تمامی والدین دوست دارند که فرزندشان در محیطی سالم بزرگ شوند و آنها را همیشه شاد و خوشحال ببینند. ولی چگونه می توانیم فرزندانی شاد تربیت کنیم؟ چگونگی دستیابی به این هدف، پیچیده و دشوار به نظر می رسد. ولی در حقیقت، ساده تر از آن است که فکر می کنید.
به گفته ی دکتر جوان باون، برقراری ارتباط یکی از نیازهای بنیانی ماست که نوزادان نیز استثنا نیستند. وقتی فرزندتان احساس ناامنی می کند، مضطرب و هراسان می شود که از نظر احساسی، رفتاری و روانی ویرانگر است. بر خلاف افراد بالغ که وقتی احساس ناراحتی می کنند، به ملاقات دوستی می روند یا پیامی برای او می فرستند، نوزادان چنین توانایی را ندارند.
کوچولوی شما در رحم به مکان رویایی و اتصال دائمی به شما عادت کرده بود. او هرگز احساس تنهایی یا گرسنگی نداشت و صدای تپش قلب شما موسیقی متن زندگی او بود. سپس ناگهان او را وارد دنیایی بزرگ کردید و او در پی پیوند عمیقی است که نه ماه گذشته با شما داشته است. پس از تولد نه تنها آن رابطه داخل رحمی مختل شده است، بلکه مغز او نمی تواند کاملا درک کند که چگونه می تواند به آن شرایط بازگردد. این رخداد به این علت است که با تولد بچه، سیستم لیمبیک (سامانه ی عصبی احساسی) مغز یعنی مجموعه ی سازه های عصبی که برقراری پیوند را کنترل می کند و وابستگی را شکل می بخشد، هنوز فعال نشده است. در آغوش گرفتن، خندیدن و تماس چشمی آنچه دانشمندان آن را نشانه های برقراری پیوند می خوانند مثل کد فعال سازی عمل می کند، و سیستم لیمبیک را به کار می اندازد تا نوزاد بتواند تنش را برطرف سازد. پژوهشگران در مطالعه ای منتشر شده در نشریه ی علم روان شناسی، دریافته اند که توانایی بچه برای اعتماد و عشق در دوران نونهالی آغاز می شود. به سخن دیگر، برای داشتن بچه ای شاد و سرخوش، باید به او عشق بورزید.
اما ابتدا باید واقع بین باشیم: حتی بچه های شاد نیز گریه می کنند. گاهی شاید نوزاد فقط خسته یا گرسنه است، شکمش باد دارد یا فقط بدخلق است (شما هم این طور بوده اید) و با در آغوش گرفتن فورا آرام نمی شود. اما ایجاد پیوندی عمیق گسترش سالم مغز را فعال خواهد کرد، اغلب او را راضی نگه می دارد و به او کمک می کند تا با آمادگی بیشتری آرامش یابد. به گفته ی دکتر تری لوی، وقتی مادر در خدمت به فرزندش باشد، حمایت، ایمنی و عشق فراهم می آورد، و به این ترتیب، بچه رشد می کند. خوشبختانه در طول روز فرصت های بسیاری برای برقراری پیوند بین شما و فرزندتان به شکل طبیعی پیش می آید. در ادامه بخوانید که چگونه از این فرصت ها برای گریه های کمتر و خنده های بیشتر استفاده کنید.

لمس کن
مادری می گوید وقتی پس از زایمان با نوزادش در بیمارستان بستری بود، پرستار برای انجام کارها بچه را به گهواره منتقل کرد. بچه فورا از خواب بیدار شد و تا زمانی که روی شکمم بازگشت فریاد می زد. او فقط می خواست، نزد من باشد. به گفته ی دکتر لوی، مغز نوزادان به اندازه ی کافی رشد نکرده است تا بفهمد که وقتی از مادرش جدا می شود، در واقع، رها نشده است. باید از قدرت تماس بهره گیرید تا کوچولوی شما ارتباط با شما را احساس کند. به گفته ی دکتر آن زاکاری، تماس پوست با پوست مغز بچه را با هورمون های احساسی مثبت سرشار می کند. ترکیب گرما، رایحه ی شما و رها شدن هورمون های ضد استرس احساس ایمنی را افزایش می دهد این مطلوب ترین وضعیت برای برقراری پیوند است. به گفته ی دکتر تانیا رمر، متخصص کودکان، در حد امکان فرزندتان را در تماس پوست با پوست نزد خود نگه دارید و در سه تا چهار ماه آغازین هدف خود را در آغوش گرفتن روزانه هر دو تا سه ساعت قرار دهید. همان طور که فرزندتان رشد می کند با بوسه ها و نوازش های فراوان به تماس جسمانی با فرزندتان ادامه دهید. می توانید پس از حمام و هنگام خشک کردن به او را ماساژ دهید و یا با فشار ملایمی، پشت و دست و پای او را بمالید.

از برنامه ای پیروی کنید
عادات آشنا، اضطراب کوچولوی شما را التیام می بخشد، و در نتیجه سیستم لیمبیک او می تواند احساس رضایت کامل را ثبت کند. به گفته ی دکتر باون، داشتن برنامه به نوزادان اطمینانی دوباره می بخشد. پخش موزیکی مشخص و انجام کارهایی برای زمانی که بدخلق است، به او اطمینان می بخشد که وقتی گرسنه است، تغذیه می شود، و وقتی خسته است، برای خواب آماده خواهد شد. افزون بر این، می توانید برای تاثیردهی بیشتر، چند گزینه را با هم ترکیب کنید: صدای ششش و تماسی ملایم. پیش از اینکه او برای طولانی ترین خواب شبانه ی خود آماده شود، سعی کنید برنامه ای برای رفتن به بستر داشته باشید: تعویض پوشک، تغذیه و خواندن لالایی برای او. چراغ را کم نور نگه دارید و با صدای آرام حرف بزنید. اگر گاهی برنامه ی رفتن به بستر را از دست دادید، مشکلی نیست. در حقیقت، مراقبت همراه با محبت مداوم پیوندی نیرومند و نونهالی خندان را به شما هدیه می دهد.

