در دوران بارداری باید انتظار چه تغییرات پوستی را داشته باشید؟
بارداری زمان پرمشغله ای برای بدن است. هورمون های شما برای آفرینش بچه ای سالم اضافه کار می کنند، شکل بدنتان در حال تغییر است، موهایتان ضخیم تر می شود و پوست شما نیز تغییر می کند. برای برخی از بانوان، این اوضاع به معنای "درخشندگی بارداری" است. ولی برای برخی دیگر به معنی جوش های ریز و اختلالات غیرمنتظره ی پوستی است که ناراحت کننده و تنش زا خواهد بود.

جوش های دوره نوجوانی!
بله، حقیقت دارد. احتمالا تغییرات میزان هورمون های بدنتان باعث جوش هایی شبیه جوش های دوره نوجوانی شود. حتی بانوانی که پیش از این هرگز به آکنه دچار نشده اند، نیز ممکن است در دوران بارداری گرفتار آن شوند. بسیاری از درمان های آکنه برای دوران بارداری ایمن نیستند.
هورمون غالب در دوران بارداری پروژسترون است. گرچه دقیقا مشخص نیست که چگونه این هورمون بر پوست اثر می گذارد، ولی روند تنظیم غدد چربی پوست را متخل و باعث آکنه می شود. اما در همین حین، میزان زیاد پروژسترون در برابر میزان کم آندروژن (هورمونی مردانه مثل تستوسترون) به معنای کاهش احتمال بروز آکنه است.
به گفته ی دکتر "عایشه مولا"، متخصص پوست، شاید این دو تاثیر متناقض هورمون پروژسترون مشخص کند که چرا برخی بانوان باردار پوست درخشنده ای دارند، در حالی که برخی دیگر در دوران بارداری دچار آکنه می شوند. توصیه می شود برنامه ی مناسب و منظمی برای پاکیزه سازی پوستتان داشته باشید. برای حفظ سلامتی بیشتر پوست رژیم غذایی متوازن و مصرف آب فراوان فراموش نشود.
به توصیه ی دکتر مولا، اگر به گوگرد آلرژی ندارید، می توانید از داروهای بدون نسخه ای که بر پایه گوگرد هستند را امتحان کنید یا از محصولات موضعی اسید آلفاهیدروکسی یا اسید گلیکولیک استفاده کنید.

مراقبت از فرزند در حال رشدتان در واقع مراقبت از خودتان است
(با مشورت پزشک). اگر اینها کارساز نبود، کرم های تجویزی موضعی مثل اسید آزلاییک یا اریترومایسین پیشنهاد می شود استفاده ی هر دوی این کرم ها در دوران بارداری ایمن هستند.
دکتر مولا هشدار می دهد: هرگز نباید از کرم ها و پاک کننده های حاوی رتینویدها، بنزول پروکساید یا سالیسیلیک اسید استفاده کنید. این مواد در دوران بارداری ایمن نیستند. آنتی بیوتیک های خوردنی برای آکنه در بارداری توصیه نمی شود. اما اگر نمی توانید با آکنه ها کنار بیایید، اریترومایسین خوراکی گزینه ای ایمن است که فقط با نسخه ی پزشک باید تهیه کنید.
از مواد آرایشی مخصوص پوست چرب استفاده کنید. هنگام روز نیز کاغذ یا دستمال های جاذب چربی را برای از بین بردن روغن اضافی پوستتان استفاده کنید.

احساس خارش
به گفته ی دکتر مولا، در بارداری احساس خارش بی آزار در همه جای بدن معمول است. مرطوب کنندهای مناسب برای آرامش پوست خود انتخاب کنید. اما گاهی التهاب های بالقوه خطرناکی نیز در دوران بارداری بروز می کنند، مثل پمفیگوئید بارداری. این بیماری خودایمنی مرتبط با بارداری با التهاب خارش دار همراه تاول های پر از مایع نمایان می شود، بنابراین اگر چنین لکه های پوستی را مشاهده کردید، باید به پزشک مراجعه کنید. مشکل دیگری که البته به ندرت مشاهده می شود کلستاز نامیده می شود. بنابراین اگر در دوران بارداری دائما خارش پوست دارید، توصیه ها و مراقبت های پزشکی را جدی بگیرید. کلستاز خطر زایمان زودهنگام را فزونی می بخشد یا باعث تنش جنین می شود.
التهاب خارش دار و کم خطرتری که در دوران بارداری رخ می دهد، کهیر خارش دار پاپول یا پلاک های بارداری است. این عارضه نوعی التهاب پوستی است که معمولا در سه ماهه ی آخر رخ می دهد و با افزایش وزن مرتبط است. این التهاب اطراف ناف شروع می شود و به اطراف گسترش می یابد و بالای ران، باسن و پستان را نیز درگیر می کند. کهیر خارش دار پاپول خطرناک نیست، اما بسیار ناراحت کننده است و شاید به درمان کورتیکواستروئید تجویزی نیاز داشته باشد.

