام دهید. با زانوهای خم شده روی زمین به پشت دراز بکشید، کف پا به زمین چسبیده باشد. ناف خود را به سمت ستون فقرات بکشید تا زمانی که احساس کنید شکم سفت شده است و آن را برای پنج ثانیه نگه دارید. (فکر کنید شکمتان را به داخل می کشید تا بتوانید شلوار جین تازه شسته شده ای را بپوشید.) با پنج تا ده تکرار، شش بار در روز شروع کنید. هم چنین می توانید در حالت ایستاده این تمرین را انجام دهید.

ناراحتی شما چیست ..... پاها؟
مورمور پاها. به گفته ی دکتر "شیلا دوگان"، دستیار پروفسور درمان جسمی، وضعیت زایمان بر اعصاب پشت و لگن فشار زیادی می آورد، خصوصا در موارد نادر نومادرانی که بیش از دو ساعت برای زایمان بچه ای بزرگ فشار می آورند. پیامد: احساس خواب رفتگی پاها که در بیست و چهار ساعت هفت روز هفته بوجود می آید. معمولا هنگامی که هنوز در بیمارستان هستید و اثر داروی مسکن زایمان از بین برود، متوجه این مشکل می شوید.
راه حلی برای احساس بهتر/ خوشبختانه این مشکل موقتی است. اکثرا بی حسی و مورمور شدن در چند هفته اول به طور طبیعی از بین می روند. اگر دچار عارضه ی شدید هستید، احتمالا پیش از ترک بیمارستان، پزشک شما را به فیزیوتراپ ارجاع دهد. اگر این مشکل در یک بارداری رخ دهد، به این معنا نیست که در بارداری بعدی باز می گردد. هنگام زایمان جابه جا شدن یا فقط کشش دادن پاها بین انقباض ها می تواند در التیام درد نوبت بعدی موثر باشد.

ناراحتی شما چیست ... استخوان ها؟
یکی از مواد مغذی که در رحم به فرزند دلبندتان منتقل می کنید، کلسیم است خصوصا در ماه های آخر بارداری، زمانی که استخوان های فرزندتان به سرعت سخت می شوند. به گفته ی دکتر "هایدی کالک وارف"، متخصص کودکان، اگر شیردهی پستانی می کنید، انتظار داشته باشید که تا ۷٪ از تراکم استخوانتان را از دست دهید، زیرا کلسیم بیشتری به فرزندتان می رسانید. با وجودی که کمبود کلسیم بدن شما بعد از قطع شیردهی به سرعت بازسازی می شود، این کمبود به طور موقتی مادر جدید را در برابر شکستگی، خصوصا در استخوان خاجی، لگن و مفصل ران (ناحیه ای که افزایش وزن بارداری و تغییر حالت بدن را بیشتر تحمل می کند) آسیب پذیر می سازد. آیا دوقلو باردارید؟ هرچه بار سنگین تر باشد، خطرات افزایش می یابد.
راه حلی برای احساس بهتر/ با مصرف بیشتر کلسیم در دوران بارداری و پس از زایمان از این مشکل دوری کنید روزانه ۱۰۰۰ میلی گرم مصرف کنید (میزان کلی در یک فنجان ماست کم چرب، دو تکه سی گرمی از پنیر چدار و یک فنجان آب پرتقال غنی شده با کلسیم). پس از تولد نوزاد، با تجویز پزشک ورزش کنید. اگر پیش از بارداری عادت به وزنه زدن داشتید، ادامه ی برنامه ی تمرین های نیروبخشی در حفظ تراکم استخوان ها بسیار مفید خواهد بود. اگر هرگز ورزش نکرده اید، برنامه ی جدید را بسیار آرام شروع کنید. جریان هورمون ریلکسن، بدن شما را در برابر آسیب پیوندها ضعیف کرده است. مطمئن باشید که این ضعف و آسیب پذیری شما موقتی است: ضعف استخوان ها در اثر بارداری یا شیردهی پستانی طی شش ماه پس از قطع شیردهی بچه بازسازی می شود.

منبع: نی نی پلاس