زمانی را صرف بازی کنید
به گفته ی دکتر لوی، بازی یکی از ابتدایی ترین روش هایی است که بین نونهالان و مراقبان آنها پیوند برقرار می کند و باعث فعال شدن سیستم لیمبیک می شود. وقتی با فرزندتان به تفریح مشغولید، در واقع در حال یادگیری نیازها و توانایی های فرزندتان هستید. در همین حین، با چشم، صدا و تماس جسمی عشق و حمایت خود را ابراز می کنید. زمانی که فرزندتان از روی شکم ماندن یا بازی با مکعب ها لذت می برد، شما هم روی زمین قرار گیرید تا تماس مستقیم چهره به چهره داشته باشید. نگاه دو جانبه و ارتباط چشمی هورمون ایندورفین را افزایش می دهد، این هورمون مرتبط با آرامش و عشق است. افزون بر این، با شکلک یا صدا در آوردن به او نزدیک تر شوید. مادری می گوید: وقتی بازی می کنیم، می توانم ببینم که او حسابی خوشش آمده است. این روش بسیار پاسخگوست. دکتر لوی، بازی تقلید را توصیه می کند. اگر بچه صدا یا شکلکی در می آورد، مادر آن را تقلید کند. این رفتار دو جانبه با ایجاد آرامش برای بچه، برقراری پیوند را سهل می سازد.

حرف بزنید
کوچولوی شما از پیش از تولد با صدای شما آشنا شده است و شنیدن صحبت های شما به او اطمینان دوباره می دهد که نزدیک به او هستید. به گفته ی دکتر لوی، وقتی با فرزندتان حرف می زنید، تعاملی می آفرینید که برای او آرامش بخش و مسکن است و زمینه را برای احساس وابستگی برپا می سازد، زیرا او خطری را حس نمی کند. به علاوه، تمایل شما به حرف زدن به زبان نونهالال موجب می شود که او به این صدای زیر پاسخ گوید. این که شما آنجا هستید، هورمون ایندورفین را افزایش و هورمون های استرس را کاهش می دهد. بنابراین، دائم در حال بازگو کردن باشید. با دلبندتان درباره ی حمام و احساس خوب پاکیزگی صحبت کنید.

به فرزندتان پاسخ گویید
به گفته ی دکتر زاکاری، نجات دادن فرزند ناراحت، فقط رابطه ی شما را تقویت می کند. فرزندتان یاد می گیرد که شما با او هماهنگ و آنجا هستید تا هر زمان که نیازمند است به او پاسخ گویید. شیردهی او حتی اگر یک ساعت پیش تغذیه شده است، به او می آموزد که دنیا مکان خوبی برای زندگی است. وقتی کوچولوی شما تسلی ناپذیر است و ظاهرا فریادها از نیازی بنیادی مثل گرسنگی یا خواب آلودگی سرچشمه نمی گیرد، از آن نشانه های ارتباطی مثل تماس چشمی یا استفاده از تماس ملایم بهره گیرید. به گفته ی دکتر باون، تمام اینها به مغز فرزندتان کمک می کند تا به یاد آورد که وقتی ناراحت است، برای آرام کردن او در تلاش هستید. او احساس می کند نیازهای اولیه ی او درک شده است و احساس می کند که روی او متمرکزید. این موضوع برای نونهال رضایت بخش است. اگر نمی توانید گریه ی فرزندتان را آرام کنید (مثلا دستتان بند است)، هراسان نشوید. پیوندی را که برقرار کرده اید به سادگی از بین نخواهد رفت.

حضور داشته باشید
زمانی پیش از تولد فرزندتان را به یاد آورید، وقتی که برای اولین بار با همسر فعلی تان ملاقات کردید و او در میان حرف زدن با شما، مشغول پیام فرستادن با تلفن خود بود. بله، آن نوع از حواس پرتی، دلبندتان را نیز ناراحت می کند. اگر می خواهید پیوندی برقرار کنید (که به اینترنت پرسرعت نیاز ندارد)، باید از نظر احساسی برای دلبندتان حاضر باشید. می دانیم ایمیل هایتان به خودی خود پاسخ گفته نمی شوند. پس بر کیفیت رابطه ی خود متمرکز شوید. وقتی از محل کار به خانه بازمی گردید، حداقل برای بیست دقیقه ابزارهای الکترونیک خود را رها کنید. اکنون وارد فضای شاد خود می شوید.

پدر را رها کنید!
این مطلب را با شوهرتان به مشارکت بگذارید و به او نیز زمانی برای بودن با فرزندش بدهید. طبق پژوهش ها از دانشگاه ییل امریکا، وابستگی به پدر از نظر شناختی و اجتماعی برای دلبندتان مفید است. نسبت به مادران، پدران به شکل متفاوتی با فرزندانشان تعامل می کنند. بازی های آنها فیزیکی تر و فعالانه است. بچه هایی که رابطه ای نزدیک تری با پدرانشان داشتند، در طولانی مدت اعتماد به نفس بیشتری دارند.

منبع: نی نی پلاس