ماسک بارداری
کلاسما یا ملاسما آن طور که نامیده می شود، شکلی از هیپرپیگمانتاسیون است که اغلب "ماسک بارداری" خوانده می شود، زیرا لکه های تیره یا قهوه ای اغلب روی صورت نمایان می شوند. خوشبختانه این عارضه معمولا پس از زایمان ناپدید می شود، اما بانوانی با پوست تیره تر و موهای تیره پس از زایمان در خطر بیشتری برای هیپرپیگمانتاسیون دائم قرار دارند. با استفاده از کرم های ضد آفتاب با اس پی اف (spf) طیف گسترده (uva) و (uvb) حداقل ۳۰spf و دور ماندن از پرتو نور خورشید، آسیب های درازمدت را به حداقل برساند. به گفته ی دکتر مولا، هنوز استفاده از کرم های سنتی ضدلکه مثل هیدروکینون در بارداری بحث برانگیز است. محصولات دیگر، مثل اسید آزلاییک موضعی و ویتامین ث موضعی برای تجمع رنگدانه های پوست مفید است و ایمن شناخته می شوند.
اگر تمام اینها کارساز نبود، استفاده از پوشش دهنده ای قوی را در نظر داشته باشید که به رنگ پوست شما نزدیک ترین است. از روشن تر کردن پوست خود پرهیز کنید، زیرا این کار فقط آن ناحیه را برجسته و توجه ها را به خود جلب خواهد کرد.

نشانه های کشیدگی پوست
نشانه های کشیدگی پوست در ۹۰٪ از بانوان باردار رخ می دهد (بله، واقعا!) که به سبب کشیدگی لایه های زیرین پوست و عوامل هورمونی در دوران بارداری است. بانوانی که سنگین وزن هستند، خانم های جوان تر و بانوانی با بچه ای بزرگ یا چندقلو به احتمال زیاد دچار نشانه های کشیدگی پوست خواهند شد و نیز خانم هایی که از قبل بالای ران و باسن خود نشانه های کشیدگی دارند. متاسفانه، شواهدی وجود ندارد که کرم ها یا لوسیون های موجود می توانند به پیشگیری از نشانه های کشیدگی پوست کمک کنند. اما خوشبختانه، مرطوب نگه داشتن پوست ظهور آنان را به حداقل می رساند.

متخصصان چه می گویند...
واقعا بارداری را احساس نمی کنم. چگونه متوجه شوم که فرزندم در وضعیت خوبی قرار دارد؟
به گفته ی "تینا اوت"، نرس ماما، از لحظه ی لقاح جنین باردارید، اما هنوز نمی توانید حرکت فرزندتان را احساس کنید. پس از کجا بدانید که حال او خوب است؟ با حفظ سلامتی در حد امکان، به فرزندتان بهترین شروع را خواهید داد. اغلب سه ماه اول، چالش برانگیز ترین دوران است زیرا احتمال سقط هنوز وجود دارد. مراقبت از فرزند در حال رشدتان در واقع مراقبت از خودتان است. در سه ماه اول، از خارج هیچ چیز مشهود نیست، اما دگرگونی های عظیمی درون بدنتان در حال رخداد است (فورا پس از لقاح جنین). همه ی سیستم های بدن تاثیر می پذیرند. قوی ترین احساس در روزهای اولیه خستگی شدید و حالت تهوع است. ولی هر دوی این ناراحتی ها برای هدف بسیار خوبی رخ می دهند. طبیعت در خرد خود، باعث رخداد نوعی "شستی طبیعی" می شود تا کارهای خطرناک انجام ندهید.
بنابراین بهتر است پذیرای این احساس باشید و در هر زمان ممکن چرتی بزنید. شب هنگام هم حتما به خوبی بخوابید. شما باید قوی باشید. از نوشیدنی ها و خوراکی هایی که برای بارداری مضر هستند پرهیز کنید.
طی بارداری حتی احساس بویایی شما نیز تیزتر می شود که گاهی باعث تهوع می شود. از داروها، دخانیات و الكل دوری جویید، زیرا بر رشد طبیعی جنین اثر می گذارد. به مصرف مکمل های خود ادامه دهید و قرارهای منظمی با پزشک داشته باشید. شاید در اوایل بارداری احساس ناخوشی کنید، اما حقیقت این است که بدنتان بدون کمکی از سوی شما وارد وضعیت دفاعی می شود.
واقعیت: در ماه سوم بارداری انگشت های دست و پا، گوش ها و پلک های فرزندتان شکل گرفته اند و اکنون می تواند به اطراف حرکت کند.

شگفتی های دیگر
در دوران بارداری لکه های پوستی افزایش می یابد، امکان دارد خال ها کمی تغییر رنگ دهند یا جای زخم ها برجسته تر از دیده شوند. علت اینها نوسانات ناخوشایند هورمون هاست، ولی پس از بارداری یا از بین می روند یا به شکل سابق باز می گردند.
ممکن است متوجه شوید که به طور کلی پوست شما حساس تر شده است. شاید پوستتان سرخ شود، یا کرم خوشبو و محبوبتان پوست شما را ناراحت کند و یا پوست صورتتان دردناک شود. سعی کنید، با پوست خود ملایم تر رفتار کنید. بهتر است شامپو، صابون و مرطوب کننده خود را با ترکیبات طبیعی و فاقد مواد شیمیایی تعویض کنید.
در دوران بارداری سرخی کف دست، برجسته شدن رگ های ریز و رگ های واریسی نسبتا معمول هستند.

آنچه باید انتظار داشته باشید
یکی از نشانه های بارداری خط سیاهی است که از ناحیه ی شرمگاهی تا ناف کشیده می شود. چند ماه پس از زایمان این خط از بین می رود. پیش از بارداری اغلب بانوان از این خط آگاهی ندارند، چون به رنگ پوست است زمانی که هورمون های بارداری جریان می یابند، باعث تیره تر شدن نواحی خاصی از پوست می شود.

منبع: نی نی پلاس