شما به عنوان یک مادر از هر کس دیگری با فرزندتان بیشتر در تعامل هستید. ولی نمی دانید وقتی تغییری در حرکات و احوال او بوجود می آید، آیا باید روانه ی درمانگاه شوید؟ در زیر معمول ترین نشانه های هشداردهنده را می خوانید.
وقتی بچه بیمار می شود، طبیعی است که خطرناک ترین نتایج به ذهن برسد، اما معمولا شدت نشانه هاست که مشخص می کند، آیا باید نگران باشید یا خیر.

خرناس (خُرخُر) شبانه
به گفته ی دکتر "استفان هیگز"، متخصص کودکان، اگر ترشحات بینی کودک شفاف باشد، درجه حرارتش ۳۸ درجه سانتی گراد باشد، هنوز شاد و هوشیار است و به خوبی غذا می خورد، از سرماخوردگی ملایم یا خرناس کشیدن مربوط به آن نگران نشوید.
اگر نوزاد زیر هشت هفته است، با استفاده از قطره های نمکین یا پوآر بینی (ابزار مکنده)، بینی او را پاک کنید، زیرا فرزندتان در این سن نمی توانند از طریق دهان نفس بکشند. اگر فرزندتان بزرگ تر است و خرناس می کشد، توصیه می شود که او را روی پهلو بگذارید تا از افتادن زبانش روی مجرای گلو پیشگیری شود.
زمان نگرانی!
اگر در فواصل خرناس کشیدن صدایی شنیدید، احتمالا فرزندتان دچار آپنه ی (وقفه ی تنفسی) خواب شده است. معمولا این مشکل مربوط با لوزه ها یا آدنوئید (لوزه ی سوم) بزرگ شده است که به ناراحتی و سرگیجه ی بچه در روز بعد می انجامد. دکتر هیگز می گوید: اگر مشکل خیلی چشمگیر است، می تواند به افزایش فشار در شش ها بینجامد، بنابراین عموما این مشکل نسبتا جدی در نظر گرفته می شود. امکان دارد پزشک بچه را یک شب در بیمارستان بستری کند تا تشخیص دهد که او چه تعداد آپنه در خواب دارد و یا شاید آدنوئید (لوزه ی سوم) با جراحی برداشته شود.

پف کردگی
به گفته ی دکتر هیگز، معمول ترین علت صورت متورم آلرژی به چیزی مثل تخم مرغ یا بادام زمینی خواهد بود. پف کردگی هم چنین می تواند به علت گزیدگی یا نیش حشرات باشد که در این مورد معمولا جای نیش مشخص خواهد بود. در موارد گزیدگی کرم آنتی هیستامین به آن ناحیه مالید می شود یا اگر واکنش به ماده ای باشد که بچه آن را خورده است با تجویز آنتی هیستامین خوراکی باید نشانه ها بهبود یابند.
زمان نگرانی!
هر واکنش آلرژیک نوزاد باید یک وضعیت بالقوه اضطراری در نظر گرفته شود خصوصا اگر فرزندتان بسیار ساکت یا بسیار ناراحت است، تب دارد، پس از تغذیه شروع به استفراغ می کند یا اصلا چیزی نمی خورد. اگر او صورتش متورم شد، التهاب داشت و با سختی نفس کشید، مستقیما به بیمارستان بروید! پا، دست ها و پلک های متورم نیز می تواند نشانگر عارضه ی قلبی باشد یا اینکه کودک دچار اختلالی در عملکرد قلب است. دکتر هیگز می گوید: این علایم می تواند نشانه ی برخی بیماری های کبد نیز باشد، گرچه در خردسالان کوچک نسبتا نادر است.

بچه ی کبود
شاید آبی رنگ بودن دست و پای خردسال فقط به این علت باشد که در معرض هوای سرد قرار داشته اند در آغوش گرفتن و پوشاندن لباس گرم باید مشکل را برطرف کند.
زمان نگرانی!
به گفته ی دکتر هیگز، اگر فرزندی ناخوش و تب دار دارید، شاید دست و پایش به رنگ آبی متمایل شود. از سوی دیگر، شاید بدن او گرم باشد. این یکی از واکنش های طبیعی بدن است تاسعی کند دمای بدن را کاهش دهد و می تواند نشانه ی بیماری خطرناکی باشد که نیاز به تشخیص دارد. اگر طی چند ماه اول زندگی اش، فرزندتان به شکل فزاینده ای به آبی رنگ شدن ادامه داد، شاید به اختلال قلبی دچار شده باشد. نشانه های دیگر هشدار که باید در پی آن باشید، عبارتند از زود خسته شدن بچه، تنگی نفس، یا تپش سریع قلب. فورا کمک بگیرید.

رشد آهسته
نوزادی که در اولین شش ماه زندگی خود افزایش وزن ندارد، معمولا در نتیجه ی تغذیه ناکامل رخ می دهد خصوصا اگر شیردهی پستانی می شود. به گفته ی دکتر هیگز، در مقایسه با بچه هایی که با شیر خشک تغذیه می شوند، نوزادان شیردهی پستانی شده لاغرترند. اغلب از سوی پرستاران درمانگاه شنیده می شود که این نوزادان به خوبی افزایش وزن ندارد، اما سالم هستند. به جای وزن، رشد قد بچه است که شاخص بسیار بهتری برای تعیین رشد طبیعی است. معاینه های منظم با پزشک کودکان و بررسی کامل پزشکی تا دو سالگی ضروری است.
زمان نگرانی!
اگر وزن فرزندتان زیر صدک سوم قرار می گیرد، احتمالا به متخصص ارجاع می شود. علل پزشکی عدم افزایش وزن یاقد می تواند به مشکل تیروئید، بیماری قلب یا سیستم غدد درون ریز (مثل کمبود تولید هورمون رشد انسان) مربوط باشد. تشخیص موارد کوتاهی قد کوتوله بودن در ابتدا بسیار دشوار است. شاید این مشکل فقط زمانی تایید شود که کوتاهی در اندازه ی دست و پای خردسال وجود داشته باشد. معمولا در این موارد، قد بچه روی نمودار رشد درمانگاهی، ظاهرا کوتاه خواهد بود و دکتر یا پرستار درمانگاه این موضوع را ثبت یا گوشزد خواهد کرد.

سردرد
فرزندتان نمی تواند حرف بزند. پس نمی تواند بگوید سردرد دارد یا خیر. کمبود انرژی، اشتهای کم، گریه ی بدون علت و کشیدن گوش ها شاید نشان دهد که خردسال درد می کشد. درد شکم، دندان درآوردن، عفونت گوش یا ادرار معمول ترین علل برای گریه هستند.
زمان نگرانی!
به گفته ی دکتر هیگز، سردرد نشانه ی بروز مشکل یا بیماری نوزاد است، اما شاید نشان دهنده ی بیماری جدی تری باشد، مثل مننژیت (التهاب غشای مخاطی پوشش دهنده ی مغز) باشد. در نوزادان می توانید ملاج بچه (فونتانل) را حس کنید که اگر مننژیت داشته باشد، متورم (بالا آمده) خواهد بود. در بچه های بزرگتر می توانید خودتان معاینه ی زیر را انجام دهید: او را بنشانید و چراغ قوه ی روشنی را روی ناف بچه بگذارید. از او بخواهید، به پایین نگاه کند. بچه مبتلا به مننژیت نمی تواند بدون تحمل درد شدید این عمل را انجام دهد.

بچه سرد است
دمای طبیعی بدن بچه ۳۶٫۸ درجه ی سانتی گراد است. دکتر هیگز می گوید: هیپوترمی در خردسالان به عنوان دمای بدن کمتر از ۳۵ درجه ی سانتی گراد دسته بندی شده است. وقوع این عارضه زمانی است که بدن بچه در محیط گرم نشود و یا در برابر عناصر محیطی حمایت نشود مشکلی که مراقبان پزشکی معمولا علت آن را اهمال و غفلت می دانند. دمای ترجیحی اتاق ۲۲ تا ۲۴ درجه سانتی گراد است.
زمان نگرانی!
اگر کوک در معرض سرما نبوده است، دمای کم بدن می تواند نشان دهد که شوک زده و بسیار بیمار است.

با شما و دنیای خارج ارتباط برقرار نمی کند
دو موضوع باید در نظر گرفته شود: آیا فرزندتان می تواند صدای شما را بشنود؟ تمام نوزادان هنگام تولد برای شنوایی آزمایش می شوند. اگر آنها در آزمون شنوایی قبول نشوند، برای تکرار پیاپی آزمایش و در صورت نیاز معاینه ی متخصص ارجاع می شوند. به گفته ی دکتر هیگز، مکان یابی صدا یا تجسم برای خردسال زمان بر است. برخی آن را در سه هفتگی و عده ای فقط در هشت هفتگی به آن دست می یابند. اگر فرزندتان به صدا واکنش نشان می دهد و یا وقتی صدای بلند می شنوند و هراسان می شود، از شنوایی او مطمئن خواهید شد. اما فقط حدود هشت هفتگی است که او به سمت صدا می چرخد.
وقتی نوبت به بینایی می رسد، احتمالا برخی نواقص در تکامل باعث می شود که شما را با چشمانش دنبال نکند. دکتر هیگز می گوید: متخصص چشم عارضه ی آب مروارید را بررسی می کند. هم چنین امکان دارد بچه شکلی از التهاب ملتحمه داشته باشد. نوزاد نارس که در معرض اکسیژن قرار داشته است نیز می تواند به اختلال چشم دچار شود.
زمان نگرانی!
به گفته ی دکتر هیگز، وقتی نوزاد سه ماهه است، باید میزان مناسبی از ارتباط چشمی بین بچه و والدینش برقرار باشد. اگر پس از حدود چهار ماهگی نگرانید که فرزندتان به شما پاسخ نمی دهد (واکنش نشان نمی دهد) و یا به اسباب بازی خود نزدیک نمی شود و آن را لمس نمی کند یا ظاهرا شما را نمی بیند، پزشک را مطلع سازید.
اگر فرزندتان با شما ارتباط نمی گیرد، به طور آشکار باید اوتیسم را در نظر داشته باشید، اما پیش از در نظر گرفتن این احتمال، شخص باید مطمئن باشد که بینایی و شنوایی بچه کامل و بی عیب است. معمولا این مشکل حدود دوازده تا چهارده ماهگی تشخیص داده می شود که بچه یا حرف نمی زند و واژه هایی را که یاد گرفته است، از خاطر می برد یا گفتارش با تاخیر بوده است.

سخنی در باب مدفوع فرزندتان
این وظیفه ی واقعا خوشایند نیست، اما نظارت بر تغییرات گوارشی فرزندتان می تواند اطلاعاتی از وضعیت سلامتی فرزندتان به شما بدهد.
- در نوزادان
در بچه ی تغذیه شده با شیر خشک، مدفوع می تواند نرم، شکل گرفته و زرد باشد، و به احتمال زیاد دفع روزانه خواهد بود. در بچه ای که کاملا شیردهی پستانی می شود، مدفوع بسیار آبکی و منفجر شونده است که رنگش طیفی از زرد تا سبز خواهد بود. شاید تا شش بار مدفوع در روز داشته باشند، اما امکان دارد هرچه زمان می گذرد، هر هفته فقط یک پوشک مدفوعی داشته باشند. به گفته ی دکتر هیگز، برای نوزادان شیردهی پستانی شده، دفع مدفوع به شدت متفاوت است.
- در بچه های نویا
این بچه ها معمولا روزانه یا هر دو روز یک بار مدفوع می کنند و قهوه ای رنگ و سفت و گاهی شل خواهد بود. بچه ای نوپا می تواند روزانه چهار بار مدفوع طبیعی داشته باشد.
زمان نگرانی
اسهال، خصوصا اگر همراه با استفراغ باشد، باید به دقت زیر نظر قرار گیرد. اگر حال بچه خوب است، تب ندارد و خوب می خورد و افزایش وزن مناسب دارد، جای نگرانی نیست. یبوست زمانی است که بیش از چهل و هشت ساعت مدفوع نکرده باشد و مایل به رفتن به دستشویی نباشد، زیرا برایش آزاردهنده است. این مشکل چرخه ی وحشتناکی می شود، زیرا بدن دوباره آب در مدفوع را جذب می کند و آن را سفت تر می سازد. اگر خردسال یک هفته مدفوع نکرده است، شکم برآمده دارد، ناراحت است، غذا نمی خورد و استفراغ می کند، باید درباره ی مسدود شدن یا وجود مانعی در گوارش بررسی و تحقیق شود.

منبع: نی نی پلاس